Spis treści:
Wbrew pozorom nie tylko ból brzucha, biegunka wzdęcia i dyskomfort jelitowy mogą być objawami uczulenia na nabiał. Czasami świadczą o nim dolegliwości skórne, takie jak wysypka, pokrzywka, świąd i pieczenie. Zobacz, po czym jeszcze poznasz alergię na nabiał i jak ją leczyć.
Alergia na nabiał – przyczyny
Alergia na nabiał jest nazywana również skazą białkową. Polega na nieprawidłowej reakcji organizmu na kazeinę, czyli białko zawarte w krowim mleku. Nie zbadano dokładnie, jaka jest przyczyna uczulenia na nabiał, wiadomo jednak, że większe ryzyko alergii jest wśród osób, u których w rodzinie pojawiały się podobne dolegliwości. Przypadłość ta dotyka częściej dzieci niż osoby dorosłe, w takim samym stopniu kobiety i mężczyzn. I choć nie ma pewnego sposobu na to, aby ją skutecznie wyleczyć, to jednak z wiekiem może minąć sama.
Niestety białka mleka krowiego są odporne na obróbkę termiczną, co oznacza, że przegotowanie mleka nie wystarczy, aby uniknąć objawów. Konieczna jest jego sterylizacja w temperaturze wyższej niż 110 stopni. Osoby cierpiące z powodu alergii na nabiał powinny unikać nie tylko mleka, lecz także m.in.:
- masła,
- serów,
- twarogów,
- kefirów,
- maślanek,
- jogurtów,
- zsiadłego mleka.
Jeśli podejrzewasz, że Ty bądź ktoś z Twojej rodziny ma uczulenie na nabiał, możesz wykonać badanie IgE specyficzne na mleko krowie. Jest to badanie krwi polegające na oznaczeniu przeciwciał specyficznych w stosunku do alergenów mleka krowiego. Diagnostyka tego typu dolegliwości jedynie na podstawie objawów i wywiadu lekarskiego jest bardzo trudna, ponieważ te same symptomy towarzyszą różnego typu uczuleniom. Dlatego też niezbędne jest badanie laboratoryjne. Trwa ono zaledwie kilka minut i nie wymaga specjalnego przygotowania.
Objawy uczulenia na nabiał
Uczulenie na nabiał może dawać zarówno objawy ze strony układu pokarmowego czy oddechowego, jak i skórne. Najczęściej występują:
- wymioty,
- biegunka,
- ból brzucha,
- uczucie przelewania w jelitach,
- wzdęcia,
- kaszel,
- przyśpieszony oddech,
- obrzęk nosa i katar,
- wysypka,
- pokrzywka,
- świąd,
- suchość skóry,
- pieczenie.
Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na objawy skórne, gdyż nie są one specyficzne dla tego typu alergii. Często są mylone z innymi uczuleniami, przez co utrudniają prawidłowe rozpoznanie choroby i opóźniają leczenie. Co ważne, objawy może spowodować nie tylko spożycie nabiału, lecz także jego kontakt ze skórą bądź wdychanie mleka w proszku lub pyłu mlecznego.
Uczulenie na nabiał a nietolerancja laktozy
Należy pamiętać, że uczulenie na nabiał to nie jest to samo co nietolerancja laktozy. Przy nietolerancji laktozy nie pojawia się reakcja alergiczna, a zaburzenie trawienia laktozy, czyli cukru zawartego w mleku i jego produktach. U osoby cierpiącej z powodu nietolerancji laktozy cukier nie jest prawidłowo trawiony, tylko ulega fermentacji, przez co może powodować ból brzucha i dyskomfort jelitowy. Nietolerancja laktozy pojawia się wraz z wiekiem. Szacuje się, że w Polsce boryka się z nią ok. 30 proc. ludzi. Aby pozbyć się dolegliwości, wystarczy wyeliminować laktozę z diety. Obecnie na rynku jest dostępnych wiele produktów bez laktozy, np. mleko, jogurty, sery itp.
Leczenie alergii na nabiał
Alergii na nabiał nie da się całkowicie wyleczyć, można ją jednak skutecznie leczyć, tak aby objawy były jak najmniej dokuczliwe. Kluczowa jest diagnoza. Jeśli po posiłku zawierającym nabiał zauważysz wspomniane wyżej objawy, a sytuacja będzie się powtarzać, udaj się do lekarza rodzinnego lub alergologa, który przeprowadzi wywiad i zleci wykonanie odpowiednich badań. W przypadku walki z uczuleniem na nabiał kluczowa jest dieta. Niestety musisz wyeliminować z niej wszystkie produkty zawierające białko krowiego mleka.
Niektóre osoby uczulone na nabiał próbują zamienić produkty z mleka krowiego na mleko kozie. Nie jest to dobre rozwiązanie, gdyż może dojść do reakcji krzyżowej. Znaczy to, że jeden alergen może wejść w reakcję z innym i spowodować nasilenie objawów. Możesz zastąpić je natomiast mlekami roślinnymi, np. mlekiem sojowym, ryżowym lub owsianym. Używaj ich także do wypieków i innych potraw na bazie nabiału. Ser możesz zastąpić m.in. drożdżami, a jaja rozdrobnionym tofu, ugotowaną owsianką, siemieniem lnianym, mąką sojową lub rozdrobnionymi ziemniakami. Produktów tych możesz używać także do wypieków. Jogurty, sosy, masła i majonez możesz wykonać samodzielnie. Np. majonez zrobisz z migdałów, oliwy, cytryny i gorczycy, natomiast masło ze zbelowanych z oliwą oliwek.
Uczulenie na nabiał możesz również leczyć objawowo, stosując dostępne w aptece lekarstwa przeciwalergiczne. W przypadku objawów skórnych zadbaj o prawidłową pielęgnację oraz stosuj maści i preparaty łagodzące świąd, pokrzywkę i zaczerwienienie. W przypadku silnej reakcji alergicznej skonsultuj się lekarzem, gdyż może dojść do zagrażającego życiu lub zdrowiu wstrząsu anafilaktycznego. Wówczas niezbędne jest podanie zastrzyku z adrenaliny.
Po konsultacji z lekarzem możesz także spróbować odczulania. Polega ono na kontrolowanym podawaniu alergenu w niewielkiej ilości, dzięki czemu organizm „przyzwyczaja” się do niego, przez co objawy są mniej dokuczliwe, a jakość życia wzrasta. Nie zawsze jednak metoda ta przynosi oczekiwany skutek.
Autor: Agata Muchowska
Bibliografia:
- J. Dyjecińska, Szkoła przetrwania dla alergika, ZPR Media, Warszawa 2017.
- B. Kropka, Pokonaj alergię: program „Sześć kroków wyjścia z alergii”, Wydawnictwo Rodzina Bożena Kropka, Skoczów 2021.
- A. Nowakowska, Alergie i nietolerancje pokarmowe na laktozę, kazeinę, gluten i fruktozę: jakie choroby wywołują, jak sobie pomóc i jak się rozstać z przykrymi objawami, jakich błędów żywieniowych nie popełniać + ciemna strona mleka: zaskakujące fakty, które mają wpływ na Twoje zdrowie, Wydawnictwo Jot, Warszawa 2022.
- M. Bojanowska, M. Kostecka, Nietolerancje i alergie pokarmowe: przyczyny, diagnostyka i postępowanie żywieniowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Lublin 2021.
- J. Dronka-Skrzypczak, Alergie krzyżowe – czyli dlaczego mleko kozie nie zastąpi krowiego?, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
