Uczulenie na brzuchu – przyczyny i objawy - Badaniakrwi.pl
24 maja 2022

Uczulenie na brzuchu – co je wywołuje i jak je rozpoznać?

Rumień, pokrzywka, wysypka – zmiany skórne mogą wystąpić na różnych częściach ciała. Bardzo często pojawiają się na brzuchu. Może być to skutek reakcji alergicznej na stosowane kosmetyki, ale i objaw nietolerancji pokarmowej. Uczulenia na brzuchu warto więc zdiagnozować u specjalisty, by podjąć odpowiednie sposoby przeciwdziałania pojawianiu się skórnych zmian i wywołanemu przez nie dyskomfortu.

Uczulenie na brzuchu – reakcja na przyjmowane leki

Uczulenie na plecach i brzuchu może być związane z tzw. zespołem nadwrażliwości indukowanej lekami (DIHS). Najczęściej, poza zmianami skórnymi mającymi postać zlewających się rumieni, doświadczysz wówczas wzrostu temperatury (powyżej 38 st. Celsjusza), obrzęku twarzy, zmian w obrębie błon śluzowych, eozynofilii (wzrostu liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi) oraz objawów ogólnoustrojowych. Może również dojść do zajęcia wątroby i nerek.

Leki, które wywołują uczulenie na brzuchu i plecach, to przede wszystkim:

  • środki przeciw epilepsji,
  • antybiotyki,
  • środki przeciwwirusowe.

Wysypka na brzuchu pojawiająca się po zażyciu leków nie jest reakcją natychmiastową. Zwykle pojawia się w ciągu 1–8 tygodni od rozpoczęcia ich stosowania.

Najbardziej prawdopodobną przyczyną niepożądanej reakcji organizmu na stosowane leki jest dysfunkcja jednego z enzymów występujących w tkankach organizmu – cytochromu P450. Reakcja alergiczna może być również konsekwencją obecności reaktywnych metabolitów leków we krwi krążącej w naczyniach krwionośnych.

Wysypka alergiczna na brzuchu – nadwrażliwość na związki chemiczne w kosmetykach

Liczba stosowanych na co dzień kosmetyków do pielęgnacji ciała może przyprawić niekiedy o zawrót głowy. Nic więc dziwnego, że coraz częściej zdarzają się alergie wynikające z podrażnienia skóry związkami chemicznymi zawartymi w wykorzystywanych preparatach. Problem jest na tyle istotny, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała alergię za jedną z chorób cywilizacyjnych XXI w. 

Substancjami zawartymi w kosmetykach (także tych oznaczonych jako delikatne dla skóry), które mogą wywołać uczulenie, są przede wszystkim:

  • konserwanty,
  • substancje zapachowe,
  • barwniki,
  • filtry przeciwsłoneczne.

Uczulenie na brzuchu u dziecka i osoby dorosłej wywołane przez kosmetyki to efekt działania  haptenów, czyli cząsteczek o masie niższej niż w przypadku alergenów. Właśnie za sprawą swoich rozmiarów nie są w stanie, tak jak alergeny, wywołać swoistej reakcji immunologicznej. Zamiast tego pokonują barierę naskórkową i dopiero wewnątrz organizmu łączą się z białkami. Jeśli wówczas białka endogenne zostaną rozpoznane przez organizm jako obce, powstanie odpowiedź obronna organizmu w postaci alergii.

Dlaczego tylko w niektórych przypadkach kombinacja haptenu i białka nie jest tolerowana? Zazwyczaj dochodzi do tego w wyniku długotrwałej i powtarzanej ekspozycji na działanie określonego haptenu. Większe prawdopodobieństwo powstania reakcji immunologicznej w postaci m.in. wysypki na brzuchu ma miejsce przy już rozwiniętych dermatozach, stanach zapalnych, a także przy niewydolności krążeniowej i urazach.

Uczulenie na brzuchu ma zwykle postać rumienia w miejscu bezpośredniego nałożenia kosmetyku. Niekiedy zmiany mogą przerodzić się w stany zapalne wyróżniające się na tle zdrowej tkanki. Mogą również pojawić się pęcherze i grudki oraz łuszczenie naskórka.

Alergia na brzuchu – reakcja na związki chemiczne w preparatach do prania

Mechanizm powstawania alergii na związki chemiczne w preparatach do prania jest analogiczny jak w przypadku uczulenia na kosmetyki. Hapten łączy się z białkiem wewnątrz organizmu po pokonaniu bariery naskórkowej i zostaje rozpoznany przez system immunologiczny jako zagrożenie.

