Posiew moczu – przygotowanie do badania

Posiew moczu – na czym polega to badanie?

Posiew moczu to nic innego jak badanie mikrobiologiczne, polegające na przeniesieniu próbki moczu badanej osoby na specjalne podłoże, które swoim składem sprzyja wzrostowi różnych drobnoustrojów (bakterii, grzybów). Pozwala to na zidentyfikowanie patogenów obecnych w drogach moczowych i mogących wywoływać objawy zakażenia układu moczowego. W warunkach fizjologicznych drogi moczowe są jałowe – nie powinno się w nich stwierdzać obecności drobnoustrojów.

U kogo wykonuje się posiew moczu?

Badanie mikrobiologiczne moczu powinno być wykonane u każdej osoby prezentującej objawy zakażenia układu moczowego (uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, częstomocz, uczucie parcia na mocz, ból podbrzusza). Dodatkowo posiew zaleca się każdej kobiecie w ciąży i pacjentom przed zabiegami urologicznymi – wynik dodatni wymaga leczenia antybiotykami, nawet pomimo braku objawów podmiotowych (mowa wówczas o bezobjawowej bakteriurii). Wynika to z możliwych powikłań zaniechania leczenia, m.in. porodu przedwczesnego u kobiety ciężarnej czy sepsy u osób poddawanych zabiegom urologicznym.

Zasady prawidłowego pobrania moczu na posiew

Jak należy prawidłowo pobrać mocz do badania mikrobiologicznego? Wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad:

należy zaopatrzyć się w jałowy (sterylny) pojemnik na mocz lub podłoże transportowo-wzrostowe. Do pobrania moczu na posiew nie można stosować pojemników przeznaczonych do pobrania moczu na badanie ogólne,
należy pobrać mocz z porannej porcji moczu, po nocnym spoczynku,
przed przystąpieniem do pobrania należy dokładnie umyć ręce oraz ujście cewki moczowej wodą z mydłem, a następnie osuszyć okolice cewki jednorazowymi ręcznikami papierowymi,
kobiety powinny myć okolice cewki moczowej od przodu w kierunku odbytu, mężczyźni natomiast okolice żołędzi po ściągnięciu napletka,
mocz do badania powinien pochodzić ze środkowego strumienia – pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, następnie oddaje się około 10 ml moczu do jałowego pojemnika. Reszta moczu powinna ponownie zostać wydalona do toalety,
próbkę moczu należy niezwłocznie dostarczyć do laboratorium – jeżeli jest to niemożliwe, można przechowywać mocz w lodówce przez maksymalnie 2–3 h,
mocz pobrany na podłoże transportowo-wzrostowe należy dostarczyć do laboratorium w ciągu 24 h od pobrania. W międzyczasie powinien być on przechowywany w temperaturze pokojowej.

Ile się czeka na wynik posiewu?

Nie da się jednoznacznie określić czasu oczekiwania na wynik posiewu moczu. W przypadku braku jakiegokolwiek wzrostu drobnoustrojów wynik badania mikrobiologicznego można uzyskać po 48–72 h. Obecność patogenów, ich identyfikacja i określenie antybiogramu (wrażliwości danego drobnoustroju na antybiotyki) może wydłużyć czas od dostarczenia próbki moczu do otrzymania wyniku nawet do 7–9 dni.

A: lek. Agnieszka Żędzian