Jakie są objawy nieżytu gardła? - Badania Krwi
22 maja 2023

Nieżyt gardła – przyczyny, objawy, leczenie

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka
niezyt-nosa-kobieta-siedzi-okryta-kocem-dotyka-gardlo-ma-grymas-na-twarzy

Nieżyt gardła – popularnie zwany zapaleniem – to dolegliwość, z którą wiele osób zgłasza się do lekarza rodzinnego w okresie jesienno-zimowym. Jej główne symptomy to: ból, chrypka, uczucie drapania oraz trudność w przełykaniu śliny. Przyczyną tego stanu są najczęściej wirusy, ale może on mieć też podłoże bakteryjne. Sprawdź, z czym wiąże się przewlekły nieżyt gardła i czym można go wyleczyć.

Nieżyt gardła – co to takiego? Kiedy się pojawia?

Nieżyt gardła to stan zapalny, który dotyczy przede wszystkim błony śluzowej tylnej ściany oraz tkanki chłonnej gardła, a niekiedy także migdałków. Zapalenie gardła – bo o nim tu mowa – jest poprzedzone najczęściej ostrym nieżytem nosa, czyli katarem. Jest to dość powszechnie znany scenariusz. Dolegliwość ta może spotkać każdego, jednak wyjątkowo często zdarza się u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (4–7 lat). Tego rodzaju infekcje pojawiają się przeważnie w sezonie jesienno-zimowym, kiedy ludzie stają się mniej odporni i zarazem bardziej podatni na działanie bakterii i wirusów. Podatność na infekcje zwiększa się również w czasie nasilonego stresu i znacznego przeciążenia organizmu.

Choroba ta zazwyczaj ma przebieg łagodny, jednak może mieć też charakter przewlekły. Zdaniem badaczy niektórzy ludzie mają wrodzone predyspozycje do uszkodzeń błony śluzowej gardła.

Nieżyt gardła – jakie są jego objawy?

Podstawowym symptomem nieżytu gardła jest ból o zmiennym nasileniu. Do tego dochodzą jeszcze uczucie suchości i drapania w gardle, chrypka powodująca problemy z mówieniem, a także trudność w połykaniu śliny. W niektórych przypadkach może pojawić się także stan podgorączkowy lub gorączka, jednak nie jest to konieczne. Chorzy często skarżą się na uczucie „przeszkody” w gardle. Ulgę przynoszą im jedynie posiłki oraz picie płynów – w czasie intensywnego wydzielania śliny gardło jest bardziej nawilżone, a ból staje się łatwiejszy do zniesienia. 

Nawet jeśli chory boleśnie odczuwa wspomniane objawy, to z lekarskiego punktu widzenia nieżyt gardła nie wygląda aż tak poważnie. W trakcie badania widoczna jest zaczerwieniona, sucha i błyszcząca błona śluzowa gardła. Niekiedy pokrywa ją zasychająca wydzielina przypominająca strupy. 

Jakie są możliwe przyczyny nieżytu gardła?

Nieżyt gardła może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne. Szacuje się, że 85% przypadków tej choroby to efekt działania wirusów. W takim przypadku ma ona zazwyczaj łagodny przebieg. 

Wirusowe zapalenie gardła jest wywołane najczęściej przez rhinowirusy, koronawirusy lub adenowirusy. Wiąże się ono ze wszystkimi objawami typowymi dla nieżytu gardła (drapanie, pieczenie, ból o zróżnicowanym nasileniu) oraz z nieżytem nosa, czyli katarem. Na pierwszy plan wysuwa się tu jednak suchy kaszel oraz nieznacznie podwyższona temperatura ciała, która nie powinna przekraczać 37,5°C.

Zachorowania o podłożu bakteryjnym zdarzają się rzadziej. Bakteryjne zapalenie gardła wywołują najczęściej drobnoustroje zwane paciorkowcami. Przebieg infekcji znacząco różni się od nieżytu gardła powodowanego przez wirusy. Choroba zaczyna się bardzo gwałtownie, a ból gardła nie tyle powoduje dyskomfort, ile uniemożliwia jedzenie i znacznie utrudnia przełykanie śliny. Do tego dochodzi wysoka gorączka – powyżej 38°C – i wszystkie objawy, które zazwyczaj jej towarzyszą: dreszcze, pocenie się i osłabienie. Gardło staje się zaczerwienione, a na migdałkach widać charakterystyczny ropny nalot. Mowa tu oczywiście o anginie, w której obserwuje się również powiększenie węzłów chłonnych. Choroba ta ma dużo ostrzejszy przebieg niż wirusowe zapalenie gardła i wymaga wdrożenia antybiotykoterapii.

Obserwujesz u siebie powyższe objawy? Zrób wymaz z gardła i skonsultuj się z lekarzem, aby dowiedzieć się, jaka jest ich przyczyna.

Przewlekły nieżyt gardła – co to takiego?

