Jakie są objawy osteoporozy u dorosłych? - Badania Krwi
29 czerwca 2022

Osteoporoza – objawy u osób dorosłych

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Osteoporoza to choroba, która często nazywana jest „cichym złodziejem kości”. Nie bez powodu – schorzenie to potrafi rozwijać się przez wiele lat i dopiero po długim czasie dać o sobie znać. Zmniejszenie gęstości kości czy zaburzenia w spójności ich tkanek to objawy widoczne pod mikroskopem. W codziennym życiu osoby chorej osteoporoza objawia się przede wszystkim większą podatnością na złamania. Pojawiają się one nawet przy pozornie niewinnych ruchach czy nieznacznych obciążeniach. Symptomy te znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Sprawdź, na jakie objawy warto zwrócić uwagę, aby w porę zatrzymać rozwój osteoporozy.

Osteoporoza – co to takiego i kogo dotyczy?

Osteoporoza to choroba dotycząca układu szkieletowego, która polega na zmniejszeniu gęstości kości oraz na znacznym rozrzedzeniu tkanki kostnej. U osoby, która zmaga się z tą dolegliwością, szczegółowe badania mikroskopowe pokazują m.in. zmniejszoną ilość beleczek kostnych kości gąbczastej. Różnica między zdrową a chorą kością jest więc widoczna dla specjalisty na pierwszy rzut oka. Choroba prowadzi do coraz częstszych złamań – dochodzi do nich w sytuacjach, w których normalnie nie powinno się nic stać, na przykład gdy schodzisz ze schodów i delikatnie uderzysz się o poręcz.

Osteoporoza to problem, który dotyczy przede wszystkim osób dorosłych, choć niekiedy zmagają się z nim również dzieci (np. na skutek długotrwałych zaburzeń odżywiania). Szacuje się, że w Polsce cierpi na nią więcej niż 2 mln ludzi, z czego zdecydowana większość to kobiety. Najczęściej choroba pojawia się u seniorów po ukończeniu 60. roku życia. Ten „cichy złodziej kości” często rozwija się przez wiele lat i daje o sobie znać dopiero w późniejszym wieku. Aby nie dopuścić do takiej sytuacji, warto odpowiednio wcześnie podjąć działania profilaktyczne i regularnie się badać.

Jakie są przyczyny osteoporozy u osób dorosłych?

Gęstość mineralna kości zmniejsza się wraz z wiekiem. Największą masę kostną mają osoby w wieku ok. 30 lat, a po tym okresie następuje jej stopniowy spadek. Proces ten jest naturalny, jednak czasem dochodzi do jego wyraźnego przyspieszenia i to właśnie wtedy zaczynają pojawiać się patologiczne zmiany. Na rozwój osteoporozy wpływa wiele dodatkowych czynników. Należą do nich m.in.:

  • zaawansowany wiek;
  • płeć żeńska – na rozwój osteoporozy narażone są w szczególności panie w okresie menopauzy, a także kobiety, które cierpią na niedobór hormonów płciowych lub nie rodziły nigdy dzieci;
  • predyspozycje genetyczne – jeśli Twoi rodzice lub dziadkowie zmagali się z osteoporozą, musisz zachować czujność, ponieważ problem może dotyczyć także Ciebie;
  • zbyt mało wapnia w organizmie – w organizmie zdrowego człowieka jest nawet 1,5 kg wapnia, a prawie 100% tej masy znajduje się w kościach;
  • nieprawidłowy poziom fosforu w organizmie;
  • niedobór witaminy D  lub brak odpowiedniej suplementacji;
  • picie zbyt dużych ilości alkoholu;
  • siedzący tryb życia;
  • zbyt dużo kofeiny, np. z kawy lub napojów energetycznych;
  • nieprawidłowa zawartość białka w diecie, szczególnie w okresie dojrzewania – pamiętaj, że zarówno nadmiar, jak i niedobór nie służą zdrowiu.

