Amylaza trzustkowa – co to jest? Badanie, wyniki - Badaniakrwi.pl
13 lipca 2022

Rola badania aktywności amylazy trzustkowej w diagnostyce chorób trzustki

Artykuł napisany przez: Redakcja Diagnostyka

Amylaza trzustkowa to enzym trawienny, wydzielany przez komórki wydzielnicze trzustki. Jako składowa soku trzustkowego bierze udział w procesie trawienia węglowodanów. Wysoki poziom amylazy trzustkowej może towarzyszyć chorobom zapalnym i nowotworowym trzustki. Jaka jest norma tego enzymu? Kiedy należy zbadać aktywność amylazy we krwi?

Amylaza trzustkowa – co to jest?

Amylaza trzustkowa jest enzymem produkowanym przez komórki wydzielnicze trzustki i składową tzw. soku trzustkowego, w którego skład wchodzą także: lipaza trzustkowa, trypsyna, chymotrypsyny, elastaza, fosfolipaza. Główną rolą soku trzustkowego jest trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów. Amylaza trzustkowa odpowiada za wstępne trawienie skrobi i innych polisacharydów. Część enzymu przedostaje się z przewodu pokarmowego do krwi (dlatego można badać jego aktywność w surowicy), po czym jest wydalana z moczem.

Norma amylazy trzustkowej we krwi

Wartości referencyjne aktywności amylazy trzustkowej we krwi zależą od metody oznaczania, dlatego zakres normy może się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium, w którym wykonuje się badanie. Wynik należy zawsze odnosić do wartości podanych na otrzymanym wydruku wyniku. Niektórzy badacze określają górną granicę normy aktywności amylazy trzustkowej na 53 U/l [2].

Kiedy należy badać poziom amylazy?

Badanie aktywności amylazy trzustkowej jest jednym z podstawowych oznaczeń przy podejrzeniu chorób trzustki. Najczęściej wykonywane jest w przypadku silnego bólu brzucha w okolicy nadbrzusza, szczególnie jeśli wystąpił on po obfitym, tłustym posiłku lub spożyciu alkoholu. Poziom amylazy trzustkowej oznacza się również u osób ze stwierdzoną lub podejrzewaną zmianą ogniskową w trzustce.

Wysoka aktywność amylazy trzustkowej – przyczyny

Bardzo wysoki poziom amylazy trzustkowej (ponad 3-krotne przekroczenie górnej granicy normy) wskazuje zwykle na ostre zapalenie trzustki (OZT) jako przyczynę nieprawidłowości. Jeśli towarzyszy mu zwiększenie parametrów cholestazy (stężenia bilirubiny, aktywności fosfatazy zasadowej i gamma-glutamylo-transpeptydazy), należy podejrzewać żółciopochodne zapalenie trzustki. Trzeba zaznaczyć, iż prawidłowa aktywność amylazy nie wyklucza OZT.

Podwyższona aktywność amylazy może towarzyszyć chorobom nowotworowym trzustki. Niekiedy jest efektem działań jatrogennych (np. po endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej lub biopsji trzustki).

 

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

 

Bibliografia:

  1. Akinfemiwa O., Muniraj T., Amylase, StatPearls, 2021, dostęp online: maj 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557738/.
  2. Neumeister B. i in., Diagnostyka laboratoryjna, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013, s.101.

O Autorze