Olej z ostropestu – jak pić? Na co pomaga? - Badania Krwi
9 listopada 2022

Olej z ostropestu – właściwości i zastosowanie

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Ostropest plamisty jest rośliną o wyjątkowych właściwościach leczniczych. Pozyskany z niego olej wykorzystywany jest w terapii schorzeń wątroby. Znalazł też zastosowanie w kosmetyce i pielęgnacji przeciwzmarszczkowej. Ze względu na silne działanie na organizm olej z ostropestu nie może być spożywany przez każdego. 

Ostropest plamisty – co wiemy o tej roślinie?

Ostropest plamisty to roślina z rodziny astrowatych rosnąca na żyznych i wilgotnych glebach. Osiąga wysokość około 2 metrów, a w warunkach niekorzystnych wyrasta maksymalnie do 70 cm. Wyglądem przypomina oset. Chociaż roślina pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego i afrykańskiego, z powodzeniem uprawiana jest również w Polsce. Występuje także w Nowej Zelandii, Australii i w Ameryce Południowej. Dzikie odmiany ostropestu rozrastają się na terenach nieużywanych i w ogrodach. Ostropest dojrzewa w lipcu i sierpniu, dając liczne owoce, które następnie wykorzystywane są do produkcji suszu, tabletek, kapsułek i oleju. Prawdopodobnie pierwsze zastosowanie lecznicze rośliny miało miejsce w starożytności. Obecnie ostropest uprawiany jest na potrzeby przemysłu spożywczego, kosmetycznego i farmakologicznego.  

Olej z ostropestu – właściwości lecznicze 

Surowcem ostropestu plamistego są owoce, nazywane też nasionami. Ich głównym składnikiem są flawonolignany – sylimaryna, czyli kompleks najsilniejszych przeciwutleniaczy. Związek ten wykorzystywany jest w preparatach medycznych do leczenia chorób wątroby (marskości, stłuszczenia, stanów zapalnych) i dróg żółciowych (kamicy i niedrożności). Sylimaryna ma ponadto silne właściwości oczyszczające i detoksykujące, dlatego wykorzystywana jest w terapiach odtruwających lekami, alkoholem, grzybami lub toksynami. Wykazuje również działanie przeciwzapalne i regeneruje zdrowe komórki, a jednocześnie hamuje podział i namnażanie komórek nowotworowych. Stymulując procesy żółciopędne, usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego i działa rozkurczowo. Właściwości oczyszczające rośliny mają wpływ również na nerki i układ moczowy, ponieważ wspomagają narządy w procesach filtracji. Działanie powlekające oleju z ostropestu może być wykorzystywane w celu ochrony żołądka w profilaktyce lub leczeniu choroby wrzodowej. 

Olej z ostropestu plamistego jest bogatym źródłem witaminy E, steroli roślinnych, związków goryczowych, aminów i garbników. Obniża stężenie bilirubiny we krwi. Jest polecany również cukrzykom, gdyż stabilizuje poziom glukozy. Surowiec znalazł też zastosowanie w leczeniu i hamowaniu krwawienia z hemoroidów, układu rozrodczego i trawiennego. Ostropest plamisty polecany jest również osobom z nadciśnieniem tętniczym. Sprawdza się w łagodzeniu objawów choroby lokomocyjnej. Olej z ostropestu jest naturalnym produktem pomagającym w obniżeniu złego cholesterolu, jednocześnie zwiększając poziom dobrego. Działanie lecznicze oleju z ostropestu jest odczuwalne po trzymiesięcznej kuracji, natomiast pierwsze efekty zauważalne są już po miesiącu regularnego stosowania. Przed zastosowaniem kuracji koniecznie zbadaj poziom cholesterolu we krwi.

Olej z ostropestu – właściwości kosmetyczne 

Olej z ostropestu znalazł też zastosowanie w pielęgnacji skóry. Ze względu na właściwości przeciwzapalne i regenerujące polecany jest osobom borykającym się ze schorzeniami dermatologicznymi, np. łuszczycą. Wykorzystywany jest również jako produkt leczniczy w alergicznych stanach zapalnych skóry, np. w przebiegu atopii lub reakcji uczuleniowej na kosmetyk lub pokarm. Olej z ostropestu aplikowany jako maseczka odżywia skórę i niweluje jej nadmierną suchość. Może być stosowany jako alternatywa dla zwykłej oliwki natłuszczającej ciało. Należy go rozprowadzić po skórze tuż po kąpieli. Jego działanie odżywcze szczególnie docenią osoby z problemem przesuszenia lub atopii. Zawarte w roślinie witaminy i antyoksydanty spowalniają procesy starzenia, rozjaśniają przebarwienia i chronią przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. 

Jak wybrać i stosować olej z ostropestu plamistego?

Najlepszy olej z ostropestu plamistego jest tłoczony na zimno i niefiltrowany. Wysokiej jakości produkt nie powinien mieć również odległej daty tłoczenia. Tylko wówczas mamy pewność, że olej zachowuje wszystkie wartości odżywcze. Zalecane jest kupowanie wyrobów z niewielkich gospodarstw i zakładów produkcyjnych, które tłoczą oleje na zimno i powoli. Produkcja oleju na skalę przemysłową polega na szybkim tłoczeniu, podczas którego wytwarzana jest wysoka temperatura. Dodatkowo na niekorzyść wyrobu działają procesy filtrowania. W konsekwencji otrzymujemy niepełnowartościowy produkt, pozbawiony większości właściwości. 

Olej z ostropestu powinien być spożywany wyłącznie na zimno. Nie należy go dodawać nawet do gotowych gorących potraw. Olej sprawdzi się jako składnik sałatek, kanapek, past i sosów na zimno. W profilaktyce lub terapii może być pity na czczo, prosto z łyżeczki. 

Olej z ostropestu – przeciwwskazania

Pomimo wielu właściwości leczniczych olej z ostropestu plamistego nie może być stosowany przez każdego. Bezwzględnym przeciwwskazaniem są alergia, ciąża i okres karmienia piersią. Ostropest plamisty nie może być również podawany dzieciom poniżej 12 roku życia. Szczególną ostrożność w stosowaniu oleju powinny zachować osoby przyjmujące na stałe leki wspomagające metabolizm organizmu. Przeciwwskazaniem do spożywania oleju z ostropestu plamistego są również zaawansowana niedrożność kanalików żółciowych i zaburzenia produkcji enzymów trawiennych. Przed suplementacją oleju lub innych produktów z ostropestu plamistego zalecana jest konsultacja z lekarzem. 

 

Autor: Emilia Kruszewska

Bibliografia

 

  1. J. Rutkowska, i in., Analiza profilu kwasów tłuszczowych wybranych olejów nietypowych”, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2016, XLIX(3), s. 385–389.

O Autorze