Spis treści:
Pofalowane paznokcie to dosyć często spotykany problem wśród dorosłych oraz dzieci. Wiąże się nie tylko z nieestetycznym wyglądem, ale również może świadczyć o wielu zaburzeniach w organizmie. Przyczyn tej dolegliwości może być wiele – od urazów mechanicznych po niedobory pokarmowe oraz choroby tarczycy. Jakie jeszcze mogą być przyczyny pofalowanych paznokci? Kiedy należy zgłosić się do lekarza, w celu szerszej diagnostyki?
Pofalowane paznokcie – skąd się biorą?
Paznokcie są wytworami naskórka składającymi się z kilku warstw. Każda z nich pełni określoną funkcje w organizmie. W około 95% paznokieć składa się z keratyny, a pozostałe 5% stanowi wapń, lipidy i woda. Paznokcie ochraniają delikatne zakończenia palców dłoni oraz stóp. Wygląd płytki paznokcia dostarcza wiele informacji istotnych diagnostycznie . Dzięki analizie jej kształtu, faktury i koloru można diagnozować, kondycję organizmu – między innymi pod kątem niedoborów składników odżywczych, problemów z tarczycą i szeregu innych dolegliwości.
Pofalowane paznokcie mogą mieć wiele przyczyn. Zazwyczaj są one wynikiem chorób paznokci, braków witamin i minerałów oraz urazów mechanicznych. Poprzeczne bruzdy na płytce paznokci inaczej nazywane są liniami Beau, mogą być spowodowane przez cukrzycę, choroby krążenia czy niedobory pokarmowe. Obserwowane są najczęściej na paznokciu kciuka oraz dużego palca stopy (palucha).
Poprzeczne bruzdy na paznokciach związane z czynnikami zewnętrznymi mogą być skutkiem:
- negatywnego działania kosmetyków lub detergentów,
- uszkodzenia płytki podczas zabiegów kosmetycznych,
- nadmiernego moczenia dłoni i stóp w wodzie,
- częstego używania zmywacza do paznokci (zwłaszcza z acetonem).
Podłużne bruzdy na paznokciach towarzyszą:
- niedoborom w organizmie – cynku, wapnia, magnezu oraz witamin z grupy B,
- odwodnieniu organizmu,
- przewlekłemu stresowi,
- fizjologicznemu starzeniu się skóry.
Częstą przyczyną pofalowanych paznokci jest również grzybica. Wówczas płytka przyjmuje żółty kolor, a jej kształt jest nieregularny – pojawiają się liczne wgłębienia i bruzdy. Innymi chorobami towarzyszącymi zmianom wyglądu paznokci mogą być również:
- łuszczyca – choroba, w której organizm zaczyna atakować własne, zdrowe tkanki niszcząc je. Często paznokcie osób zmagających się z łuszczycą są pokryte linami Beau, a płytka ma nierówny i nieregularny kształt;
- łysienie plackowate – schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, które powoduje uszkodzenie mieszków włosowych i wypadanie włosów. Bruzdy na paznokciach mają charakter zagłębień na płytce;
- bielactwo – choroba spowodowana obumieraniem melanocytów. Na paznokciach mogą pojawiać się poprzeczne lub podłużne bruzdy oraz białe plamy i wybarwienia;
- niedokrwienie mięśnia sercowego – inaczej choroba wieńcowa, polegająca na obecności zwężeń w tętnicach wieńcowych zaopatrujących w krew mięsień sercowy.
Pofalowane paznokcie a choroby tarczycy
Tarczyca wpływa na szereg procesów w organizmie. Jej nieprawidłowe funkcjonowanie przekłada się również na stan naszej płytki paznokcia. Falista płytka bardzo często jest objawem nadczynności tarczycy, natomiast matowość i kruchość płytki zarówno nadczynności jak i niedoczynności. U chorych może dochodzi do onycholizy, czyli bezbolesnego oddzielenia płytki paznokcia od łożyska.
Badaniami pozwalającymi wykryć nieprawidłowości pracy tarczycy jest oznaczenie w krwi stężenia:
- hormonu tyreotropowego przysadki mózgowej, TSH regulującego pracę tarczycy;
- hormonu tarczycy, wolnej trijodotyroniny, FT3;
- hormonu tarczycy, wolnej tyroksyny, FT4.
Pofalowane paznokcie u dziecka – o czym mogą świadczyć?
Zmiany wyglądu płytki paznokci u dzieci wywołują niepokój rodziców. Czy jest się czym martwić? Najczęściej obawiają się oni zakażenia grzybiczego. Grzybica u dzieci jest rzadkością i występuje sporadycznie. Pofalowane paznokcie u dziecka mogą być konsekwencją:
- chorób uwarunkowanych genetycznie;
- schorzeń o podłożu dermatologicznym i układowym – łuszczyca, liszaj płaski, pęcherzyca, brodawki zwykłe;
- stosowanych leków.
U dzieci wyróżniamy kilka podstawowych zmian na płytce paznokcia. Zazwyczaj mają one charakter:
- wklęśnięcia – to często stan fizjologiczny, który utrzymuje się od urodzenia i po około 3 miesiącach samoistnie zanika;
- podłużnego lub poprzecznego prążkowania – w wyniku schorzeń dermatologicznych, takich jak łuszczyca, liszaj płaski. Wraz z wiekiem dziecka pofalowane paznokcie mogą być bardziej widoczne;
- trachyonychii – schorzenia określanego również jako dziecięca dystrofia dwudziestu paznokci. Charakterystycznym objawem choroby są podłużne bruzdy na paznokciach. Płytka jest szorstka i swoją strukturą przypomina pestkę brzoskwiń.
Leczenie pofalowanych paznokci
Leczenie falistej płytki paznokci zależy od przyczyny powstania schorzenia. Ich pojawienie stanowi dla lekarzy cenną wskazówkę nieprawidłowych zmian, które mogą zachodzić w organizmie. Wystąpienie poprzecznych i podłużnych bruzd na płytce paznokci stanowi konieczność przeprowadzenia diagnostyki między innymi w kierunku zakażenia grzybami, , pod kątem niedoborów pokarmowych oraz chorób autoimmunologicznych.
Leczenie przede wszystkim opiera się na diagnozie przyczyny, która odpowiada za powstanie pofalowanych paznokci oraz towarzyszących temu objawów. Z każdą zmianą, która nas niepokoi powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który zdecyduje o konieczności leczenia specjalistycznego przez dermatologa lub wdroży odpowiednie postępowanie diagnostyczne lub terapię po rozpoznaniu przyczyn innych niż dermatologiczne.
Bibliografia:
- Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik.
- Dermatologia – L. Rudnicka, M. Olszewska, R. J. G. Rycroft, S. H. Wakelin, S. J. Robertson.