Osteoporoza może pojawić się również jako powikłanie chorób układu pokarmowego (np. celiakii), zaburzeń hormonalnych (np. nadczynności tarczycy), schorzeń nerek, chorób reumatycznych oraz poważnych dolegliwości układu oddechowego (np. mukowiscydozy).

Objawy osteoporozy u osób dorosłych

Osteoporoza zazwyczaj rozwija się bezobjawowo i dopiero po wielu latach daje o sobie znać. Najbardziej charakterystycznym objawem jest zwiększona łamliwość kości. Najczęściej łamią się kości udowe lub przedramienne, stawy i kręgi. Bardzo często są to nawracające złamania, do których dochodzi w prozaicznych sytuacjach, takich jak lekkie uderzenie czy niepozornie wyglądający upadek. Do tego dochodzi mnóstwo innych symptomów, takich jak:

  • skłonność do garbienia się;
  • obniżenie wzrostu;
  • ból kręgosłupa;
  • rozwijające się wady postawy – np. hiperkifoza, czyli nadmierne wygięcie kręgosłupa do tyłu w odcinku piersiowym;
  • ból głowy;
  • ból brzucha;
  • ból karku;
  • ból w trakcie kichania lub kaszlu;
  • neuropatia, czyli zaburzenie czucia w różnych częściach ciała;
  • unieruchomienie wynikające ze złamań kości biodrowych;
  • obniżenie nastroju, które prowadzi do depresji.

Występowanie tych objawów zazwyczaj oznacza osteoporozę w zaawansowanym stadium.

Jak można rozpoznać osteoporozę we wczesnym stadium?

Dokuczliwe objawy osteoporozy świadczą o zaawansowanym stadium choroby. Jeśli chcesz rozpoznać ją wcześniej, uważnie obserwuj swój organizm. Nagłe bóle kości przy wykonywaniu prostych czynności to sygnał alarmowy. Gdy dochodzi do tego zmniejszona ruchomość kręgosłupa oraz ból podczas kaszlu czy kichania, najwyższa pora udać się do lekarza. Tym, co powinno Cię zaniepokoić, są też symptomy wad postawy (np. hiperkifozy), których wcześniej u siebie nie widziałeś.

Osteoporoza – jakie badania zrobić?

Aby rozpoznać osteoporozę, zanim pojawią się nawracające złamania, możesz wykonać kilka profilaktycznych badań. Kalkulator FRAXT pomoże – na podstawie Twoich indywidualnych uwarunkowań – określić ryzyko wystąpienia osteoporozy w ciągu najbliższych 10 lat. W każdej chwili możesz też wykonać densytometrię, czyli badanie gęstości kości. Jeśli masz już przed sobą diagnozę, pomocny będzie pakiet szczegółowych badań krwi, które pomogą zoptymalizować metody leczenia. 

Osteoporoza – czy da się ją całkowicie wyleczyć?

Osteoporoza jest niezwykle podstępną chorobą. Zazwyczaj, gdy daje o sobie znać, jest za późno na podjęcie skutecznych działań zapobiegawczych. Osteoporozy pierwotnej, która wynika z uwarunkowań genetycznych lub z długotrwałych błędów w żywieniu, nie da się całkowicie wyleczyć. Można jedynie zapobiegać kolejnym złamaniom kości oraz próbować zahamować dalszy rozwój choroby. Jeśli schorzenie jest skutkiem ubocznym innej dolegliwości – np. reumatoidalnego zapalenia stawów czy mukowiscydozy – rokowanie poprawia się dzięki skutecznej terapii choroby podstawowej.

 

Autor: Marta Drzazga

 

Bibliografia

  1. H. Stolińska, Dieta w leczeniu osteoporozy, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2020.
  2. M. Jabłoński i in., Osteoporoza – współczesne podejście, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2019.
  3. J. Dąbrowski, Witaminy i minerały, Wydawnictwo Adamascenicum, Warszawa 2017.
  4. E. Czerwiński, Osteoporoza – problem interdyscyplinarny, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.

O Autorze