Co może oznaczać śluz z odbytu?

Śluz to naturalny element przewodu pokarmowego. Niewielka ilość tej naturalnej wydzieliny może sporadycznie pojawiać się w kale. Jeśli towarzyszą jej dodatkowe objawy, takie jak świąd, pieczenie czy ból, warto udać się do lekarza specjalisty. Śluz z odbytu może – choć oczywiście nie musi – wskazywać na wiele schorzeń.

Śluz z odbytu – jaka jest jego rola?

Śluz z odbytu to zjawisko fizjologiczne. Gruczoły jelitowe produkują tę wydzielinę, aby usprawnić perystaltykę jelit i przyspieszyć przesuwanie się strawionego pożywienia w kierunku odbytu. Niewielka ilość śluzu w prawidłowo uformowanym kale bez żadnych innych cech patologicznych (takich jak krew, nietypowy kolor czy nieswoisty zapach) nie powinna stanowić powodu do niepokoju. Jako naturalny element stolca pozostaje on niewidoczny. Problem zaczyna się wtedy, gdy zwiększa się jego ilość i staje się on elementem wyodrębnionym na tle całego stolca. Jeśli ma galaretowatą konsystencję, kolor zielony, pomarańczowy czy żółty lub jest podbarwiony krwią, należy zgłosić się do lekarza.

Śluz z odbytu i objawy dodatkowe

Obserwując śluz z odbytu, trzeba w pierwszej kolejności sprawdzić jego kolor i konsystencję. Oprócz tego warto zwrócić uwagę na objawy dodatkowe, jakie towarzyszą temu zjawisku. Do niepokojących symptomów należą m.in.:

pieczenie odbytu,
świąd odbytu i jego okolic,
rumień w okolicy odbytu,
tkliwość i wrażliwość okolic odbytu,
ból,
obrzęk tkanek w okolicy odbytu,
oddawanie samego śluzu lub śluzu z ropą zamiast stolca,
częste brudzenie bielizny związane z nietrzymaniem kału,
chroniczne uczucie wilgoci w okolicach odbytu.

Pojawienie się tego rodzaju dolegliwości świadczy o tym, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Są to zazwyczaj problemy natury proktologicznej lub gastroenterologicznej, które wymagają poszerzenia diagnostyki.

Śluz z krwią z odbytu po biegunce

Wydzielina z odbytu często pojawia się po biegunce, która powoduje nadprodukcję tej substancji przez śluzówkę jelita. Jeśli rozwolnienie trwa długo i ma gwałtowny przebieg, w śluzie może pojawić się jeszcze krew, która świadczy np. o podrażnieniach ścianek jelita. Śluz z odbytu to także objaw innych problemów ze strony układu pokarmowego – dotyczy osób, które zmagają się z zaparciami, wzdęciami i wypróżniają się nieregularnie.

Śluz z odbytu u dziecka – o czym świadczy?

Ten symptom często pojawia się też u niemowląt i małych dzieci. Stolce z widoczną zawartością śluzu mogą świadczyć o infekcji wirusowej. Przyczyna może być inna – jeśli niemowlę wydala stolce z taką zawartością, a do tego słabo przybiera na wadze i ma widoczne problemy skórne, najprawdopodobniej cierpi na alergię pokarmową. U najmłodszych dotyczy ona głównie białka mleka krowiego, jaj lub produktów zbożowych.

Aby potwierdzić lub wykluczyć alergię, należy wykonać prosty test: odstawić podejrzane produkty i po pewnym czasie przeprowadzić prowokację, tj. stopniowo wprowadzać potencjalny alergen do diety. Jeśli w kupie znów pojawi się śluz oraz powrócą objawy alergii, uczulenie trzeba uznać za potwierdzone. Jeśli problem dotyczy niemowląt karmionych piersią, matka powinna wyeliminować ze swojej diety potencjalnie szkodliwe substancje, a następnie stopniowo włączać je ponownie i obserwować symptomy. Takie działania należy przeprowadzać tylko w porozumieniu z lekarzem pediatrą.

Śluz z odbytu – na jakie choroby może wskazywać?

Śluz z odbytu może być objawem wielu chorób. Najczęstszym powodem są hemoroidy, zwane też żylakami odbytu lub guzkami krwawniczymi. Epizodycznie pojawiająca się wydzielina o nietypowej konsystencji i nieprzyjemnym zapachu może świadczyć o zatruciu lub stanie zapalnym w różnych odcinkach przewodu pokarmowego. U osób dorosłych – tak jak w przypadku dzieci – przyczyną bywa nietolerancja pokarmowa. Symptom ten towarzyszy także zespołowi jelita drażliwego, mukowiscydozie lub tzw. szczelinie odbytu, czyli schorzeniu, w którym powstaje ubytek błony śluzowej odbytu. Śluz może także wskazywać na choroby nowotworowe, takie jak rak odbytu czy odbytnicy. Tego rodzaju podejrzenia wymagają jednak ostrożnej oceny, konsultacji lekarskiej oraz dokładnej diagnostyki.

Śluz z odbytu – do jakiego lekarza iść i jakie badania zrobić?

Gdy pojawiają się problemy z odbytem, należy w pierwszej kolejności zgłosić się do chirurga proktologa. Pomocny może okazać się także gastroenterolog, czyli lekarz, który zajmuje się diagnostyką i leczeniem różnych zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego. Kluczowe dla postawienia odpowiedniej diagnozy jest szczegółowe przeanalizowanie wszystkich objawów. Specjalista z pewnością zleci analizę próbek krwi i kału, a także wykona badanie per rectum (tj. przez odbyt). W diagnostyce wykonuje się m.in. badanie kału na obecność pasożytów. Jeśli zachodzi podejrzenie uczulenia, konieczne będą również testy alergiczne.

Śluz z odbytu – leczenie

Śluz z odbytu można wyeliminować tylko wtedy, jeśli określony zostanie jego czynnik sprawczy. Stosuje się tu leczenie przyczynowe, które polega na zwalczeniu podstawowej dolegliwości, czyli np. wyeliminowaniu hemoroidów. Aby poradzić sobie z tym problemem, warto zadbać o odpowiednią dietę i zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego – substancja ta w połączeniu z wodą usprawnia pracę przewodu pokarmowego i przyspiesza przesuwanie się strawionego pokarmu w kierunku odbytnicy. Jadłospis bogaty w warzywa i niektóre zboża likwiduje problem wzdęć i zaparć. Z kolei dobre nawyki żywieniowe zmniejszają ryzyko zatrucia pokarmowego.

Autor: Marta Drzazga

Weryfikacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela

Bibliografia

M. Kołodziejczak i in., Choroby proktologiczne, Diagnostyka i leczenie, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2022.
K. Rashidi i in. (tłum. K. Tunkiel), W zachwycie o odbycie, Wydawnictwo Buchmann, Warszawa 2020.

Oceń artykuł