Spis treści:
Kurczenie się i rozkurczanie mięśni to naturalny proces związany z aktywnością Twojego ciała. Zachodzi, gdy pracujesz lub wykonujesz ćwiczenia fizyczne. Jednak nagły skurcz to bardzo bolesne doświadczenie. Może dopaść Cię po intensywnym treningu lub w nocy. Jeśli takie sytuacje powtarzają się, warto poszukać przyczyny problemu. Za skurcze mięśni odpowiedzialne są m.in. niedobory składników mineralnych w codziennej diecie lub poważniejsze stany chorobowe, takie jak nadciśnienie tętnicze lub miażdżyca.
Skurcze mięśni – kiedy występują i kogo dotyczą?
Bolesne, mimowolne skurcze mięśni mogą spotkać Cię w najmniej oczekiwanym momencie. Zdarzają się nie tylko podczas intensywnej aktywności fizycznej, ale także w nocy, kiedy ciało nie wykonuje właściwie żadnej pracy. Mogą spotkać osoby w każdym wieku, jednak – zgodnie z najnowszymi badaniami – niektóre grupy ludzi są bardziej narażone na tego typu dolegliwości. Skurcze mięśni nóg często pojawiają się u kobiet ciężarnych. Ma to związek z powiększającą się macicą oraz rosnącym płodem, które uciskają na naczynia krwionośne i utrudniają przepływ krwi. Bardzo często dzieje się to w nocy i w godzinach wieczornych.
Amerykańscy eksperci szacują, że bolesne skurcze dotyczą sportowców – szczególnie biegaczy, triathlonistów i rowerzystów. W ich przypadku najczęściej wynikają z niedoboru elektrolitów, zmęczenia mięśni, a także z nieprawidłowej rutyny treningowej. Osoby aktywne fizycznie są bardziej narażone na nieprzyjemne kurcze mięśni nóg, jeśli zaniedbują rozgrzewkę lub rezygnują z rozciągania po intensywnych ćwiczeniach.
Mimowolne skurcze mięśni – najczęstsze przyczyny
Skurcze mięśni mogą mieć różne przyczyny. Bardzo często są spowodowane przez nieodpowiednią dietę i niedobór składników mineralnych. Jeśli zdarzają się regularnie, powodem może okazać się nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, cukrzyca lub niedoczynność tarczycy. Dlatego warto uważnie obserwować swój organizm i skonsultować się ze specjalistą w celu postawienia pełnej diagnozy.
Zbyt intensywny trening
Mimowolne skurcze mięśni nóg dotyczą osób aktywnych fizycznie. Problem może pojawić się w trakcie treningu, po jego zakończeniu lub podczas wykonywania codziennych czynności. Dzieje się tak, gdy intensywny trening nie jest poprzedzony solidną rozgrzewką, a sportowiec nie stosuje zasad zdrowej diety. Osoby, które intensywnie trenują, potrzebują więcej kalorii, muszą bardziej dbać o nawodnienie organizmu i zapewnienie mu niezbędnych składników mineralnych. Dlatego wielu sportowców – wyczynowych i amatorów – decyduje się na przyjmowanie suplementów diety w postaci specjalnych preparatów witaminowych oraz elektrolitów.
Nieodpowiednia dieta
Dieta ma ogromne znaczenie nie tylko w przypadku osób uprawiających sport. Bolesne skurcze mięśni często są powodem niedoboru magnezu. Pierwiastek ten odpowiada za szereg ważnych procesów zachodzących w organizmie. Reguluje ciśnienie tętnicze i poziom glukozy we krwi, a oprócz tego wpływa na pracę mięśnia sercowego, układu odpornościowego i nerwowego. Szacuje się, że dorosły mężczyzna potrzebuje około 350 mg magnezu na dobę, natomiast dzienna dawka dla kobiety wynosi 280 mg [1]. Najlepiej dostarczać ten składnik wraz z pożywieniem. Lista produktów jest długa, a znajdują się na niej m.in.:
- kakao,
- gorzka czekolada,
- brązowy ryz,
- kasze (gryczana i jęczmienna),
- orzechy laskowe,
- pistacje i migdały,
- pestki (dyni i słonecznika),
- żytni chleb,
- płatki owsiane,
- płatki kukurydziane,
- owoce (w szczególności banany i jabłka),
- czerwone mięso (wieprzowina, wołowina),
- ryby (np. łosoś),
- warzywa (marchewka, pietruszka, biała fasola, brokuł).
