Spis treści:
Zapewne znasz ten stan, gdy kilka chwil po sutym obiedzie z chęcią odpłynąłbyś w objęcia Morfeusza. Senność po posiłku to stan fizjologiczny spowodowany spadkiem ilości krwi w układzie nerwowym. Bywa jednak, że może być objawem poważnej choroby. Zobacz, kiedy senność po posiłku powinna Cię zaniepokoić.
Dlaczego po posiłku chce się spać?
Lekka senność po posiłku nie powinna Cię zaniepokoić. Jest to naturalny stan, który dotyka każdego. Dzieje się tak, ponieważ podczas posiłku Twój organizm wykorzystuje większość energii na proces trawienia. Zwiększa się metabolizm, a co za tym idzie więcej krwi krąży w jelitach, przez co jest jej mniej w układzie nerwowym. Stan ten przechodzi samoistnie po paru chwilach. Niektórzy wykorzystują ten czas na krótką drzemkę.
Innym fizjologicznym powodem senności po posiłku jest nadmierna ilość cukru w jedzeniu. Powoduje ona gwałtowny wyrzut glukozy we krwi, dlatego też słodycze dają nam „kopa energetycznego”. Jest to jednak energia pozorna, bowiem trzustka zaczyna wydzielać insulinę, czego efektem jest hipoglikemia. Jednym z jej objawów jest nagłe zmęczenie.
Problem pojawia się, gdy senność doskwiera Ci po każdym posiłku i jest tak duża, że bez drzemki nie jesteś w stanie normalnie funkcjonować. Spanie w tym wypadku nie jest dobrym rozwiązaniem, bowiem „rozleniwia” Twój organizm i zaburza jego dobowy rytm. Senność po posiłku może być objawem wielu chorób, m.in. niedoczynności tarczycy, cukrzycy lub chorób trzustki. Gdy dotyka Cię ten problem, powinieneś wybrać się do lekarza w celu ustalenia jego przyczyny i ewentualnego leczenia.
Jakim chorobom towarzyszy senność po posiłku?
Senność po posiłku staje się problemem, gdy pojawia się często, a zmęczenie jest tak duże, że nie jesteś w stanie go opanować i popadasz w nagłe drzemki. Oznacza to, że w Twoim organizmie może dziać się coś niedobrego. Senność po posiłku bywa objawem takich chorób jak:
- cukrzyca,
- niedoczynność tarczycy,
- problemy z ciśnieniem,
- schorzenia trzustki,
- hipersomnia.
Nagłe zmęczenie po spożytym posiłku jest najczęściej jednym z pierwszych objawów cukrzycy. Winę za to ponosi zwiększona ilość glukozy we krwi. Jeśli podejrzewasz, że ten problem dotyczy Ciebie, możesz to w szybki, prosty i tani sposób sprawdzić, wykonując test na stężenie glukozy we krwi. Wykorzystuje się go także w diagnostyce chorób wątroby, trzustki, nadczynności nadnerczy i zaburzeń tolerancji węglowodanów. Jest to badanie profilaktyczne, które powinno się robić co roku, zwłaszcza przy otyłości i niewielkiej aktywności fizycznej, występowaniu cukrzycy w rodzinie i nadciśnieniu lub w zaawansowanym wieku. Badanie należy wykonywać na czczo, najlepiej z samego rana. Pamiętaj też, aby w dniu poprzedzającym badanie ostatni posiłek zjeść najpóźniej o godz. 18:00.
Jeśli senność jest spowodowana zaburzeniami ciśnienia, mogą jej towarzyszyć takie objawy jak zawroty głowy i mroczki przed oczami, a także ucisk w klatce piersiowej. Przy niedoczynności tarczycy zmęczenie może pojawić się niezależnie od spożywanych posiłków, nawet jeśli staramy się dbać o dietę i prowadzić higieniczny tryb życia. Jeśli natomiast cierpisz z powodu chorób trzustki, poza sennością zauważysz u siebie drżenie rąk i brak siły. Dodatkowo możesz borykać się z problemami układu trawiennego, np. biegunkami, zaparciami i nudnościami.
Innym, nieco rzadszym powodem senności po posiłku jest hipersomnia. Jest to schorzenie polegające na permanentnym zmęczeniu. Mimo że chory sypia tyle ile trzeba, nadal jest niewyspany. Powoduje to niekontrolowane drzemki w ciągu dnia, mogące pojawić się w najmniej oczekiwanych momentach.
Jak walczyć z sennością po posiłku?
Jeśli senność po posiłku nie jest nadmierna i przechodzi samoistnie po kilku chwilach, nie masz się czym martwić. Problem zaczyna się, gdy towarzyszą jej inne objawy i skutecznie dezorganizuje Ci życie. Jeśli Twój organizm wysyła Ci niepokojące sygnały, w pierwszej kolejności skieruj swoje kroki do lekarza, który przeprowadzi wywiad i wyśle Cię na odpowiednie badania. Na podstawie wyników postawi diagnozę i wprowadzi adekwatne leczenie. To, jak będzie wyglądała terapia i jak długo potrwa, będzie zależało od dolegliwości, która wywołuje zmęczenie.
Gdy doskwiera Ci senność po posiłku, przyjrzyj się swojej diecie i trybowi życia. Wyeliminuj lub zredukuj spożycie słodyczy. To one odpowiadają za nagły wyrzut glukozy i reakcję organizmu w postaci wzmożonej produkcji insuliny odpowiadającej za hipoglikemię. To samo dzieje się, gdy jesz zbyt dużo białek i węglowodanów. Pamiętaj też o zwodniczym działaniu alkoholu, który także sprzyja ospałości i stanom depresyjnym. Zadbaj, aby Twoje posiłki były regularne, niewielkie i dobrze zbilansowane. Na talerzu powinny się znaleźć białka, węglowodany i tłuszcz, ale w odpowiednich ilościach i proporcjach. Niezdrowe tłuszcze zamień na zdrowe – pochodzące z ryb, orzechów bądź oleju rzepakowego lub słonecznikowego. Zrezygnuj z deseru po obiedzie, bowiem to on może być głównym prowodyrem poobiedniej drzemki.
Nie lekceważ aktywności fizycznej, zwłaszcza spacerów na świeżym powietrzu. Tlen działa na Twój organizm pobudzająco i wzmaga pracę mózgu – dodaje Ci w ten sposób naturalnej i zdrowej energii. Gdy jesteś w pracy, rób sobie krótkie przerwy. Wstawaj od komputera i rób głębokie wdechy przy otwartym oknie. Staraj się też wykonywać drobne ćwiczenia, które Cię pobudzą. Nie zapomnij, że stan Twojego zdrowia w dużej mierze zależy właśnie od Ciebie. Jeśli zadbasz o higieniczny tryb życia, zredukujesz uczucie senności po posiłku i poprawisz swój komfort.
Autor: Agata Muchowska
Bibliografia:
- A. Kozłowska, M. Szalecki, Wrodzona niedoczynność tarczycy, Media Press, Warszawa 2020.
- P. Mućko, Cukrzyca, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
- W. Noszczyk, Choroby trzustki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- G. Paprocka, Cukrzyca krzepi, Wydawnictwo Naukowe PWN, Kielce 2015.