Jak już wspomniano, nieżyt gardła może mieć charakter przewlekły. W tej sytuacji dolegliwość staje się wyjątkowo uciążliwa. Przeważnie wywołują ją:

  • powtarzające się ostre stany zapalne gardła i związane z nimi zakażenia;
  • zapalenie migdałków;
  • częste nieżyty nosa i zatok przynosowych;
  • ekspozycja na działanie gryzącego dymu tytoniowego i substancji smolistych, które są w nim zawarte;
  • duża ilość kurzu i pyłów we wdychanym powietrzu.

Nasilenie objawów choroby może nastąpić także na skutek jedzenia gorących potraw i spożywania napojów alkoholowych. Aby skutecznie poradzić sobie z przewlekłym zapaleniem gardła, trzeba dotrzeć do przyczyn dolegliwości. Jeśli symptomy trwają zbyt długo, należy koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Przewlekły zanikowy nieżyt gardła i krtani – czym się charakteryzuje?

Przewlekły zanikowy nieżyt gardła i krtani polega na tym – jak sama nazwa wskazuje – że błona śluzowa zaczyna zanikać. Przyczyny są takie same jak w przypadku przewlekłego zapalenia gardła. Podobnie jak w przypadku objawów tu także znakami rozpoznawczymi są suchość w gardle i krtani, notoryczne pokasływanie, chrypka oraz trudności w mówieniu. Gdy lekarz ogląda pacjenta dotkniętego tą dolegliwością, nie tylko dostrzega zaczerwienione gardło, lecz także stwierdza, że błona śluzowa stała się niezwykle gładka, przekrwiona i sprawia wrażenie, jakby była polakierowana. W przypadku tego schorzenia diagnozę stawia lekarz laryngolog i do niego należy także dobranie odpowiednich środków leczniczych.

Pamiętaj, że przewlekłych schorzeń tego rodzaju nie można ignorować, ponieważ zaniedbania skutkują zazwyczaj nieodwracalnymi zmianami. 

Nieżyt gardła u dzieci – co robić?

Nieżyt gardła to problem, który bardzo często dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Maluchy są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje ze względu na niedojrzały jeszcze układ odpornościowy. Oprócz tego dzieci przedszkolne są bardziej podatne na wirusy, ponieważ w ich codziennej rutynie pojawia się mnóstwo zabaw kontaktowych, podczas których nie zawsze zachowują właściwe zasady higieny.

Podobnie jak u dorosłych chorobie towarzyszą: suchy kaszel, katar, podwyższona temperatura oraz ogólne osłabienie organizmu. W czasie choroby małe dzieci stają się płaczliwe, a ból gardła sprawia, że często odmawiają jedzenia. Dolegliwości trwają od 3 do 7 dni, choć symptomy takie jak kaszel mogą utrzymywać się jeszcze przez długi czas. 

Zapalenia gardła u dziecka nigdy nie należy ignorować ze względu na groźne powikłania, do których należą: zapalenie płuc, zapalenie zatok przynosowych, ropień okołomigdałkowy czy zapalenie ucha środkowego. 

Jak wygląda leczenie nieżytu gardła?

Leczenie nieżytu gardła powinno być ukierunkowane na zwalczaniu głównej przyczyny problemu. Jeśli chory zmaga się z infekcją wirusową, musi zastosować leczenie objawowe, tj. sięgnąć po środki łagodzące ból, obniżające temperaturę ciała czy nawilżające błonę śluzową gardła. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie preparatów o działaniu przeciwwirusowym i przeciwzapalnym.

Jeśli przyczyną stanu zapalnego w gardle jest bakteria, trzeba – po konsultacji z lekarzem – wdrożyć antybiotykoterapię.

Oprócz tego doskonale się sprawdzą:

  • różnego rodzaju płukanki ziołowe;
  • środki (np. tabletki) o działaniu miejscowo znieczulającym;
  • sprawdzone środki przeciwbólowe.

Pamiętaj, że przy nieżycie gardła trzeba przede wszystkim zadbać o odpowiednie nawilżenie błony śluzowej – mowa tu nie tylko o regularnym piciu płynów, lecz także oddychaniu wilgotnym powietrzem. Przewlekłe zapalenie gardła warto leczyć w warunkach sanatoryjnych.

Jak zapobiec nieżytowi gardła?

Aby zapobiec nieżytowi gardła:

  • Dbaj o swoją odporność, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym.
  • Regularnie nawilżaj gardło.
  • Unikaj długotrwałego kontaktu z dymem papierosowym.
  • Zachowuj zasady higieny w każdej sytuacji.
  • W okresie wzrostu zachorowań zachowuj dystans społeczny.

Prawidłowo leczona infekcja ma łagodniejszy przebieg i nie niesie za sobą poważnych powikłań.

 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

  1. E. Gowin i in., Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna”, 2012, 5, s. 83–89.
  2. B. Kalicki i in., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest niewystarczające, „Pediatria Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(2), s. 107–110.
  3. P. Gajewski. Interna Szczeklika 2020/21. Mały Podręcznik, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.

O Autorze