Hemoglobina glikowana met. HPLC – badanie - Badania Krwil
14 lipca 2022

Poziom hemoglobiny glikowanej metodą HPLC – u kogo wykonywać?

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Badanie hemoglobiny glikowanej HbA1c określa średnie stężenie glukozy we krwi z ostatnich 90 dni. Oznaczenie jej metodą HPLC upoważnia do rozpoznania cukrzycy lub stanu przedcukrzycowego na podstawie samego wyniku HbA1c. Na czym polega badanie? O czym świadczą wyniki?

Hemoglobina glikowana – co to jest?

Hemoglobina to białko znajdujące się w organizmie człowieka wyłącznie w krwinkach czerwonych (erytrocytach). Pod wpływem kontaktu z glukozą krążącą we krwi hemoglobina ulega procesowi glikacji (przyłączania cząsteczek glukozy znajdującej się we krwi z wolnymi grupami aminowymi białek). Zbyt wysoki poziom glikemii u osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów skutkuje nasileniem procesu glikacji i wyższym wynikiem HbA1c. Badanie HbA1c, czyli hemoglobiny glikowanej (glikozylowanej), służy do oszacowania średniego poziomu stężenia glukozy we krwi z ostatnich 3 miesięcy. 

Hemoglobina glikowana – badanie, norma

Poziom hemoglobiny glikowanej oznacza się w próbce krwi pełnej (najczęściej pobranej z żyły łokciowej) lub krwi włośniczkowej. Istnieje kilka metod badań, które różnią się od siebie sposobem oznaczania HbA1c. Do rozpoznania stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy upoważnia wynik oznaczenia hemoglobiny glikowanej przy pomocy metod certyfikowanych przez National Glycohemoglobin Standardization Program (NGSP). Referencyjną metodą jest badanie HPLC – na czym polega?

Badanie hemoglobiny glikowanej metodą HPLC (high performance liquid chromatography), czyli jonowymienną wysokosprawną chromatografią cieczową, polega na odłączaniu fragmentów białek od łańcucha beta hemoglobiny, a następnie określeniu liczby glikowanych i nieglikowanych peptydów.

Za prawidłowy wynik HbA1c u osób bez stwierdzonych zaburzeń metabolizmu glukozy uważa się wartości nieprzekraczające 5,7%. Do rozpoznania cukrzycy upoważnia stwierdzenie HbA1c metodą HPLC ⩾6,5%, natomiast wynik 5,7–6,4% świadczy o stanie przedcukrzycowym. [1] W przypadku pacjentów ze zdiagnozowaną cukrzycą HbA1c służy także do kontroli wyrównania glikemii. U tych osób dąży się zwykle do osiągnięcia poziomu HbA1c <6–7%. [1]

Wartość hemoglobiny glikowanej pozwala oszacować średnie stężenie glukozy we krwi z ostatnich 3 miesięcy. Nie powinno to jednak zastępować regularnego (o częstotliwości ustalonej przez lekarza prowadzącego) badania glikemii we krwi włośniczkowej. Poziom HbA1c nie informuje o wahaniach poziomu glikemii czy występowaniu epizodów hipoglikemii (stężenia glukozy we krwi poniżej normy), które można wychwycić badaniem glukometrem. 

Zależność między poziomem HbA1c a średnią glikemią z ostatnich 90 dni [1]: 

  • HbA1c 6% – średnia glikemia 126 mg/dl,
  • HbA1c 7% – średnia glikemia 154 mg/dl,
  • HbA1c 8% – średnia glikemia 183 mg/dl,
  • HbA1c 9% – średnia glikemia 212 mg/dl,
  • HbA1c 10% – średnia glikemia 240 mg/dl,
  • HbA1c 11% – średnia glikemia 269 mg/dl,
  • HbA1c 12% – średnia glikemia 298 mg/dl.

 

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia

 

  1. Gajewski P. i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.
  2. Eyth E., Naik R., Hemoglobin A1C, StatPearls Publishing, 2022, dostęp online: maj 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK549816/.

O Autorze