Uczucie pełności w brzuchu – jakie mogą być jego przyczyny i jak się go pozbyć?

Uczucie pełności w brzuchu może nie tylko pogorszyć samopoczucie, ale także znacznie zmniejszyć komfort codziennego życia. Dyskomfort ten często idzie w parze ze wzdęciami i najczęściej świadczy o zaburzeniach pracy żołądka i dwunastnicy – popularnie określanych jako niestrawność lub dyspepsja. Sprawdź, o jakich chorobach mogą świadczyć tego rodzaju dolegliwości i jakie badania diagnostyczne warto wykonać.

Uczucie pełności w brzuchu – czym się charakteryzuje? Kogo dotyczy problem?

Chyba każdy chociaż raz w życiu doświadczył uczucia pełności po jedzeniu – oprócz powiększonego obwodu brzucha pojawiają się wtedy mdłości, wrażenie przejedzenia, senność, a niekiedy też wyrzuty sumienia. Tego rodzaju dolegliwości możesz w prosty sposób uniknąć poprzez stosowanie zdrowej diety i zachowywanie odpowiednich proporcji na swoim talerzu. 

Uczucie pełności w brzuchu nie zawsze wiąże się z przejedzeniem. Niektórzy skarżą się na tego rodzaju dyskomfort, mimo że od posiłku minęło już kilka godzin, a zjedzona porcja wcale nie była duża. Gdy pełny i wzdęty brzuch staje się codziennym problemem, warto poszukać jego przyczyn. Mogą one leżeć w nieprawidłowo skomponowanym jadłospisie, ale mogą świadczyć o chorobie lub dysfunkcji przewodu pokarmowego, która wymaga interwencji lekarza, wdrożenia terapii lub wprowadzenia większych rygorów dietetycznych. Problem dotyczy ludzi w różnym wieku, choć najczęściej zmagają się z nim osoby dorosłe, które znacznie częściej niż dzieci są narażone na przewlekły stres i pośpiech. 

Uczucie pełności w brzuchu i wzdęcia – jakie jeszcze objawy towarzyszą tym dolegliwościom?

Uczucie pełności to objaw, który rzadko występuje samodzielnie. Najczęściej towarzyszą mu wzdęcia, które w widoczny sposób zwiększają obwód brzucha. Oprócz tego mogą pojawić się takie symptomy, jak:

• ból brzucha w różnych jego częściach (w nadbrzuszu, ale również podbrzuszu),
• skurcze żołądka,
• odbijanie się po posiłku i czkawka,
• zgaga, czyli pieczenie w przełyku, które często jest odczuwalne również w okolicach mostka,
• biegunki lub zaparcia,
• uczucie przelewania się,
• wymioty,
• brak apetytu,
• nieprzyjemny (np. kwaśny) posmak w ustach,
• gazy,
• uczucie zmęczenia i senności po posiłku,
• zaburzenie pracy jelit – zwiększona perystaltyka, która sprzyja biegunkom, lub spowolniona, która odpowiada za zaparcia.

Objawy te mogą występować w różnych zestawieniach i rzadko pojawiają się równocześnie. Zanim zaczniesz szukać preparatu na wzdęcia, sprawdź, jakie mogą być przyczyny uczucia pełności w brzuchu.

Uczucie pełności w brzuchu – jakie mogą być jego przyczyny?

Uczucie pełności w brzuchu – o ile nie jest jednorazowym epizodem i efektem zjedzenia zbyt dużej ilości jedzenia – może wynikać ze złych nawyków żywieniowych albo być objawem niestrawności (dyspepsji) i innych chorób. 

Stres i niewłaściwe nawyki żywieniowe

Pełny brzuch i wzdęcia często pojawiają się wtedy, gdy jesz w pośpiechu lub zjadasz zbyt duże ilości jedzenia na raz – problem może dotyczyć osób, które podczas stresującej pracy nie są w stanie przełknąć ani kęsa, natomiast po południu w nadmiarze rekompensują organizmowi brak pożywienia. Do nawyków żywieniowych, które sprzyjają uczuciu pełności w brzuchu, należą: spożywanie zbyt dużych porcji jedzenia, picie napojów gazowanych, jedzenie tłustych i ciężkostrawnych potraw, zbyt szybkie jedzenie, w trakcie którego człowiek połyka duże kawałki jedzenie bez przeżuwania go.

Niestrawność (dyspepsja)

Może mieć charakter czynnościowy i wynikać np. z przyjmowania niektórych preparatów medycznych lub suplementów diety z zawartością żelaza. Na niestrawność czynnościową wpływają nieprawidłowe nawyki żywieniowe, życie w ciągłym napięciu, a także czynne lub bierne wdychanie dymu papierosowego. Niestrawność organiczna wynika często z nieprawidłowej budowy przewodu pokarmowego lub dotyczących go chorób. Dyspepsja pojawia się m.in. w przebiegu zespołu jelita drażliwego i towarzyszy wrodzonej dysfunkcji jelit w chorobie Hirschsprunga.

