Mimo że migdałki odgrywają bardzo istotną rolę w organizmie człowieka, w niektórych przypadkach lekarz może zalecić ich usunięcie. Wskazaniem do przeprowadzenia operacji są np. nawracające infekcje górnych dróg oddechowych lub utrzymujące się przez długi czas stany zapalne. Statystycznie zabieg ten częściej przeprowadzany jest u dzieci niż u dorosłych. Sama operacja nie należy do skomplikowanych, trwa około godziny i nie wymaga długiej rekonwalescencji.
Migdałki – jaka jest ich rola w organizmie?
Migdałki to niewielka część ciała, która odgrywa istotną rolę w organizmie człowieka. Występują one w miejscu, gdzie krzyżują się drogi oddechowe i pokarmowe, a wszystkie razem – migdałki podniebienne, trąbkowe oraz migdałek językowy i gardłowy – tworzą tzw. pierścień Waldeyera. Jest to dodatkowe wsparcie dla systemu immunologicznego organizmu, ponieważ to właśnie tam produkowane są przeciwciała do walki z bakteriami, drobnoustrojami czy alergenami. Migdałki biorą udział w kształtowaniu odporności w bardzo wczesnym dzieciństwie, a wraz z wiekiem przestają być już tak ważne. U dorosłych często są źródłem różnych problemów zdrowotnych, takich jak stany zapalne czy zakażenia.
Usuwanie migdałków – wskazania do zabiegu
W niektórych przypadkach laryngolog może zalecić usunięcie migdałków podniebiennych. Lista wskazań do przeprowadzenia tego zabiegu jest dość długa. Najczęściej wykonuje się operację, kiedy dochodzi do znacznego przerostu migdałków. Inne powody to:
- utrzymujący się stan zapalny migdałków;
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych;
- częste anginy;
- bezdech senny;
- niedrożność nosa, która powoduje kłopoty z prawidłowym oddychaniem;
- nacieki okołomigdałkowe;
- ropnie okołomigdałkowe;
- chrapanie;
- zakłócenie funkcjonowania innych narządów przez przerośnięte migdałki;
- nieprawidłowa budowa twarzoczaszki;
- bardzo wyraźne wady zgryzu;
- podejrzenie choroby nowotworowej.
W literaturze fachowej spotkasz dwa rodzaje operacji migdałków – tonsylektomię, czyli usunięcie migdałka podniebiennego razem z otaczającą go torebką, oraz adenotomię, czyli pozbycie się przerośniętej tkanki migdałka gardłowego, którą popularnie określa się jako trzeci migdałek. Pamiętaj, że lekarz specjalista ocenia każdy przypadek indywidualnie na podstawie szczegółowych badań.
Usuwanie migdałków u dzieci
Statystyki pokazują, że operację usunięcia migdałków znacznie częściej przeprowadza się u dzieci niż u osób dorosłych. Rodzice zastanawiają się, dlaczego lekarze rekomendują usunięcie tego narządu, skoro pełni on tak istotną funkcję w budowaniu odporności najmłodszych. Trzeba mieć świadomość, że migdałki są najbardziej potrzebne niemowlętom, a ich rola się zmniejsza wraz z dorastaniem dziecka. Powiększone migdałki u dzieci często oznaczają nawracające infekcje, anginy oraz zapalenia gardła. Do bardziej niebezpiecznych powikłań należą:
- trudności z połykaniem i większe ryzyko zakrztuszenia się;
- niedrożność górnych dróg oddechowych, co utrudnia oddychanie i znacząco wpływa na komfort codziennego życia;
- częste bóle gardła i stany zapalne krtani;
- wady zgryzu, które mogą być trudne do skorygowania;
- bezdech senny – to poważne zaburzenie, które zakłóca nocny wypoczynek, zaburza koncentrację, a w skrajnych przypadkach prowadzi do nagłej śmierci;
- zaburzenia snu – dziecko, które doświadcza trudności z oddychaniem i ma stale niedrożny nos, ma tendencję do wybudzania się w nocy. Przerywany sen negatywnie wpływa na funkcjonowanie malucha w ciągu dnia;
- zapalenie mięśnia sercowego – zdarza się w skrajnych przypadkach, jednak także należy się z nim liczyć.
Z medycznego punktu widzenia usuwanie migdałków u starszych dzieci jest korzystnym rozwiązaniem. Jeśli dziecko ma za sobą kluczowy etap budowania naturalnej odporności i przerośnięty narząd utrudnia mu życie, lepiej zdecydować się na przeprowadzenie zabiegu.
Usuwanie migdałków – jak przygotować się do operacji?
Usuwanie migdałków to zabieg, do którego pacjent – dorosły czy dziecko – musi się odpowiednio przygotować. 10 dni przed planowaną operacją należy powstrzymać się przed zażywaniem środków rozrzedzających krew – pamiętaj, że do tej grupy należy często stosowana aspiryna – oraz niesteroidowych medykamentów o działaniu przeciwzapalnym. 6 godzin przed operacją nie wolno już spożywać posiłków i przyjmować płynów. Dodatkowo lekarz specjalista może poprosić o wykonanie badań, np. pełnej morfologii krwi z uwzględnieniem takich parametrów, jak krzepliwość (INR).
Usuwanie migdałków – jak przebiega?
Zabieg usunięcia migdałków odbywa się w znieczuleniu ogólnym i trwa maksymalnie godzinę (zazwyczaj jest to 30–45 minut). Do wykonania operacji używa się specjalnego przyrządu, adenotomu, który lekarz wprowadza do jamy ustnej i opiera o tylne nozdrza. Migdałek jest wycinany, a równocześnie zamykane są odżywiające go naczynia krwionośne. Cały proces przebiega wewnątrz jamy ustnej i nosowej i nie wymaga wykonywania żadnych nacięć na zewnątrz. Do nowoczesnych, mało inwazyjnych technik operacyjnych, należy tzw. koblacja, w której migdałki usuwane są za pomocą plazmy wytworzonej w niskiej temperaturze. Dzięki nowoczesnym technologiom można skrócić czas rekonwalescencji.
Usuwanie migdałków – jak postępować po zabiegu?
Zabieg usunięcia migdałków nie należy do poważnych interwencji chirurgicznych. Po jego zakończeniu pacjent musi pozostać w szpitalu przez mniej więcej 3 dni. Przez kilka kolejnych tygodni trzeba unikać aktywności fizycznej i przestrzegać zasad lekkostrawnej diety, tj. zrezygnować z tłustych, smażonych i pikantnych potraw, które mogą podrażniać uwrażliwione tkanki. Zalecane jest także picie dużej ilości niegazowanej wody mineralnej. Zabieg usuwania migdałków niesie dodatkowe korzyści, do jakich należy np. likwidacja nieprzyjemnego zapachu z ust.
Autor: Marta Drzazga
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- J. Gołąb i in., Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022.
- J.B. Latkowski i in., Lekarz radzi: ucho, nos, gardło i krtań, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2007.
