Oddając krew do badania, możemy zauważyć, że po wkłuciu igły do żyły osoba pobierająca krew napełnia nią kolejno kilka próbówek różniących się kolorem. Wydłuża to czas pobrania, ale jest uzasadnione faktem, że krew przeznaczona do różnych badań musi trafić do osobnych, odpowiednio przygotowanych pojemników. Jakie są techniki pobierania krwi do badań?
Krew jest materiałem bardzo złożonym i można ją badać na wiele sposobów, pod kątem obecności różnych elementów morfologicznych i związków chemicznych. Na przykład morfologię krwi można ocenić tylko na preparacie krwi pełnej, zawierającym wszystkie jej składniki w stanie płynnym. Tymczasem krew, która nie krąży w naczyniach (żyłach i tętnicach), krzepnie. Jest to naturalny mechanizm, dzięki któremu unikamy wykrwawienia w wyniku urazów. Skoro tak, mielibyśmy na wykonanie badania zaledwie kilka minut.
Żeby przedłużyć ten czas, trzeba dodać do pobranej krwi preparat zapobiegający krzepnięciu. W praktyce wygląda to tak, że odpowiednim związkiem chemicznym powleka się wnętrze próbówki zamkniętej korkiem w kolorze lawendowym. Po wypełnieniu próbówki krwią związek chemiczny (w tym przypadku o nazwie EDTA) powstrzymuje krzepnięcie krwi.
W innych przypadkach wskazane jest działanie odwrotne: należy ułatwić oddzielenie elementów morfotycznych (ciałek białych, czerwonych i płytek) od surowicy, gdyż to ona jest materiałem wyjściowym do badań. Dzieje się tak w przypadku badań biochemicznych i serologicznych, np. określania poziomu elektrolitów we krwi albo oznaczania grupy krwi. Próbówka ma wtedy korek w kolorze czerwonym.
Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że niektóre substancje pomocnicze nie mogą być dodawane do krwi przeznaczonej do pewnych badań. W rezultacie podstawowy zestaw składa się z pięciu próbówek, w tym czterech z dodatkiem środków zapobiegających krzepnięciu: heparyny, EDTA, cytrynianu sodu oraz fluorku sodu. Dodajmy, że kolejność pobierania krwi do poszczególnych próbówek też nie jest dowolna. Oczywiście nie zawsze pobiera się krew do wszystkich pięciu próbówek. Często wystarczają dwie: do morfologii i badań biochemicznych.
Żeby umożliwić szybką identyfikację próbówek w punkcie pobrań i w laboratorium, wprowadzono system oznaczania ich różnokolorowymi korkami. Jest on wspólny dla wszystkich producentów osprzętu, przynajmniej dla tych, którzy sprzedają swoje produkty w Europie.
Kolory korków:
• czerwony – probówka do uzyskania surowicy do badań biochemicznych, serologicznych,
• zielony – probówka z heparyną do badań biochemicznych,
• lawendowy – probówka z EDTA do badań hematologicznych i niektórych biochemicznych,
• jasnoniebieski – probówka z cytrynianem sodu do wykonania koagulogramu (badanie krzepliwości krwi),
• szary – probówka z fluorkiem sodu do oznaczania poziomu glukozy i mleczanu.
Wszystkie probówki i korki są jednorazowego użytku. Po wykorzystaniu są odbierane z laboratorium przez wyspecjalizowane zakłady, a następnie utylizowane. Zatem wydłużony czas potrzebny na właściwe techniki pobierania krwi do badań jest uzasadniony.
Techniki pobierania krwi do badań, cz. 2 Poprzedni wpis 