Ugryzienie meszki – kiedy udać się do lekarza? – Badania Krwi
10 grudnia 2024

Ugryzienie meszki – jak groźne konsekwencje może wywołać niepozorny owad?

Artykuł napisany przez: Katarzyna Grzyś-Kurka
ugryzienie meszki

Meszki, choć są niewielkie, potrafią być wyjątkowo dokuczliwe. Ich bolesne i swędzące ukąszenia mogą znacznie uprzykrzyć letni wypoczynek. Jednak bywa też tak, że stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia, jeśli dana osoba jest uczulona na ukąszenia meszki. Przyjrzyj się meszkom, poznaj objawy ich ugryzień oraz sposoby łagodzenia objawów po ataku tych owadów.

Czym są meszki i gdzie występują?

Meszki to małe, ciemno ubarwione owady z rzędu muchówek. Długość ich ciała wynosi zazwyczaj od 2 do 6 milimetrów. Charakteryzują się szerokim, skrzydlatym tułowiem oraz krótkimi, lecz grubymi odnóżami. W Polsce występuje około 50 różnych gatunków meszek, a najbardziej uciążliwe dla ludzi są te należące do rodzaju Simulium.

Meszki preferują wilgotne środowiska, takie jak brzegi rzek, strumieni, jezior, rowów melioracyjnych czy gęste zarośla. Samice tych owadów żywią się krwią ludzi i zwierząt, by móc produkować jaja. Meszki są najbardziej aktywne w ciepłe, bezwietrzne dni od wczesnego rana do zmierzchu, kiedy to atakują chmarami, wpadając na twarz, w uszy i usta ofiar.

Jak wygląda ugryzienie meszki i jakie wywołuje objawy?

Ugryzienie meszki jest bolesne, co wynika z budowy jej aparatu gębowego, którym rozcina skórę i pobiera krew. W miejscu ukąszenia pojawia się czerwona grudka lub pęcherzyk wypełniony płynem, który silnie swędzi. Towarzyszy temu zaczerwienienie, obrzęk oraz uczucie pieczenia.

Co więcej, ślina meszek zawiera substancje, które zapobiegają krzepnięciu krwi i wykazują działanie znieczulające. Dlatego ofiara początkowo nic nie odczuwa. Ból pojawia się dopiero w momencie rozrywania skóry. Efekty ugryzienia mogą utrzymywać się nawet przez kilka dni.

Dlaczego ugryzienie meszki może być niebezpieczne?

Choć w większości przypadków ugryzienia meszek nie stanowią poważnego zagrożenia dla zdrowia, u osób uczulonych mogą prowadzić do groźnych powikłań. Jad tych owadów jest silnym alergenem, który może wywoływać nadwrażliwość, a nawet wstrząs anafilaktyczny, będący bezpośrednim zagrożeniem życia.

Oprócz tego ślina meszek zawiera toksyczne substancje, które w skrajnych przypadkach mogą niszczyć ludzkie tkanki, rozpuszczać czerwone krwinki i prowadzić do obrzęku płuc. To zjawisko określane mianem „harary” i dotyczy przede wszystkim małych dzieci, niemowląt oraz osób w stanie upojenia alkoholowego. Na szczęście tego rodzaju poważne powikłania występują niezwykle rzadko, a w Polsce meszki nie przenoszą żadnych chorób zakaźnych. Mimo to osoby z rozpoznaną alergią na jad tych owadów powinny zachować szczególną ostrożność i zawsze mieć przy sobie adrenalinę.

Przeczytaj także: https://badaniakrwi.pl/panel-oddechowy-21-alergenow-na-czym-polega-to-badanie/

Jak przygotować się na spotkanie z meszkami?

Najlepszym sposobem na uniknięcie ugryzienia meszki jest stosowanie odpowiednich środków ochrony. Przede wszystkim należy ograniczać aktywność na zewnątrz w godzinach porannych i wieczornych, kiedy te owady są najbardziej aktywne. Podczas przebywania w miejscach, gdzie meszki licznie występują, warto zakrywać jak największą powierzchnię ciała ubraniami (sięgaj po długie spodnie, koszule z długimi rękawami, czapki). Unikaj jednak jasnych, jaskrawych ubrań oraz intensywnych zapachów kosmetyków, które mogą przyciągać owady. 

Wskazane jest stosowanie repelentów odstraszających owady, zwłaszcza tych zawierających DEET, IR3535 lub ikarydynę. Oprócz tego pomocne będzie korzystanie z moskitier na oknach i drzwiach, co uniemożliwi przedostawanie się meszek do pomieszczeń.

