Spis treści:
- Testy alergiczne z krwi – co to za badanie?
- Co można sprawdzić dzięki testom alergicznym z krwi?
- Jakie są wskazania do testów alergicznych z krwi?
- Jak się przygotować do testów alergicznych z krwi?
- Jak odczytać testy alergiczne z krwi?
- Od kiedy testy alergiczne z krwi u dzieci?
- Dlaczego warto wykonać testy alergiczne z krwi?
- Bibliografia
Testy alergiczne z krwi są kluczowym elementem diagnostyki alergii. Na podstawie pobrania niewielkiej próbki krwi dają możliwość oceny wielu alergenów jednocześnie. Poznaj wskazania do wykonania testów alergicznych z krwi. Dowiedz się, czy wymagają one specjalnego przygotowania i czy mogą być przeprowadzone u małych Pacjentów.
Testy alergiczne z krwi – co to za badanie?
Testy alergiczne z krwi to badanie pozwalające na potwierdzenie alergii w przypadku występowania u Pacjenta typowych objawów oraz na rozpoznanie alergii w przypadku obecności u chorego objawów nietypowych. Materiałem do analizy jest próbka krwi pobrana zazwyczaj z naczynia krwionośnego biegnącego w zgięciu łokciowym. Poddaje się ją analizie laboratoryjnej, która wykluczy lub potwierdzi alergiczne podłoże dolegliwości chorobowych. Co więcej, wskaże przyczynę ich powstania, czyli konkretne alergeny. W testach alergicznych z krwi ocenia się poziom przeciwciał, które wytwarzane są przez układ odpornościowy nieprawidłowo reagujący na daną substancję. Alergię poprzedza faza uczulenia bezobjawowego, podczas której organizm produkuje przeciwciała klasy IgE reagujące z alergenem. Podczas kolejnych kontaktów z czynnikiem uczulającym odpowiadają one za powstanie objawów alergii. Nasilenie dolegliwości chorobowych następuje wraz ze wzrostem stężenia przeciwciał IgE.
Co można sprawdzić dzięki testom alergicznym z krwi?
E-pakiet alergiczny z krwi zapewnia jednoczesne zbadanie nadwrażliwości na wiele czynników alergicznych. Jedne z częściej badanych alergenów to: mieszanina pyłku tymotki łąkowej i żyta, pyłki brzozy, pyłki bylicy, naskórki psa, kota, konia, łupież, roztocza kurzu domowego z gatunku Dermatophagoides farinae i Dermatophagoides farinae, grzyby z gatunku Cladosporium herbarum, Alternaria alernata, Aspergillus fumigatus, białko i żółtko jaja kurzego, mleko krowie, dorsz, alfa-laktoalbumina, beta-laktoglobulina, kazeina, surowicza albumina wołowa, mąka pszenna, ryż, soja, orzech ziemny, orzech leszczyny, marchew, ziemniak i jabłko. W ramach e-pakietu alergicznego badana jest też reakcja na CCD. To skrót dla nieswoistych reszt węglowodanowych, które są składnikiem alergenów glikoproteinowych.
Jakie są wskazania do testów alergicznych z krwi?
Do wykonania testów alergicznych z krwi powinny skłonić objawy:
- ze strony układu oddechowego – wodnisty katar, napady kichania, uczucie zatkania nosa, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła, problemy z oddychaniem, świszczący oddech, napadowy suchy kaszel, duszność, spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, nawracające zakażenia dróg oddechowych;
- ze strony oczu – zapalenie spojówek, zaczerwienienie, świąd, łzawienie lub pieczenie oczu;
- ze strony układu pokarmowego – ból brzucha, biegunka, zaparcia, nudności, wymioty, wzdęcia, refluks przełykowy, dyspepsja, czyli niestrawność, spadek apetytu, u małych dzieci nasilona kolka jelitowa, ulewanie, problemy z przybieraniem;
- skórne – opuchlizna, zmiany skórne, jak pokrzywka, rumień, grudki, pęcherze, łuszczenie, swędzenie (drapanie przynosi chwilową ulgę i wiąże się z ryzykiem zaostrzenia objawów), bąble pokrzywkowe;
- ze strony układu nerwowego – zaburzenia koncentracji, snu, drażliwość, przewlekłe zmęczenie, bóle głowy;
- wstrząsu anafilaktycznego – obrzęk i mrowienie w jamie ustnej, opuchlizna warg, języka, gardła lub krtani, spadek ciśnienia tętniczego krwi, pokrzywka, swędzenie, rumień, obrzęki, ból brzucha, wymioty, biegunka, ból i zawroty głowy, skrócenie oddechu, zaburzenia rytmu serca, utrata przytomności.
Jak się przygotować do testów alergicznych z krwi?
