Lista możliwych do zdiagnozowania pasożytów u człowieka jest dosyć długa. Jednak obecność kilku rodzajów mikroorganizmów lekarze stwierdzają szczególnie często. Stąd też warto wiedzieć, jakie symptomy towarzyszą chorobom wywołanym przez pasożyty, by w porę poddać się diagnostyce i podjąć odpowiednie leczenie.
Owsiki – niegroźne, ale dokuczliwe pasożyty u człowieka
Owsik ludzki (łac. Enterobius vermicularis) jest pasożytem, który zasiedla jelito grube swojego żywiciela. W Polsce z tym zakażeniem zmaga się 17% dorosłych i 38% dzieci w wieku od 7 do 14 lat.
Choć niekiedy owsica nie daje wyraźnych symptomów, to częściej można zaobserwować typowe objawy pasożytów u człowieka:
- świąd odbytu,
- nocne moczenie u dzieci,
- nadmierna pobudliwość,
- bezsenność,
- permanentne zmęczenie,
- stany zapalne sromu i pochwy.
Zwalczanie owsików nie należy do skomplikowanych, a same pasożyty również nie stanowią dużego zagrożenia dla zdrowia. Są jednak dokuczliwe, dlatego po zdiagnozowaniu ich obecności w jelicie grubym należy podjąć leczenie. Podstawą są zabiegi higieniczne i porządkowe. Do zakażenia może bowiem dojść zarówno przez połknięcie jaj (np. wraz z pożywieniem), jak i wdychanie kurzu, w którym się one znajdują. W czasie leczenia konieczne jest częste zmienianie bielizny, pościeli i ręczników. Regularnie należy odkurzać i czyścić kanapy i fotele oraz dywany. Dzięki takiemu postępowaniu leczenie farmakologiczne może być skuteczne.
Włosogłówka ludzka – ludzki pasożyt, którego leczenie stanowi wyzwanie
Z włosogłówką ludzką (łac. Trichuris trichiura) zmaga się każdego roku 2,3–25% populacji w Polsce. Bytuje ona w jelicie grubym oraz ślepym. Jest, po owsikach, najczęściej diagnozowanym pasożytem, jednak znacznie trudniej jest się jej pozbyć.
Choroba może dać o sobie znać poprzez:
- zaburzenia pracy układu pokarmowego (ból w prawej, dolnej części brzucha, biegunka śluzowa),
- zaburzenia neurologiczne (nerwica),
- zawroty i bóle głowy,
- bezsenność,
- zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego (niedokrwistość).
Leczenie farmakologiczne jest czasochłonne i skomplikowane. Dlatego, w myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”, należy przestrzegać zasad higieny osobistej oraz dokładnie myć warzywa i owoce przed ich spożyciem na surowo.
Glista ludzka – często diagnozowany pasożyt ludzki
Glista ludzka (łac. Ascaris lumbricoides) zasiedla jelito cienkie nawet 18% Polaków. Pasożyt ten rozmnaża się bardzo szybko. Każdego dnia składa nawet 200 jaj, z których wylęgają się młode osobniki zdolne do uszkadzania ścian jelit i wątroby. Z powodu glistnicy umiera rocznie 60 000 osób na całym świecie. Są to głównie mieszkańcy biednych regionów. Nie oznacza to jednak, że w wysoko rozwiniętych krajach choroba ta nie występuje. Wystarczy nieprzestrzeganie zasad higieny lub niedokładne mycie rąk przed posiłkiem, by zarazić się tym pasożytem. Do zakażenia może również dojść przez kontakt z przedmiotami, które miały wcześniej styczność z ziemią, gdzie bytowały glisty.
Typowymi objawami tych pasożytów w organizmie człowieka są:
- pokrzywka i świąd skóry,
- zaburzenia neurologiczne (nadpobudliwość, padaczka),
- bezsenność,
- zaburzenia pracy jelit,
- obrzęk rąk i twarzy,
- zapalenie spojówek oraz nadmierne łzawienie,
- suchy kaszel.
Świerzbowce – pasożyty w organizmie człowieka
Świerzbowiec ludzki (łac. Sarcoptes scabiei varietas hominis) jest typem pasożyta, który może zakażać pośrednio. Poza organizmem swojego żywiciela jest w stanie przeżyć nawet 72 godziny. Do zainfekowania może dojść więc nie tylko przez bezpośrednią styczność z chorym, ale też za sprawą dotykania jego przedmiotów (np. ubrań).
Typowymi dla tych pasożytów ludzkich objawami są:
- świąd skóry wzmagający się wraz ze wzrostem temperatury,
- grudki i pęcherze na skórze (zwłaszcza między palcami, w pachwinach, pod pachami i na pośladkach),
- stany zapalne skóry powstałe w wyniku drapania.
Do zlikwidowania świerzbowca konieczne jest stosowanie leków aplikowanych na skórę (zarówno przez osobę chorą, jak i wszystkich, którzy mieli z nią styczność). W zależności od wybranego środka stosuje się jednorazową aplikację lub powtarza się zabieg przez kilka kolejnych dni. Ponadto po zakończeniu leczenia konieczne jest wypranie w wysokiej temperaturze odzieży, pościeli i ręczników.
Wszy odzieżowe i głowowe – pasożyty w ciele człowieka nie tylko okresu przedszkolnego
Wszy odzieżowe i głowowe (łac. Pediculus humanus, Pediculus capitis) bytują wyłącznie na ciele człowieka. Składają jaja w odzieży (zwłaszcza na szwach) lub owłosionej skórze głowy, by po zaledwie kilku tygodniach przeobrazić się w dorosłego osobnika. Do przeniesienia choroby dochodzi przez bezpośredni lub pośredni kontakt z osobą zakażoną, np. za sprawą używania tej samej odzieży, grzebienia czy zetknięcia się głowami. Dlatego jest to tak powszechna choroba pasożytnicza okresu przedszkolnego.
Typowymi objawami wszawicy są:
- świąd skóry,
- czerwone wykwity na skórze,
- strupowate zmiany skórne,
- zlepianie się włosów płynem surowiczym.
Tasiemce bąblowcowe i tasiemiec wielojamisty – rodzaje pasożytów ludzkich
Tasiemce bąblowcowe i tasiemiec wielojamisty (łac. Echinococcus granulosus i Echinococcus multilocularis) w postaci larwalnej mogą zasiedlać ludzkie narządy wewnętrzne, choć osobniki dojrzałe bytują przede wszystkim w jelitach cienkich psów. Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku kontaktu z chorym zwierzęciem, ale nierzadko także przez styczność z przedmiotami, na których bytowały jaja tasiemca lub spożycie zainfekowanych produktów.
W razie stwierdzenia obecności pasożytów w ludzkim organizmie niezbędne jest natychmiastowe podjęcie leczenia. W skrajnych przypadkach zainfekowanie mózgu bąblowicą może doprowadzić do śmierci.
Aby uniknąć zakażenia przez tasiemca, regularnie odrobaczaj psa preparatami przepisanymi przez weterynarza, a nie tymi kupionymi w sklepie zoologicznym. Pamiętaj również o zachowaniu higieny w pomieszczeniach, gdzie przebywa zarówno zwierzę, jak i ludzie (a zwłaszcza dzieci).
Autor: Katarzyna Grzyś-Kurka
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- E. Hadaś, M. Derda, Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2014, nr 95(1), s. 6–13.
- M. Petryniak, Świerzb – diagnostyka i leczenie, „Kosmetologia Estetyczna” 2016, vol. 5, nr 6, s. 648–650.
Alergia na czekoladę – objawy pokarmowe, oddechowe i skórne Poprzedni wpis 