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

Choroba wrzodowa to ubytek tkankowy w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy, któremu często towarzyszy stan zapalny oraz skrzepowa martwica w najbliższym otoczeniu. Przyczyną tego schorzenia mogą być: zakażenie bakteryjne, palenie tytoniu, stres lub przyjmowanie niektórych preparatów przeciwzapalnych. 

Choroba refluksowa przełyku

Refluks żołądkowo-przełykowy polega na uszkodzeniu błony śluzowej górnych części układu pokarmowego poprzez ciągłe cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Schorzenie jest efektem trwałej lub czasowej niewydolności dolnego zwieracza przełyku – pojawia się po bardzo tłustych daniach, ale również u przyszłych mam, u których hormony ciążowe powodują czasowo upośledzone działanie dolnego zwieracza przełyku. Zmagają się z nim także niemowlęta, których układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały. 

Choroby trzustki i dróg żółciowych

Uczucie pełności w brzuchu może być spowodowane przez różnego rodzaju choroby trzustki lub dróg żółciowych, które mogą mieć gwałtowny lub utajony przebieg. Aby uniknąć poważnych powikłań, jak najszybciej zgłoś się na badania i rozpocznij diagnostykę problemu. 

Zakażenie Helicobacter pylori

Helicobacter pylori to bakteria, która występuje w błonie śluzowej żołądka. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową – podczas picia z butelki, z której korzysta osoba zakażona lub dotykania ust rękami, na których znajdują się drobnoustroje. Zakażenie może przebiegać całkowicie bezobjawowo, ale bakteria wywołuje także chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy lub refluks żołądkowo-przełykowy.

Zaburzenia endokrynologiczne

Za uczucie pełności w brzuchu odpowiadają zaburzenia hormonalne na czele z niedoczynnością tarczycy. Wzdęciom i uczuciu ciężkości towarzyszą również takie objawy jak: spowolniony metabolizm, tendencja do zatrzymywania wody czy wzrost wagi. 

Nowotwory przełyku i żołądka

W skrajnych przypadkach uczucie ciężkości w brzuchu połączone z innymi dolegliwościami może wskazywać na choroby nowotworowe przełyku lub żołądka. Pamiętaj, że obserwacja to zbyt mało, aby potwierdzić tak poważne podejrzenia, dlatego bezwzględnie konieczna jest poszerzona diagnostyka, m.in.: badanie USG, tomografia komputerowa czy biopsja.

Uczucie pełności w brzuchu – jakie badania zrobić?

Jeśli przez większość czasu towarzyszy Ci uczucie pełności w brzuchu, poszukaj przyczyny problemu. Zacznij od kompleksowych badań laboratoryjnych. W ramach e-Pakietu brzusznego wykonywane są podstawowe badania krwi, moczu i kału, a ponadto: OB, CRP, próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, bilirubina, GGTP), lipaza, amylaza etc. Pamiętaj, że w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego bardzo duże znaczenie ma również diagnostyka obrazowa, czyli badanie USG czy gastroskopia, która pomoże ustalić podstawową przyczynę problemu. 

Jak zlikwidować uczucie pełności w brzuchu?

Kluczem do zlikwidowania uczucia pełności w brzuchu jest postawienie właściwej diagnozy i leczenie przyczynowe skoncentrowane na wyeliminowaniu głównego problemu, np. wrzodów żołądka i dwunastnicy. Oprócz tego wypracuj kilka prostych nawyków żywieniowych, które pomogą Ci uniknąć problemów trawiennych:

1. Jedz posiłki w regularnych odstępach czasu i unikaj spożywania dużych porcji jedzenia na raz.
2. Unikaj ciężkostrawnych, bardzo tłustych potraw.
3. Ogranicz spożycie napojów gazowanych i nie pij w trakcie posiłku.
4. Zrezygnuj z używek, takich jak alkohol czy papierosy.
5. Jedz powoli i staraj się dokładnie przeżuwać pokarm – znajdź czas na posiłek i staraj się nie jeść w biegu.
6. Zrezygnuj z żucia gumy i ssania twardych cukierków.
7. Ogranicz spożycie cukrów prostych, które nasilają proces fermentacji jelitowej i sprzyjają powstawaniu wzdęć. 

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

1. S. Leszczyński i in., Diagnostyka obrazowa – układ trawienny, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.
2. W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2023.
3. M. Majewski, Wzdęcia – dieta i jadłospisy, Wydawnictwo EscapeMagazine.pl, Toruń 2020.
4. H. Ciborowska i in., Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2021.

Oceń artykuł