Nadmierne spożywanie alkoholu niesie destrukcyjne skutki nie tylko dla organizmu, ale też w sferze społecznej i zawodowej. Częste upijanie się prowadzi do choroby alkoholowej, a ta do uszkodzenia układów i narządów. Osoby w nadmiarze sięgające po alkohol cierpią z powodu chorób serca, wątroby, trzustki. Jak rozwija się choroba alkoholowa?
Czym jest choroba alkoholowa?
Częste spożywanie alkoholu prowadzi do rozwoju choroby alkoholowej. Rozwija się ona w czterech etapach.
- Etap wstępny – wstępna faza może trwać nawet do kilku lat i polega na stopniowym wzroście tolerancji na napoje alkoholowe. W etapie wstępnym choroby alkoholowej pojawia się chęć wypicia alkoholu dla przyjemności lub w celu złagodzenia przykrych doświadczeń i złego samopoczucia.
- Etap ostrzegawczy – to czas, w którym po wypiciu alkoholu pojawiają się luki w pamięci.
- Etap krytyczny – chory traci kontrolę nad piciem, a alkohol kojarzy z przyjemnością. Szuka okazji do wypicia, a jeśli ich nie ma, tworzy je sam, np.: zły dzień, zła pogoda, samotne oglądanie filmu, sukces w pracy, dobry humor.
- Etap przewlekły – to stan, w którym chory wpada w wielodniowe ciągi alkoholowe, a wypicie napoju wyskokowego jest niezbędne do normalnego funkcjonowania.
Objawy choroby alkoholowej:
- uczucie silnego pragnienia lub konieczności wypicia alkoholu;
- niemożność powstrzymania się od picia, również w stanie silnego upojenia;
- trudność w ograniczeniu wypijanego alkoholu i postawieniu granic;
- coraz wyższa tolerancja na alkohol;
- objawy zespołu abstynencyjnego (pojawiają się w stanie trzeźwości): drżenie rąk, niepokój, majaczenie pod nosem, nerwowość, biegunka, bezsenność, skurcze mięśni, wzmożona potliwość, szybsze bicie serca;
- zaprzeczanie konieczności picia.
Skutki picia alkoholu
Skutki nadużycia alkoholu są dotkliwe nie tylko dla chorego, ale też dla jego rodziny, środowiska społecznego i zawodowego. Szacuje się, że nawet kilka milionów Polaków żyje w rodzinach, w których występuje problem nadużywania alkoholu, z czego nawet dwa miliony dzieci cierpi z powodu alkoholizmu rodzica.
Społeczne skutki nadużywania alkoholu:
- problemy w pracy;
- przemoc w rodzinie;
- zaniedbanie dzieci;
- demoralizacja;
- ubóstwo;
- niemożność utrzymania normalnych kontaktów z ludźmi;
- kłopoty z prawem;
- wypadki drogowe.
Zdrowotne skutki nadużywania alkoholu:
- zaburzenia krążenia;
- zaburzenia układu trawiennego;
- zaburzenia układu nerwowego;
- zaburzenia funkcjonowania jelit;
- upośledzenie wchłaniania pokarmów;
- upośledzenie funkcji wątroby i trzustki;
- problemy z logicznym myśleniem i koncentracją;
- zaburzenia równowagi;
- nadciśnienie;
- pogorszenie ostrości wzroku;
- arytmia serca;
- bezdech senny;
- cukrzyca;
- zakrzepica;
- nowotwory.
Najgroźniejszym skutkiem alkoholizmu jest zgon. Długość życia osoby uzależnionej jest nawet o 15 lat krótsza niż osoby zdrowej. Śmierć z powodu choroby alkoholowej często ma charakter nagły, np. w wypadku komunikacyjnym, w wyniku upadku, utonięcia, zawału serca, śpiączki cukrzycowej, wylewu.
Alkohol a wątroba i trzustka
Wątroba to jeden z najważniejszych organów układu pokarmowego. Odpowiedzialna jest m.in. za detoksykację i rozkład szkodliwych substancji, również tych pochodzących z alkoholu. Spożywany w nadmiarze napój procentowy upośledza prawidłowe funkcjonowanie organu i sprzyja rozwojowi komórek zapalnych. Jedną z poważnych, patologicznych konsekwencji nadużywania alkoholu jest marskość wątroby. W jej przebiegu dochodzi do powstawania przeciwciał skierowanych przeciwko zdrowym komórkom organu. Autodestrukcja może prowadzić nawet do niewydolności narządu. Spożywany w nadmiarze alkohol przyczynia się również do wzrostu przepuszczalności bariery jelitowej, w wyniku czego dochodzi do uwalniania bakterii jelitowych. Patogeny pobudzają namnażanie wolnych rodników, co sprzyja rozwojowi stanów zapalnych i włóknieniu wątroby. Alkohol wzmaga stres oksydacyjny narządu i drastycznie obniża stężenie magazynowanych składników odżywczych. Powstałe niedobory witaminy A zaburzają procesy metabolizmu i sprzyjają rozwojowi wielu chorób organu, m.in. gruczolaków, guzów, żółtaczki.
Nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu szczególnie destrukcyjnie działa na trzustkę. Alkohol odpowiedzialny jest za około 60% przypadków ostrego zapalenia trzustki. Aż w 90% przypadków napoje alkoholowe mogą prowadzić do przewlekłego zapalenia organu, które jest jedną z głównych przyczyn nowotworu trzustki. Alkohol przyczynia się do wzrostu czynności narządu, który zaczyna produkować w nadmiarze enzymy pokarmowe. W konsekwencji dochodzi do zaczopowania przewodów trzustkowych, a te zatkane przestają prawidłowo odprowadzać sok trzustkowy. Zalegająca ciecz prowadzi do rozwoju stanów zapalnych komórek, a nawet do ich martwicy. W wyniku nadmiernego spożywania alkoholu dochodzi również do wzmożonej produkcji kolagenu typu I i III oraz laminy, które w nadmiarze prowadzą do zwłóknienia struktury trzustki.
Wpływ alkoholu na przewód pokarmowy
Alkohol poważnie zaburza zachodzące procesy trawienia i motorykę przewodu pokarmowego, m.in. obniża wchłanialność substancji odżywczych (witamin z grupy B, aminokwasów, wapnia). Zmniejszając ilość wydzielanej przez ślinianki śliny, obniża jakość trawienia węglowodanów, co sprzyja m.in. chorobom zębów i przyzębia. Osoby często sięgające po alkohol narażone są na rozwój refluksu przełykowego, który powstaje w wyniku uszkodzenia błony śluzowej przełyku.
Autor: Emilia Kruszewska
Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian
Bibliografia
- O. Bąbała i in., Alkohol a zdrowie, „Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych” 2011, t. 60, nr 1–2, s. 189–194.
- A. Ryszkowski i in., Objawy i skutki nadużywania alkoholu, „Journal of Clinical Healthcare” 2015, s. 2–6.
Czym jest światłowstręt i jakie są jego przyczyny? Poprzedni wpis 