Polipy w nosie - jakie dają objawy?

Polipy w nosie zaburzają zmysł węchu i smaku, a ponadto poważnie utrudniają swobodne oddychanie. Przyczyny rozwoju zmian zapalnych są różne, a grupą najbardziej narażoną na polipy są alergicy. Istotnym czynnikiem wystąpienia polipów jest też dziedziczenie. Jak przebiega leczenie polipów?

Czym są polipy nosa?

Polipy to zapalne rozrosty błony śluzowej. Mają postać miękkich gron, kształtem przypominających krople wody. Powstają z błony śluzowej, dlatego są przezroczyste lub białożółte. Najczęściej umiejscawiają się w środkowym przewodzie nosowym. W zależności od wielkości polipów stosowany jest następujący ich podział:

0 – polipy niewidoczne (widoczne tylko w badaniu endoskopowym);
1 – polipy małe (ograniczają się do środkowego przewodu nosowego);
2 – polipy średnie (obejmują powierzchnię od dolnego do górnego brzegu małżowiny nosowej);
3 – polipy duże (sięgają poza dolny brzeg małżowiny nosowej dolnej).

W zaawansowanym stadium zapalnym polipy mają formę naciekową, co objawia się nadmiarem ropnej wydzieliny.

Przyczyny polipów w nosie

Złożona etiologia polipów sprawia, że przez laryngologów nie są one traktowane jako osobna jednostka chorobowa, a jeden z objawów procesu zapalnego organizmu lub choroby przewlekłej. Polipy nosa dotyczą około 5% populacji, z czego częściej rozwijają się u mężczyzn. Na powstanie zmian zapalnych najbardziej narażone są osoby chorujące na astmę, zaburzenia ruchomości rzęsek, mukowiscydozę, alergiczne grzybicze zapalenie zatok. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi polipów nosa są także nietolerancja na niesterydowe leki przeciwzapalne i wady anatomiczne nosa, np. krzywa przegroda. Polipy znacznie częściej rozwijają się u osób, u których członków rodziny występowały podobne zmiany.

Objawy polipów w nosie

Podstawowymi objawami polipów w nosie są: upośledzenie węchu i smaku, niedrożność nosa i spływanie po tylnej ścianie gardła wydzieliny. Inne symptomy to m.in.:

dolegliwości bólowe wnętrza nosa;
wyciek ropnej wydzieliny z nosa;
częste łzawienie oczu;
bóle głowy;
chrapanie lub bezdech senny;
częste kichanie;
ból zębów;
stałe uczucie zatkanego nosa.

Małe polipy często nie dają żadnych objawów, przez co wielu pacjentów żyje, nie wiedząc o istnieniu zmian zapalnych w przewodzie nosowym.

Leczenie polipów w nosie

Złożona etiologia i różne stany rozwoju polipów wykluczają stosowanie jednej uniwersalnej metody leczenia dla wszystkich pacjentów. Podstawą diagnostyki jest tomografia komputerowa zatok przynosowych i nosa. Badanie umożliwia dokładne zlokalizowanie polipów i ocenę stopnia obrzęku. Tomografia komputerowa jest również pomocna w ocenie ewentualnych nieprawidłowości w strukturze anatomicznej nosa. Rozpoznanie wielkości zmian i ocena stanu zapalnego opiera się natomiast na rynoskopii lub endoskopii jam nosowych i zatok przynosowych. Jeśli istnieje podejrzenie, że przyczyną polipów jest alergia, lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie testów. Natomiast występowanie zmian u dzieci jest podstawą do rozszerzenia diagnostyki o testy na mukowiscydozę.

Leczenie polipów zależy od wyniku diagnostyki i objawów zgłaszanych przez pacjenta. W przypadku małych zmian o łagodnym albo średnim nasileniu stosowane są miejscowo krople lub aerozol. Terapia opiera się na podaniu kortykosteroidów w postaci np. budezonidu, mometazonu, glutikazonu. Środki te wykazują działanie przeciwzapalne i ograniczają namnażanie chorobotwórczych komórek. Ponadto preparaty nie przyczyniają się do zaniku błony śluzowej nosa, dlatego mogą być stosowane przewlekle. Leczenie małych polipów zazwyczaj trwa około 6 miesięcy, po czym zalecane jest powtórzenie badań diagnostycznych.

Jeśli polipy wypełniają przewody nosowe i utrudniają swobodne oddychanie, stosowane jest leczenie złożone. W pierwszym etapie pacjentowi podawane są kortykosteroidy doustne. Jeśli ten schemat leczenia nie przyniesie poprawy, wskazane jest chirurgiczne usunięcie polipów, czyli polipektomia nosa. Zabieg wykonywany jest za pomocą endoskopu. Metoda ta jest bardzo precyzyjna i minimalizuje ryzyko wystąpienia powikłań. Polipektomia skraca również czas hospitalizacji i rekonwalescencji. Usunięty polip kierowany jest do badania histopatologicznego. Uzupełnieniem leczenia chirurgicznego jest stosowanie leków miejscowych, obkurczających błony śluzowe w miejscu występowania polipów.

Polipy mają tendencję do nawracania, dlatego bardzo ważne jest ustalenie przyczyny ich rozwoju. Najbardziej narażeni na nawrót dolegliwości są alergicy. Nieprawidłowe leczenie alergii lub jej bagatelizowanie zwiększa ryzyko nie tylko nawrotów polipów, ale też rozwoju zmian.

Autor: Emilia Kruszewska