Spis treści:
Torbiele Nabotha to niewielkie, niegroźne zmiany na szyjce macicy, które zazwyczaj nie dają żadnych objawów. Są dosyć powszechnym zjawiskiem. Mimo łagodnego charakteru, powinny zawsze być poddane obserwacji. Dobrą wiadomością jest to, że usuwanie torbieli Nabotha jest zabiegiem prostym i skutecznym, dlatego nie należy się obawiać badania i diagnozy.
Jak wyglądają torbiele Nabotha? Jak je wykryć?
Torbiele retencyjne szyjki macicy, zwane też torbielami Nabotha, to niewielkie pęcherzyki nabłonkowe zlokalizowane na szyjce macicy. Mogą występować pojedynczo, ale częściej tworzą skupiska. Większość torbieli ma wielkość od kilku do kilkunastu milimetrów, największe mogą osiągać ponad 4 cm. Zmiany o żółtawym kolorze są okrągłe, wypukłe, wyraźnie odgraniczone od śluzówki. Cysty wypełnia śluz lub płyn śluzowo-ropny.
Torbiele Nabotha na szyjce macicy najczęściej są wykrywane przypadkowo, podczas badania ginekologicznego przy pomocy wziernika w gabinecie lekarskim lub w badaniu USG. W trudniejszych przypadkach pomocne badania to kolposkopia i rezonans magnetyczny.
Torbiele Nabotha – przyczyny. Jak powstają torbiele szyjki macicy?
Torbiele powstają w wyniku zaczopowania ujścia gruczołów śluzowych w nabłonku szyjki macicy. Zjawisko to ma miejsce podczas procesów gojenia i regeneracji śluzówki.
Główne przyczyny powstawania torbieli Nabotha to:
- porody, szczególnie wielokrotne,
- infekcje intymne, zakażenia i stany zapalne prowadzące do uszkodzenia nabłonka szyjki macicy,
- niewłaściwa higiena miejsc intymnych,
- nadżerka szyjki macicy, a dokładniej proces jej gojenia się,
- urazy mechaniczne i zabiegi operacyjne w obrębie dróg rodnych,
- terapie hormonalne oraz naturalne zmiany (menopauza).
Torbiele Nabotha na szyjce macicy – objawy
Ze względu na niewielkie rozmiary większość przypadków torbieli szyjki macicy nie daje żadnych objawów. Pęcherzyki większe lub występujące w skupiskach mogą jednak powodować dolegliwości takie jak:
- dyskomfort podczas stosunków płciowych,
- pieczenie po współżyciu,
- uczucie ucisku, pełności w pochwie,
- bóle miednicy, podwyższona temperatura (w przypadku zakażenia zawartości torbieli),
- powiększenie obwodu podbrzusza,
- upławy w wyniku pęknięcia cysty,
- nieregularne cykle miesiączkowe,
- uczucie parcia na mocz, utrudnione oddawanie moczu lub kału – w przypadku bardzo dużych torbieli, które wywierają nacisk na sąsiadujące narządy.
Torbiele Nabotha a cytologia
Cytologia ginekologiczna nie jest badaniem służącym do rozpoznawania torbieli, ponieważ obraz mikroskopowy jest w tym przypadku mało charakterystyczny. Co więcej – śluz z torbieli Nabotha pobrany przypadkowo podczas cytologii może wzbudzać podejrzenie zmian nowotworowych.
Torbiele Nabotha diagnozuje się na podstawie wziernikowania i badania USG. Jeśli u pacjentki została wykryta taka cysta, badanie cytologiczne wykonuje się, aby stwierdzić, czy zmiana nie ma charakteru nowotworowego.
Torbiele Nabotha a rak
Zwykle torbiele Nabotha mają charakter łagodny i samoistnie zanikają. Należy jednak obserwować takie zmiany, ponieważ często wykazują tendencję do nawrotów, a w rzadkich przypadkach mogą przekształcić się w raka. Ponieważ objawy torbieli nie są odczuwalne, warto regularnie zgłaszać się na profilaktyczne badania ginekologiczne.
Jeśli cysty występują licznie, wskazana jest diagnostyka różnicowa w kierunku gruczolaka, który również objawia się występowaniem mnogich torbieli.
Torbiele Nabotha a ciąża
Torbiele na szyjce macicy nie są przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę. Nie stanowią też zagrożenia dla jej rozwoju. Ważne jest, aby istniejące cysty zostały skontrolowane przez lekarza, ponieważ większych rozmiarów zmiany w drogach rodnych mogą utrudniać przebieg porodu. Podczas ciąży zaleca się szczególną dbałość o higienę intymną, aby nie dopuścić do infekcji.
Torbiele Nabotha – leczenie
Większość cyst na szyjce macicy ulega samoczynnemu wchłonięciu. Zmiany potwierdzone przez lekarza należy obserwować – w wielu przypadkach nie ma jednak konieczności podejmowania żadnych zabiegów. Jeśli przyczyną torbieli jest proces zapalny, należy wyleczyć go w pierwszej kolejności.
Leczenie podejmuje się w wyjątkowych sytuacjach:
- szczególnie duże rozmiary cyst,
- dokuczliwe objawy,
- wątpliwości co do cech nowotworowych,
- możliwy wpływ na przebieg porodu.
Leczenie torbieli Nabotha polega na nakłuciu cysty, usunięciu zawartości pęcherza i zamknięciu zmiany za pomocą krioterapii, laseroterapii lub elektrokoagulacji. Zabieg przeprowadza w gabinecie lekarskim – nie jest konieczna hospitalizacja. Procedura trwa kilkanaście minut i nie wymaga znieczulenia. Minimalne blizny, jakie pozostają w miejscu po torbieli nie wpływają na funkcjonowanie układu rozrodczego.
Mgr Marta Filipowska
Bibliografia:
- Bręborowicz G. Ginekologia. PZWL 2023
- ALJULAIH, Ghadeer H.; PUCKETT, Yana. Nabothian Cyst. In: StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing, 2023. online, dostęp: 09.11.2024.
- FOGEL SR; SLASKY, B. Simon. Sonography of nabothian cysts. American Journal of Roentgenology, 1982, 138.5: 927-930.
