Połóg to czas, w którym ciało kobiety regeneruje się po ciąży i porodzie. Jest to trudny i specyficzny czas, ponieważ huśtawka hormonalna potrafi dać się we znaki – świeżo upieczona mama bywa drażliwa i nerwowa, stresuje się nową rolą, a niekiedy pojawia się u niej baby blues lub depresja poporodowa. Sam połóg trwa 6 tygodni, jednak trzeba mieć świadomość, że proces powracania do formy zajmuje znacznie dłużej.
Połóg – co to takiego?
Połóg to szczególny czas, w którym organizm świeżo upieczonej mamy powoli dochodzi do siebie po trudach ciąży i porodu. U kobiet, które rodziły naturalnie, goi się krocze. Mamy po cięciu cesarskim czekają na zdjęcie szwów, a następnie uczą się dbać o bliznę. W tym okresie – podobnie jak w czasie ciąży – występuje wiele dolegliwości. Kobiety w połogu doświadczają przede wszystkim: zaparć, trudności w oddawaniu moczu, opuchlizny kończyn dolnych, bólu głowy, braku apetytu. Niekiedy pojawia się zapalenie piersi połączone z gorączką. Do tego dochodzi przemęczenie oraz deficyt snu, który wynika z początków opieki nad noworodkiem. Trzeba pamiętać, że połóg dotyczy każdej kobiety, która urodziła dziecko – mamy, które musiały zmierzyć się ze śmiercią nowo narodzonego dziecka, także powinny dać swojemu ciału odpowiednio dużo czasu na regenerację i wsłuchać się we wszystkie jego potrzeby.
Co dzieje się w organizmie kobiety w trakcie połogu?
Po porodzie macica musi się oczyścić – stąd biorą się odchody poporodowe, zwane również połogowymi. Jest to krwawienie z dróg rodnych, które na pierwszy rzut przypomina miesiączkę, jednak trwa o wiele dłużej (nawet przez cały połóg) i jest zdecydowanie bardziej obfite. W ciemnoczerwonej krwi pojawiają się duże skrzepy.
Co więcej, kobieta znów musi zmierzyć się z intensywnymi zmianami hormonalnymi – wzrasta poziom prolaktyny, która odpowiada za laktację. Zmiany te nierzadko powodują huśtawkę nastrojów – świeżo upieczone mamy bywają płaczliwe, drażliwe i łatwo się denerwują. Ich skrajne emocje krążą przede wszystkim wokół dziecka, a podsycają je obawy o to, czy sprawdzą się w nowej roli.
To nie koniec problemów natury psychologiczno-emocjonalnej, których można spodziewać się w trakcie połogu. Niektóre mamy doświadczają wtedy stanu zwanego potocznie baby blues, czyli pesymizmu, smutku i melancholii w związku z rozpoczynającym się macierzyństwem. To uczucie zazwyczaj zastępuje początkową euforię i radość w związku z porodem. Często ma ono charakter przejściowy, ale może także przerodzić się w depresję poporodową, która bywa katastrofalna w skutkach i wymaga odpowiedniego leczenia.
Ile trwa połóg po porodzie naturalnym?
Połóg po porodzie drogami natury trwa około 6 tygodni. Można wyróżnić 3 fazy tego okresu:
- faza pierwsza – połóg bezpośredni, który trwa 24 godziny po porodzie. W tym czasie świeżo upieczona mama przystawia dziecko do piersi, aby pobudzić laktację, i stawia pierwsze samodzielne kroki po rozwiązaniu;
- faza druga – wczesny połóg trwa ok. 2 tygodni. W tym czasie pojawia się najwięcej uciążliwych dolegliwości, takich jak: zaparcia, trudności w oddawaniu moczu czy zapalenie piersi związane z trudnymi początkami karmienia. Odchody połogowe są w tym czasie bardzo obfite. Wiele kobiet ma na tym etapie wyraźnie zaokrąglony brzuch;
- faza trzecia – późny połóg trwa ok. 4 tygodni. Krwawienie z dróg rodnych zmniejsza się, a świeżo upieczona mama jest już bardziej sprawna. W organizmie powoli wyrównuje się poziom hormonów, a brzuch się zmniejsza.
Pamiętaj, że zakończenie połogu nie oznacza powrotu do pełnej sprawności. Aby organizm w pełni zregenerował się po porodzie, potrzeba znacznie więcej czasu niż 6 tygodni.
Ile trwa połóg po CC?
Wiele osób zastanawia się, ile trwa połóg po porodzie drogą cięcia cesarskiego. Okres ten trwa dokładnie tyle samo co w przypadku porodu naturalnego i nie różni się od niego pod względem najważniejszych symptomów. Krwawienie połogowe może być nieco bardziej skąpe, ponieważ w trakcie operacji lekarz oczyszcza macicę. Niemniej odchody również występują i mają taki sam wygląd. Młoda mama staje na własnych nogach ok. 6 godzin po zakończeniu operacji – pionizacja wiąże się z ogromnym bólem, a pierwsze samodzielne kroki wymagają dużo wysiłku. Od samego początku trzeba też dbać o stan blizny – na początku liczy się przede wszystkim utrzymanie higieny i dezynfekcja za pomocą specjalnego środka. W trzeciej fazie połogu można już rozpocząć mobilizację, tj. masaż blizny.
Jak przetrwać połóg? Praktyczne rady
Istnieje wiele sposobów, aby złagodzić dolegliwości związane z połogiem i sprawić, że ten specyficzny czas będzie bardziej komfortowy. Aby przetrwać połóg:
- noś specjalne, jednorazowe majtki poporodowe wykonane z miękkiej siateczki;
- kup zapas wkładek higienicznych (podpasek) w dużym rozmiarze;
- zakładaj wygodne ubrania, które nie podrażniają okolic blizny. W pierwszych tygodniach połogu możesz chodzić nawet w samym szlafroku;
- jeśli zamierzasz karmić piersią, kup koszulę do karmienia i wkładki laktacyjne, dzięki którym na Twoich koszulkach nie będzie śladów mleka.
Połóg – o czym należy pamiętać?
Połóg to czas, w którym kobieta powinna szczególnie na siebie uważać. Jeśli odchody poporodowe są zbyt obfite, nie ma ich wcale lub towarzyszy im ostry ból brzucha, trzeba zgłosić te symptomy lekarzowi. Nie należy uprawiać żadnych sportów, nawet jeśli dobre samopoczucie zdaje się na to pozwalać – lepiej ograniczyć się do spacerów, a po połogu udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego, aby poddać ocenie stan brzucha, blizny, dna miednicy i podjąć rozsądne kroki w kierunku powrotu do aktywności fizycznej. Z powrotem do współżycia seksualnego trzeba wstrzymać się do zakończenia połogu i kontroli poporodowej u lekarza prowadzącego. Warto też pamiętać, że karmienie piersią nie chroni przed zajściem w ciążę. Dobrze będzie skontrolować swój stan zdrowia i zrobić badania krwi dla kobiet po porodzie, w ramach których określany jest m.in. poziom żelaza oraz hormonów tarczycy.
Autor: Marta Drzazga
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
- K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.
Stres oksydacyjny – co to takiego? Poprzedni wpis 