Niepłodność u kobiet - najczęstsze przyczyny - Badania Krwi
9 lutego 2022

Niepłodność u kobiet – najczęstsze przyczyny

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka
niepłodność u kobiet

Gdy para, pomimo wielokrotnych prób zajścia w ciążę, spotyka się z rozczarowaniem, powinna udać się do specjalisty celem ustalenia przyczyny takiej sytuacji. Niepłodność uznaje się za chorobę cywilizacyjną − na świecie zdarza się u 10-18% osób w wieku rozrodczym. W Polsce niepłodność dotyka ok. 10-15%, czyli około miliona ludzi. Sprawdź, jakie badania należy wykonać, by potwierdzić ten stan lub wykluczyć schorzenia o podobnych objawach.

Czym jest niepłodność u kobiet?

Niepłodność to niemożność zajścia w ciążę, mimo regularnego współżycia (ok. 2-4 razy w tygodniu), która trwa przynajmniej rok u kobiety do 35. roku życia, a 6 miesięcy u kobiety powyżej 35. roku życia. U kobiet powyżej 40. roku życia należy podjąć diagnostykę jak najszybciej.

Niepłodność a bezpłodność – jaka jest różnica?

Bezpłodność to trwały stan polegający na niemożności zajścia w ciążę, który nie podlega leczeniu. Niepłodność oznacza czasowy problem zajścia w ciążę, który zawężono do roku regularnego współżycia. Jeśli okres ten został przekroczony, należy udać się do specjalisty, by wyjaśnić przyczyny niepłodności i podjąć odpowiednie leczenie i/lub wprowadzić zmiany w dotychczasowym życiu.

Objawy niepłodności u kobiet

Często występującymi objawami przy niepłodności u kobiet są nieregularne cykle miesięczne (np. co 2-3 miesiące) oraz dolegliwości takie jak: bolesne menstruacje czy upławy wynikające ze stanów infekcyjnych pochwy. Nieregularne miesiączki to najczęściej wynik braku lub opóźnionej owulacji. Leczenie takich stanów powinno być prowadzone przez ginekologa.

Warto wspomnieć, że do najczęstszych infekcji należą zakażenia grzybicze, zakażenie chlamydiowe, waginoza bakteryjna, rzeżączka lub zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Tu leczenie prowadzone przez lekarza najczęściej obejmuje obojga partnerów.

przyczyny niepłodności u kobiet

Niepłodność u kobiet – przyczyny

Do najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet należą:

  • zaburzenia owulacji;
  • endometrioza, wady anatomiczne lub zmiany patologiczne (polipy, mięśniaki podśluzówkowe, zrosty, przegroda) w jamie macicy, bądź zmiany w jajowodach;
  • niepłodność idiopatyczna (niewyjaśnionego pochodzenia);
  • schorzenia tarczycy – najczęściej choroby autoimmunologiczne;
  • hiperprolaktynemia – niekorzystnie wpływająca na płodność przez supresję wydzielania gonadoliberyny,  GnRH (ang. gonadotropin-releasing hormone), a w konsekwencji – zmniejszenie częstości i amplitudy pulsów hormonu luteinizującego (LH);
  • inne hormonalne czynne gruczolaki przysadki: akromegalia, choroba Cushinga;
  • zespół policystycznych jajników (PCOS);
  • wrodzony przerost nadnerczy (CAH);
  • dysgenezje gonad – zespół Turnera (ZT);
  • przedwczesne dojrzewanie płciowe – pojawienie się drugorzędowych cech płciowych u dziewczynki przed ukończeniem 8. roku życia;
  • przedwczesna menopauza – charakteryzująca się triadą objawów: brakiem miesiączki, zwiększonym poziomem gonadotropin i niedoborem estrogenów.

Rozpoznanie niepłodności

Podstawowe znaczenie dla postępowania diagnostycznego ma wywiad, który obejmuje pytania dotyczące krwawień, bolesności miesiączek, wcześniejszych ciąż, poronień, przebytych zabiegów, operacji i zapaleń w obrębie jamy brzusznej, miednicy mniejszej, przewlekłych chorób (tarczycy, nadnerczy, cukrzycy), a także jakości i częstotliwości współżycia oraz stosowanych metod antykoncepcyjnych.

Następnie wykonuje się badanie ginekologiczne, ultrasonograficzne, diagnostykę jajeczkowania, diagnostykę hormonalną cyklu, ocenę drożności jajowodów, w  wybranych sytuacjach histeroskopię bądź operacyjne leczenie zmian patologicznych w obrębie jamy macicy lub jajowodów.

Diagnostyka niepłodności

Kobiety mające regularne menstruacje (co 21-35 dni) lub potwierdzony brak zaburzeń owulacji, podaje się obrazowej ocenie jajowodów (histerosalipingografię; HSG). Badanie to wykonuje się w pierwszej połowie cyklu, po podaniu kontrastu do jamy macicy, celem uwidocznienia rozchodzenia się substancji z macicy przez jajowody do jamy brzusznej.

Z kolei kobietom mającym nieregularne menstruacje, w pierwszej kolejności zleca się wykonanie laboratoryjnych  badań stężeń hormonów: folikulotropowego (FSH) i luteinizującego (LH), estradiolu, testosteronu i tyreotropowego (TSH). Poza tymi testami wykonuje się ultrasonografię monitorującą owulację, a następnie po ustaleniu dnia przypuszczalnej owulacji, przeprowadza się również badanie stężenia progesteronu.

 Niepłodność u kobiet – jak leczyć?

Leczenie niepłodności na podstawie zebranego wywiadu oraz wyników wcześniej zleconych badań ustala w każdym indywidualnym przypadku lekarz ginekolog.

Co zrobić z niepłodnością?

Już na samym początku drogi diagnostycznej i terapeutycznej, ze względu na stres, jaki dotyka parę starającą się o dziecko, należy przeprowadzić zmianę stylu życia, czyli: ograniczyć lub zrezygnować  ze spożywania alkoholu, rzucić palenie, wdrożyć prawidłowo zbilansowaną dietę, dbać o regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednio długi sen. Można także rozważyć konsultację psychologiczną. Kobiety planujące zajście w ciążę, powinny wiedzieć  o konieczności suplementacji kwasu foliowego już około pół roku przed zapłodnieniem oraz całorocznej suplementacji witaminy D3 (oznaczenie stężenia witaminy D).

W Laboratoriach Diagnostyki można wykonać wszystkie niezbędne badania w postaci e-pakietów, np. Dla planujących ciążę.

Bibliografia:

 


O Autorze