Domowe sposoby na ugryzienie meszki

W przypadku, gdy mimo podjętych środków ostrożności dojdzie do ugryzienia meszki, istnieje kilka prostych, domowych sposobów, aby złagodzić objawy:

  • przykładanie do miejsca ukąszenia kostek lodu owiniętych w ręcznik lub kompresów żelowych zmniejsza opuchliznę i świąd;
  • naniesienie na skórę kilku kropli olejku eterycznego, np. z drzewa herbacianego, lawendy lub goździków, działa przeciwzapalnie i łagodząco;
  • przygotowanie roztworu z 1 łyżeczki sody rozpuszczonej w 200 ml wody i stosowanie go jako okładu na ukąszenie redukuje odczuwane objawy;
  • okłady z naparów ziołowych, np. z szałwii, tymianku lub rumianku;
  • nałożenie żelu aloesowego na zaczerwienione i opuchnięte miejsce ugryzienia łagodzi podrażnienie i wspomaga regenerację skóry.

Kiedy udać się do lekarza po ugryzieniu meszki?

W większości przypadków ugryzienia meszek nie wymagają interwencji medycznej i można je skutecznie leczyć domowymi sposobami. Konsultacji lekarskiej wymaga natomiast ukąszenie, które powoduje wystąpienie:

  • rozległego obrzęku, który się nie zmniejsza;
  • oznak zakażenia rany, takich jak zaczerwienienie, ciepłota fragmentu skóry, ból i pieczenie;
  • objawów ogólnoustrojowych, takich jak gorączka, nudności, wymioty, ból i zawroty głowy;
  • trudności w oddychaniu lub innych objawów wstrząsu anafilaktycznego.

W tych przypadkach lekarz może zalecić zastosowanie leków przeciwhistaminowych lub kortykosteroidów w celu opanowania reakcji alergicznej. Konieczne bywa również leczenie antybiotykami w razie nadkażenia rany. Osoby ze stwierdzoną alergią na jad meszek powinny zawsze mieć przy sobie adrenalinę i bezzwłocznie zgłosić się do lekarza w razie wystąpienia niepokojących objawów.

Jak długo utrzymuje się opuchlizna po ugryzieniu meszki?

Ślady po ugryzieniu meszki zwykle znikają w ciągu tygodnia, choć u niektórych osób mogą utrzymywać się nieco dłużej. Czas gojenia się zmiany skórnej zależy od indywidualnej reakcji organizmu na jad owada.

Stosowanie środków łagodzących, takich jak zimne okłady, maści przeciwhistaminowe czy preparaty z kortykosteroidami, może znacznie skrócić okres ustępowania obrzęku, zaczerwienienia i świądu. Ważne jest również, by nie rozdrapywać podrażnionej skóry, gdyż może to prowadzić do przedłużenia dolegliwości.

Czy meszki przenoszą choroby?

W przeciwieństwie do komarów czy kleszczy meszki występujące w Polsce nie są nosicielami żadnych chorób zakaźnych. Nie stanowią więc bezpośredniego zagrożenia epidemiologicznego dla ludzi. Jednak w niektórych regionach świata, głównie w Afryce i Ameryce Południowej, mogą przenosić niebezpieczne pasożyty, takie jak nicień Onchocerca volvulus, wywołujący ślepotę rzeczną. 

Jak wykryć alergię na jad meszki?

Osoby, u których po ugryzieniu meszki występują silne reakcje alergiczne, mogą wykonać test na obecność przeciwciał IgE specyficznych dla tego jadu. Badanie polega na pobraniu niewielkiej próbki krwi, która następnie jest analizowana w celu zidentyfikowania uczulenia.

Wykrycie alergii na jad meszek jest istotne, gdyż ukąszenie może prowadzić do zagrażających życiu objawów, takich jak trudności w oddychaniu, obrzęk krtani czy wstrząs anafilaktyczny. Zdiagnozowanie uczulenia pozwala też na podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych i leczniczych.

Opracowanie: Katarzyna Grzyś-Kurka

Bibliografia

  1. K. Buczyłko, E. Majsiak i in., Alergia na owady niebłonkoskrzydłowe, „Alergia Astma Immunologia” 2015, vol. 30, nr 3, s. 170–177.
  2. M. Przygodzka, E. Mikulak, i in., Repelenty jako kluczowy element profilaktyki w kontekście zapobiegania chorobom odkleszczowym, „Przegląd Epidemiologiczny” 2019, nr 73 (2), s. 269–280.
  3. T. P. Żarski, H. Żarska i in., Schorzenia infekcyjne skóry i tkanki podskórnej jako problem u osób powracających z podróży zagranicznych, „Zeszyty Naukowe WSKFiT” 2012, nr 7, s. 1–12.
  4. T. Kłapeć, G. Kania, Zwierzęta trujące i jadowite. Wybrane przykłady należące do bezkręgowców, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2014, t. 20, nr 1, s. 102–106.
Oceń artykuł

O Autorze