Testy alergiczne z krwi nie wymagają od Pacjenta żadnego przygotowania. Nie ma potrzeby zgłaszać się na nie o określonej godzinie czy porze roku. Nie wymagają bycia na czczo. Jeśli Pacjent jest w trakcie farmakoterapii z wykorzystaniem leków antyhistaminowych, steroidowych czy przeciwzapalnych, nie ma konieczności przerywania leczenia. Mogą być wykonane bez względu na nasilenie objawów alergii czy towarzyszące choroby. Jednak z uwagi na wykonywanie ich z innymi badaniami konieczne bywa przestrzeganie określonych zaleceń dotyczących postępowania przed pobraniem krwi.
Jak odczytać testy alergiczne z krwi?
Z wynikami testów alergicznych krwi Pacjent powinien zgłosić się do lekarza. Ten dokona ich interpretacji przy uwzględnieniu informacji uzyskanych w wywiadu medycznego, badania przedmiotowego i innych wyników badań, jeśli Pacjent takie posiada. Jednocześnie, jeśli uzna za konieczne, może skierować Pacjenta na dodatkowe badania. Wyniki testów alergicznych z krwi przedstawiane są w jednostkach międzynarodowych (UI/ml) oraz w klasach. Jedna jednostka międzynarodowa to 2,4 ng przeciwciała. Im więcej przeciwciał IgE we krwi, tym wyższa klasa wyników i prawdopodobieństwo alergii.
Od kiedy testy alergiczne z krwi u dzieci?
W przypadku testów alergicznych z krwi nie ma żadnych ograniczeń wiekowych. Badania te można wykonać nawet u noworodka, gdyż przeciwciała klasy IgE organizm wytwarza już podczas życia płodowego – około 11 tygodnia ciąży. Jednakże ich poziom może być zbyt niski, aby wynik uznać za podstawę do postawienia diagnozy. Z reguły testy alergiczne z krwi zaleca się wykonywać od 6 miesiąca życia, jednocześnie pamiętając, że układ odpornościowy kształtuje się do okresu nastoletniego, co trzeba wziąć pod uwagę, interpretując wyniki badania. Warto w tym miejscu wspomnieć, że będące ważnym elementem diagnostyki w kierunku alergii testy skórne nie są dobrą propozycją w przypadku małych dzieci. Są kłopotliwe do wykonania ze względu na brak współpracy z małym Pacjentem. Co więcej, skóra dziecka wykazuje mniejszą wrażliwość, a to podnosi ryzyko wyniku fałszywie ujemnego. Dlatego też alergiczne testy skórne przeprowadza się z reguły u dzieci po 3–4 roku życia. Wówczas współpraca z Pacjentem staje się możliwa, a skóra dziecka osiągnie odpowiednią reaktywność. Do 3–4 roku życia testy alergiczne z krwi mają zdecydowaną przewagę nad skórnymi. Jednakże o zasadności wykonania testu alergicznego z krwi u niemowląt powinien wypowiedzieć się specjalista.
Dlaczego warto wykonać testy alergiczne z krwi?
Za wykonaniem testów alergicznych z krwi przemawia wiele argumentów. Badanie to dostarcza wiarygodnych informacji będących podstawą do postawienia rozpoznania i:
- nie wiąże się z koniecznością kontaktu ze specjalistycznym gabinetem alergologicznym, można je wykonać w wybranym punkcie diagnostycznym;
- przeprowadzić je można przed wizytą z alergologiem, co znacznie ułatwi i przyspieszy proces diagnostyczny;
- nie stanowi dla Pacjenta źródła dyskomfortu – wymaga jedynie wkłucia się do żyły;
- nie wiąże się dla Pacjenta z ryzykiem wystąpienia nieprzyjemnych reakcji alergicznych;
- może być wykonane już u małych dzieci;
- jest szybkie i wygodne – konieczne jest jedynie pobranie niewielkiej ilości krwi;
- nie wymaga odstawiania leków antyhistaminowych;
- pozwala przeanalizować wiele alergenów.
Testy alergiczne z krwi dostarczają precyzyjnych informacji o czynnikach uczulających, dzięki czemu są podstawą do opracowania najlepszego dla leczenia.
A: dr n. o zdr. Olga Dąbska
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- Z. Bartuzi, Diagnostyka molekularna w alergii na pokarmy, „Alergia” 2017, nr 3, s. 13–17.
- K. Lis, Z. Bartuzi, Testy wieloparametrowe do diagnostyki molekularnej alergii – aktualne możliwości, „Alergia Astma Immunologia” 2020, t. 25, nr 3, s. 122–140.
K. Napiórkowska-Baran, M. Tykwińska, J. Kołodziejczyk-Pyrzyk i wsp., Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób alergicznych, „Alergia Astma Immunologia” 2018, t. 23, nr 2, s. 79–85.