Pamiętaj, że przyswajalność magnezu jest większa, jeśli owoce i warzywa jesz na surowo. Jeśli z jakichś powodów nie możesz dostarczyć tego składnika wraz z pożywieniem – np. masz alergię na określone produkty – sięgnij po suplement diety z odpowiednią dawką magnezu.
Choroby układu krążenia
Przyczyną skurczów mięśni pojawiających się w nocy mogą być choroby układu krążenia. W praktyce oznacza to, że mięśnie są niewystarczająco zaopatrzone w krew. Taki objaw towarzyszy miażdżycy, żylakom lub nadciśnieniu tętniczemu. Są to poważne schorzenia, których nie warto ignorować. Aby specjalista mógł postawić odpowiednią diagnozę, konieczne jest wykonanie badań, takich jak: regularny pomiar ciśnienia krwi, stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz lipidogram. Dodatkowym badaniem może być USG naczyń krwionośnych.
Inne stany chorobowe
Bolesne skurcze mięśni pojawiają się w różnych stanach chorobowych. Należą do nich m.in.:
- niedoczynność tarczycy,
- cukrzyca,
- niewydolność nerek,
- stwardnienie rozsiane,
- udar cieplny (skutek przegrzania organizmu).
Mięśnie mimowolnie kurczą się także z powodu zatrucia pokarmowego. Dochodzą do tego inne nieprzyjemne symptomy, takie jak biegunka czy wymioty. Skurcze pojawiają się również jako skutek stosowania leków przeczyszczających lub moczopędnych (diuretyków).
Skurcz mięśnia – pierwsza pomoc
Najskuteczniejszy sposób, aby pozbyć się skurczu, to powolne rozmasowanie i rozciągnięcie miejsca, w którym się pojawił. Ulgę przyniesie również ułożenie ciała w odpowiedniej pozycji – wystarczy wygodnie usiąść lub się położyć. Jeśli skurcz dotyczy mięśni nóg, ułóż kończyny nieco wyżej niż resztę ciała. Taka pozycja jest szczególnie polecana osobom, które dodatkowo zmagają się z chorobami układu krążenia.
Skurcze mięśni – leczenie
Jeśli skurcze mięśni są wynikiem poważniejszego schorzenia, leczenie powinno być skoncentrowane na wyeliminowaniu choroby. Pomagają także fizjoterapia, masaże, krioterapia czy terapia z użyciem ciepła. Jeśli chcesz zapobiec skurczom, zmień niektóre codzienne nawyki:
- nie chodź w butach na wysokim obcasie,
- nie korzystaj zbyt często z solarium (to powoduje przegrzanie mięśni),
- nie zakładaj zbyt ciasnych spodni i rajstop,
- nie pij zbyt dużo kawy (kawa wypłukuje magnez z organizmu).
Pamiętaj, że domowe sposoby nie zastąpią leczenia zaleconego przez specjalistę.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- M. Jarosz, Normy żywienia dla populacji polskiej. Nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
- J. Mazurek, Atlas anatomiczny, Wydawnictwo SBM Renata Gmitrzak, 2019.
- A. Michajlik, Anatomia i fizjologia człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 1990.
- Z. Ignasiak, Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, 2008.
Jak zaradzić wypadaniu włosów po ciąży?
Poprzedni wpis
