Spis treści:
Przełyk Barretta jest powikłaniem choroby refluksowej przełyku. Zaliczamy go do stanów przednowotworowych. W chorobie Barretta nabłonek wielowarstwowy płaski w przełyku powyżej linii Z, zmienia się w nabłonek walcowaty z metaplazją typu jelitowego. Istnieje niebezpieczeństwo, że zmieniona błona śluzowa w przełyku może ulec dalszym przemianom w kierunku tkanki nowotworowe i ostatecznie doprowadzić do powstania gruczolakoraka przełyku.
Przełyk Barretta – diagnostyka
Przełyk Barretta najczęściej występuje u białych mężczyzn po 50. roku życia. Do czynników ryzyka zaliczamy złą dietę, palenie tytoniu, otyłość brzuszną. Choroba Barreta może wynikać również z predyspozycji genetycznych. Zmiany w przełyku powstają poprzez uszkodzenie ściany nabłonka przy refluksie.
Do czynników zwiększających ryzyko rozwoju przełyku Barretta należą:
- wiek powyżej 50 lat,
- rasa biała,
- płeć męska,
- występowania przewlekłej choroby refluksowej przełyku,
- wysoki poziom BMI (ang. Body Mass Index),
- otyłość typu brzusznego.
Jeśli dana osoba jest narażona na pojawienie się choroby, zalecane jest okresowe wykonywanie endoskopowych badań przesiewowych. Żeby stwierdzić wystąpienie przełyku Barretta, wykonuje się badanie endoskopowe w górnym odcinku przewodu pokarmowego. W celu ostatecznego rozpoznania przeprowadzane jest badanie histologiczne wycinka – dopiero ono potwierdza obecność nabłonka typu jelitowego w przełyku, czyli metaplazji nabłonka wielowarstwowego płaskiego przełyku do nabłonka walcowatego.
U osób, u których nie stwierdzono dysplazji, pobiera się materiał z 4 kwadratów co 2 cm. Badanie jest powtarzane co 3–5 lat. Jeśli pojawi się dysplazja (zaawansowana zmiana przednowotworowa), materiał jest pobierany co 1 cm, a badanie powtarza się co 6–12 miesięcy (nawet co 3 miesiące przy dysplazji wysokiego stopnia).
Przełyk Barreta − charakterystyka choroby
Przełyk Barretta dzielimy w zależności od wielkości obszaru, który uległ zmianie, na:
- ultrakrótki – poniżej 1 cm (trudny do zdiagnozowania);
- krótki – zmiany do 3 cm długości;
- długi – ponad 3 cm.
Ponieważ choroba Barretta często ma bezobjawowy przebieg, określenie jej statystycznego występowania jest trudne. Dotychczasowa ocena częstości występowania choroby powstała na podstawie wyników uzyskanych od osób poddanych gastroskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Przełyk Barretta – objawy
Osoby z przełykiem Barretta zwykle nie odczuwają żadnych objawów. Niestety pojawienie się pierwszych problemów najczęściej wiązane jest z refluksem. To między innymi:
- częsta zgaga,
- suchy kaszel,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- bóle w klatce piersiowej,
- kłopoty z przełykaniem,
- odbijanie się,
- cofanie się treści pokarmowej z żołądka,
- utrata wagi w krótkim czasie,
- poranna chrypka.
Poważniejszymi objawami, które mogą się pojawić u chorych, jest krew w kale, smoliste stolce czy wymiotowanie krwią.
Skutki przełyku Barretta
Konsekwencją wystąpienia przełyku Barretta może być nowotwór przełyku, dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnych badań kontrolnych. Jeśli zostanie wykryte ognisko metaplazji, będzie konieczny nadzór i cykliczne wykonywanie badań endoskopowych i pobieranie wycinków.
Jeśli zmiany nowotworowe zostaną wykryte odpowiednio wcześnie, będzie można je leczyć. Pacjenci z przełykiem Barretta są wielokrotnie bardziej narażeni na wystąpienie raka gruczołowego przełyku. To sprawia, że życie z przełykiem Barretta musi być pod stałą kontrolą. Należy więc wykonywać regularnie laboratoryjne badania profilaktyczne. Wszystkie przeprowadzić może w laboratoriach Diagnostyki.
Leczenie przełyku Barretta
W przypadku choroby Barretta terapia obejmuje między innymi:
- zmianę stylu życia, diety i ograniczenie czynników mogących spowodować refluks;
- chemoprewencję – czyli podawanie preparatów, które są powszechnie dostępne i mogą wspomóc zapobieganie rozwojowi nowotworu. Do takich leków zaliczamy kwas acetylosalicylowy (ASA), który działa przeciwzapalnie i inhibitory pompy protonowej (IPP), takie jak omeprazol czy pantoprazol, a także ASA obniżające pH w żołądku;
- terapię za pomocą wysokich temperatur;
- terapię fotodynamiczną;
- operację endoskopową;
- krioterapię – czyli terapię opierającą się na działaniu zimnego płynu lub gazu na zmienioną śluzówkę przełyku.
U osób, które nie mają objawów związanych z przełykiem Barretta, nie jest zalecane wdrażanie terapii. Do dziś nie zebrano wystarczających danych, które dowiodłyby skutecznego zmniejszenia ryzyka rozwoju nowotworu w wyniku przeprowadzania wyprzedzających terapii.
Przełyk Barretta to choroba, której zdiagnozowanie nie jest trudne, o ile nie zignoruje się objawów, które jej towarzyszą. Należy pamiętać, że to nie tylko szereg dolegliwości utrudniających codzienne funkcjonowanie, ale przede wszystkim znacznie zwiększone ryzyko powstania raka gruczołowego przełyku – regularne wykonywanie gastroskopii pozwoli na wczesne wykrycie niepokojących zmian i w efekcie znacznie zwiększy szanse na wyleczenie. Życie z przełykiem Barretta nie musi być trudne!
Bibliografia:
- Gil, M. Florek, S. Wojtuń, P. Dyrla, T. Stelmaszuk, D. Maj: Diagnostyka przełyku Barretta: Pediatr Med Rodz 2012, 8 (4), p. 304-307
- https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/224235,choroba-refluksowa-przelyku-i-przelyk-barretta,1
- Wojtuń, J. Gil, M. Florek: Podstawowe zasady leczenia przełyku Barretta; Pediatr Med Rodz 2012, 8 (4), p. 308-314
- Strzelczyk , A. Stanek1, S. Kwiatek , A. Berszakiewicz1 , K.Gębala-Prajsnar , A. Sieroń , A. Cholewka:Terapia fotodynamiczna w przełyku barretta i gruczolakoraku przełyku

