Jakie są objawy półpaśca u dzieci i dorosłych? - Badania Krwi
29 czerwca 2022

Objawy półpaśca u dzieci i dorosłych – jak można je rozpoznać?

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Półpasiec to choroba wywoływana przez ten sam wirus, który powoduje ospę wietrzną. Jego charakterystycznymi objawami są zmiany skórne – swędząca wysypka w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym, pojawiająca się najczęściej w okolicach tułowia. Przypadłość ta rzadko dotyczy dzieci, jednak nie można jej całkowicie wykluczać. Podpowiadamy, na co warto zwrócić uwagę poza wysypką.

Półpasiec – co to za choroba i kogo dotyczy?

Półpasiec to choroba o podłożu wirusowym. Wywołuje go Varicella zoster virus (VZV), czyli ten sam wirus, który powoduje ospę wietrzną. W praktyce oznacza to, że na półpasiec chorują osoby, które w przeszłości przechodziły ospę. Po jej wyleczeniu Varicella zoster virus pozostaje w organizmie w stanie latentnym i gdy tylko odporność ich nosiciela spada – np. w trakcie przewlekłych infekcji – pojawiać może się półpasiec. Swędząca wysypka przypomina pęcherzyki z płynem w ospie wietrznej. Jednak w tym przypadku zlokalizowane są one głównie w okolicach tułowia, czasem też na głowie i twarzy. 

Ze względu na miejsce występowania można wyodrębnić trzy główne rodzaje półpaśca:

  • półpasiec uszny – wysypka pojawia się w okolicach uszu. Z tym rodzajem choroby wiążą się takie objawy, jak ból ucha oraz zaburzenia słuchu. Może też dojść do zaatakowania nerwu twarzowego, co powoduje zaburzenia czucia i porażenie mięśni mimicznych twarzy;
  • półpasiec oczny – pojawia się wtedy, gdy VZV zaatakuje nerwy zlokalizowane w okolicach oczu. Charakterystyczna wysypka występuje wtedy na powiekach, czole i wokół oczodołów. Szczególnie groźne są owrzodzenia na rogówce. Problem ten dotyczy ok. 20% osób chorych na półpasiec i w skrajnych przypadkach prowadzi do utraty wzroku;
  • półpasiec rozsiany – ta postać choroby praktycznie nie różni się od ospy wietrznej pod względem objawów skórnych. Pojawia się przede wszystkim u osób, które mają obniżoną odporność.

Półpasiec zazwyczaj dotyka osób dorosłych, jednak dzieci także czasami się z nim zmagają.

Jak można zarazić się półpaścem?

Półpasiec to choroba zaraźliwa. Ryzyko zarażenia się VZV od osoby, która ma widoczne objawy półpaśca, jest stosunkowo niewielkie – do tego konieczny byłby bezpośredni kontakt z chorym. Z takim ryzykiem musi liczyć się np. pielęgniarka, która wykonuje czynności pielęgnacyjne przy osobie zakażonej. Jeśli na pęcherzach osoby zarażonej pojawiły się już strupki, ryzyko zarażenia jest znikome.

W zdecydowanej większości przypadków VZV przekazywany jest wraz z ospą wietrzną. Uśpiony wirus może uaktywnić się po wielu latach w postaci półpaśca. Sprzyjają temu następujące czynniki:

  • obniżona odporność – problem ten dotyczy np. chorych na nowotwór oraz choroby przewlekłe;
  • nadmierny stres – pamiętaj, że długotrwały stres również niekorzystnie wpływa na odporność;
  • wiek – w grupie ryzyka są zarówno noworodki, jak i osoby, które ukończyły 50. rok życia;
  • leczenie – u pacjentów, którzy są poddawani chemioterapii lub radioterapii, ryzyko uaktywnienia się wirusa VZV wzrasta.

Jakie są objawy półpaśca u dorosłych?

Wysypka w postaci pęcherzyków wypełnionych płynem surowiczym to typowy symptom nie tylko ospy wietrznej, ale także półpaśca. Wysypce towarzyszy ból, a pęcherzyki mogą pękać, pozostawiając owrzodzenia, które pokrywają się strupkami. W przypadku półpaśca można też spodziewać się objawów ogólnych. Zaliczają się do nich: uczucie mrowienia i drętwienia, ból głowy, ogólne osłabienie oraz podwyższona temperatura ciała. Inne symptomy zależą m.in. od umiejscowienia półpaśca. W przypadku zmian w obszarze uszu może dojść do zaburzeń słuchu, natomiast półpasiec oczny prowadzi niekiedy do pogorszenia wzroku.

Półpasiec – objawy u dzieci

Badania pokazują, że półpasiec to przypadłość dotycząca głównie osób dorosłych. Jednak występuje on także u dzieci. Najmłodsi również mają wysypkę. Półpasiec u dzieci może również przybrać formę zmian na twarzy lub w okolicach oczu.

Jak przebiega leczenie półpaśca u dzieci i dorosłych?

Dolegliwości bólowe, które towarzyszą półpaścowi, są bardzo dokuczliwe, dlatego w pierwszej kolejności trzeba zastosować środki łagodzące ból. Jeśli okaże się on wyjątkowo trudny do zniesienia, lekarz może zalecić podanie zastrzyków przeciwbólowych. Bardzo często stosuje się także środki przeciwwirusowe, które mają na celu zahamować namnażanie się wirusa. Pamiętaj, że każda forma terapii powinna być nadzorowana przez lekarza. Dodatkową praktyką, która łagodzi ból, może być noszenie luźniejszej odzieży w miejscach pojawienia się wysypki.

Półpasiec – kiedy należy udać się do lekarza i jakie badania wykonać?

Dolegliwości związanych z półpaścem nie warto ignorować, ponieważ wymagają one systematycznego leczenia. Odwiedzaj gabinet dermatologa za każdym razem, gdy pojawią się u Ciebie objawy tej choroby. Lekarz zazwyczaj stawia diagnozę na podstawie objawów skórnych. Jeśli nie pamiętasz, czy chorowałeś na ospę wietrzną, zrób badania na obecność przeciwciał. Dzięki nim dowiesz się, czy w Twoim organizmie znajdują się uśpione komórki wirusa, które mogą spowodować półpasiec.

 

Autor: Marta Drzazga

Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela

Bibliografia

  1. A. Goździcka-Józefiak, Wirusologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
  2. R. Lasek i in., Wszystko o bakteriach i wirusach, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2020.
  3. R. Żaba, Opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2011.
  4. M. Wróblewska i in., Choroby wirusowe w praktyce klinicznej, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2017.

O Autorze