Niedobór witaminy B12: przyczyny, objawy i diagnostyka - Badania Krwi
18 stycznia 2022

Niedobór witaminy B12: przyczyny, objawy i diagnostyka

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Czym jest witamina B12? To organiczny związek chemiczny występujący w różnych formach, który bierze udział w w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczów. Uczestniczy w powstawaniu czerwonych krwinek, umożliwia syntezę kwasów nukleinowych w komórkach, m.in. szpiku kostnego i wspomaga pracę układu nerwowego, dlatego brak odpowiedniej podaży może być niebezpieczny. Sprawdź, czym objawia się niedobór witaminy B12, jakie badania pomogą go zdiagnozować i po jakie produkty spożywcze sięgać w celu jego uzupełnienia.

Jaką rolę w organizmie pełni witamina B12?

Rola witaminy B12,  kobalaminy, w organizmie człowieka jest niezwykle istotna. Kobalamina to składnik istotny dla procesu wytwarzania czerwonych krwinek oraz podtrzymywania krwiotwórczych funkcji szpiku kostnego. Gwarantuje prawidłowy przebieg wielu procesów metabolicznych tłuszczów, węglowodanów oraz syntezy DNA. Witamina B12 zmniejsza stężenie lipidów we krwi, a także wpływa na przemianę kwasu foliowego do aktywnej postaci folianu.

Właściwości kobalaminy mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Witamina B12 poprawia nastrój i chroni przed depresją. Magazynowana jest w wątrobie oraz szpiku kostnym – stamtąd wraz z krwią dociera do komórek organizmu.

Jak sprawdzić niedobór witaminy B12? Badania

Żeby szybko wykryć niedobór witaminy B12, należy wykonać szereg badań laboratoryjnych z krwi. Najczęściej, poza samym stężeniem kobalaminy w surowicy, lekarze zlecają kontrolę ogólnych parametrów, takich jak pełna morfologia krwi, poziom żelaza, transferryny oraz ferrytyny. Wykonanie badań w komplecie to nie tylko najlepszy sposób na to, by stwierdzić niedobór witaminy B12, ale także konsekwencje jego niedoboru. Dzięki temu, możliwe jest szybkie wykluczenie lub potwierdzenie niedokrwistości (której przyczyną jest niedobór B12), analiza procesów wchłaniania i transportu żelaza. Do badań krwi należy się odpowiednio przygotować – trzeba być na czczo (co najmniej 8 godz.), dlatego najlepiej zgłosić się do laboratorium z rana, przed śniadaniem.

Niedobór witaminy B12 – objawy

Już wiesz, jak sprawdzić niedobór witaminy B12, warto więc jeszcze mieć świadomość, czym może się on objawiać. Często mylony jest z niedoborem kwasu foliowego, który również wywołuje niedokrwistość. Wśród najczęściej występujących symptomów są:

  • zmiana odcienia skóry – bladość lub żółtaczka,
  • przewlekłe zmęczenie,
  • uczucie mrowienia lub kłucia w dłoniach i stopach,
  • stany zapalne języka i owrzodzenie w jamie ustnej,
  • zawroty głowy i nudności,
  • utrata apetytu i spadek wagi,
  • problemy ze wzrokiem, słuchem i węchem,
  • obniżenie nastroju,
  • u mężczyzn – impotencja,
  • u małych dzieci – zaburzenia ruchowo – rozwojowe.

Jeśli któreś z powyższych objawów zauważysz u siebie lub najbliższych, nie zrzucaj tego na karb przepracowania – w tej sytuacji konieczna jest konsultacja z lekarzem i wykonanie niezbędnych badań.

Niedobór B12 – przyczyny

Witamina B12 jest syntezowana przez bakterie jelitowe oraz wydzielana przez błonę śluzową żołądka. Nie występuje w roślinach. Obecne w pożywieniu cukry wpływają niekorzystnie na florę jelitową i utrudniają wchłanianie syntetyzowanej przez bakterie witaminy.

Niedobór witaminy B12 najczęściej spowodowany jest brakiem odpowiedniej podaży tego składnika w codziennej diecie. Witamina B12 występuje w produktach odzwierzęcych, dlatego na jej niedobór cierpią zwykle osoby na źle skomponowanej diecie wegetariańskiej lub wegańskiej.

Inne przyczyny zbyt niskiego poziomu witaminy B12 w organizmie to m.in. wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego Castle’a, anemia złośliwa, choroba Leśniowskiego – Crohna, zakażenie bakterią Helicobacter pylori, zespół Zollingera – Ellisona, obecność tasiemca w układzie pokarmowym lub choroba alkoholowa.

Niedobór witaminy B12 może być spowodowany również długim okresem przyjmowania niektórych leków, m.in. neomycyny, metforminy, kolchicyny, cholestyraminy i wielu innych. Jeśli musisz regularnie przyjmować farmaceutyki z powyższej listy, sprawdzaj profilaktycznie poziom witaminy B12 we krwi.

Witamina B12 – skutki niedoboru

Nie da się ukryć, że do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu niezbędna jest witamina B12. Niedobór kobalaminy, zwłaszcza długotrwały, może mieć bardzo niebezpieczne skutki. Należą do nich:

  • niedokrwistość z niedoboru witaminy B12,
  • zaburzenia psychiczne i emocjonalne,
  • halucynacje,
  • depresja,
  • zaburzenia fizycznego funkcjonowania organizmu,
  • rozwój chorób otępiennych.

Jeśli pacjent w porę nie rozpocznie terapii uzupełniającej kobalaminę, może dojść do silnego osłabienia organizmu i utraty części komórek mózgowych. Właśnie dlatego, warto zwracać uwagę na to, by w codziennej diecie była dostarczana witamina B12. Gdzie występuje kobalamina w największych ilościach? Przede wszystkim w mięsie, rybach, przetworach mlecznych, jajach oraz drożdżach spożywczych.

Jak szybko uzupełnić niedobór witaminy B12? Oprócz zdrowej, zbilansowanej diety, możesz poprosić lekarza o przepisanie odpowiedniego preparatu witaminowego. Pamiętaj, by nie przyjmować żadnych leków na własną rękę – nadmiar witaminy B12 też bywa szkodliwy!

Regularnie sprawdzaj stan swojego zdrowia i wykonuj rutynowe badania. Wystarczy, że zgłosisz się do najbliższego laboratorium Diagnostyki, a doświadczony personel sprawnie pobierze materiał do badania. Większość wyników dostępna jest w ciągu 1 – 2 dni roboczych.

 

Bibliografia:

 


O Autorze