Jeśli więc zaobserwujesz wysypkę u dziecka (na plecach i brzuchu) albo zauważysz niepokojące zmiany na swoim ciele po zastosowaniu nowego płynu czy proszku do prania – może być to znak, że produkt ma działanie alergizujące.

Najczęściej pojawieniu się uczulenia (wysypki) na brzuchu czy plecach towarzyszy świąd skóry i rumień, który wzmaga się w wyniku drapania. Ponadto mogą pojawić się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, a sam naskórek może zacząć się nadmiernie przesuszać i łuszczyć.

Alergia (wysypka) na brzuchu – uczulenie na składniki diety

Na alergie pokarmowe skarży się około 30% społeczeństwa. To, jak ostra będzie reakcja organizmu, zależy m.in. od stężenia samego alergenu (białka lub kompleksu glikoproteinowego) w pokarmie, wieku oraz kondycji organizmu, w tym przede wszystkim współwystępujących chorób. Warto również wziąć pod uwagę zjawisko alergii krzyżowych. U aż 60% osób z alergią wziewną (np. na pyłki roślin) rozwija się również alergia pokarmowa. Uczulenie na brzuchu jako odpowiedź na nietolerancję pokarmową może również pojawić się u osób, które dotychczas nie zmagały się z alergią. Czynnikami wyzwalającymi niepożądaną reakcję są: alkohol, omeprazol (lek hamujący wydzielanie kwasu żołądkowego) oraz intensywny wysiłek fizyczny bezpośrednio po posiłku.

Jednym z symptomów alergii pokarmowej jest reakcja skórna. Może to być wysypka na brzuchu albo pokrzywka. Nierzadko towarzyszy im świąd i pieczenie. Aby zdiagnozować, który z produktów działa uczulająco na organizm, udaj się do lekarza alergologa lub dermatologa, by wykonać test płatkowy, skórny albo z surowicy.

Uczulenie na brzuchu u niemowlaka i starszego dziecka

Uczulenie na brzuchu u niemowlaka budzi zwykle wiele emocji. Oczekujesz, że skóra malucha będzie nieskazitelna, a tymczasem pojawiają się na niej wypryski i rumienie. Niekiedy ich przyczyną może być przegrzewanie ciała (tzw. potówki) albo niegroźny rumień noworodkowy. Czasem jednak wysypka na brzuchu i nogach u dziecka to objaw alergii. W przypadku niemowląt karmionych piersią przyczyną może być spożycie przez mamę uczulającego ją składnika. Wówczas alergen przedostaje się do krwi, z której produkowane jest mleko i w ten sposób może dostać się do organizmu karmionego niemowlęcia, wywołując u niego wysypkę (na twarzy, brzuchu i plecach). W przypadku maluchów karmionych mlekiem modyfikowanym alergenem pokarmowym może być białko mleka krowiego zawarte w zastosowanej mieszance.

Do produktów wywołujących alergię u dzieci na etapie rozszerzania diety i w późniejszym okresie najczęściej należą:

Nie tylko pokarmy mogą powodować reakcję w postaci wysypki na brzuchu. Delikatna skóra dziecka może w ten sposób reagować na proszek do prania odzieży, a także kosmetyki pielęgnacyjne, w tym oliwki i płyny do kąpieli oraz kremy do nawilżania ciała. 

Wysypka, pokrzywka i rumienie mogą pojawić się też po kontakcie z roztoczami kurzu domowego i pyłkami roślin. Bez względu na podłoże po zaobserwowaniu u dziecka niepokojących zmian na skórze skontaktuj się z pediatrą, który podejmie dalszą diagnostykę i wskaże odpowiednie metody leczenia i pielęgnacji malucha.

 

Autor: Katarzyna Grzyś-Kurka

Bibliografia

  1. K. Gomułka, D. Kuliczkowska i in., Zespół nadwrażliwości indukowanej lekami — przegląd piśmiennictwa i opis przypadku, „Pneumonologia i Alergologia Polska” 2011, t. 79, nr 1, s. 52–56.
  2. P. Głaz, D. Kowalczuk, Zjawisko alergii w gabinecie kosmetologicznym, „Kosmetologia Estetyczna” 2019, vol. 8, nr 3, s. 337–345.
  3. J. Dawicka, Uczulenie na składniki kosmetyków u pacjentów z alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry, Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk 2020.
  4. E. Wasilewska, M. Ziętarska i in., Immunologiczna nadwrażliwość na pokarm, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2016, t. 7, nr 4, s. 152–161.
Oceń artykuł