Spis treści:
Szacuje się, że blisko połowa Polaków cierpi na różnego rodzaju alergie. Jednym z najczęstszych objawów uczulenia na pyłki roślin, sierść zwierząt, leki czy składniki pokarmowe jest wysypka alergiczna. Powstaje ona na skutek bezpośredniego kontaktu z alergenem i zazwyczaj ma postać dość drobnych, czerwonych krostek, które pojawiają się na różnych częściach ciała. Trwa od kilku godzin do kilku dni, a w przypadku ponownego kontaktu z substancją uczulającą może wystąpić ponownie. Sprawdź, jak wygląda typowa wysypka uczuleniowa i kiedy udać się do lekarza.
Wysypka alergiczna – jakie są jej przyczyny?
Wysypka uczuleniowa to jedna z najpopularniejszych reakcji alergicznych obok takich dolegliwości jak łzawienie oczu, „cieknący” katar czy duszności. Pojawia się bezpośrednio po kontakcie osoby uczulonej z konkretnym alergenem. Do najpopularniejszych substancji uczulających należą:
- pyłki roślin – wiele drzew, krzewów i traw powoduje reakcje uczuleniowe w okresie kwitnienia, dlatego alergicy zazwyczaj nie przepadają za wiosną;
- substancje pokarmowe – do najpopularniejszych alergenów należą: białko mleka krowiego, białko jaj kurzych, laktoza i gluten. Wiele osób alergicznie reaguje także na niektóre owoce;
- sierść zwierząt – do zwierząt, które uczulają najbardziej, zaliczają się koty, psy i małe gryzonie. Są też osoby uczulone na lanolinę znajdującej się na włóknach wełny owczej;
- środki farmakologiczne – na liście uczulających substancji znajduje się penicylina zawarta w wielu antybiotykach oraz kwas acetylosalicylowy.
Oprócz tego reakcje alergiczne mogą występować także po ukąszeniu owadów lub w wyniku nadmiernej ekspozycji na słońce. Jeśli zauważysz u siebie wysypkę alergiczną, zacznij od znalezienia przyczyny. Pomoże w tym wykonanie odpowiednich badań, czyli tzw. panelu alergicznego. Dzięki niemu dowiesz się, jakie substancje wywołują u Ciebie wysypkę uczuleniową.
Wysypka alergiczna – gdzie się pojawia i jak wygląda?
Wysypka alergiczna może pojawiać się na różnych częściach ciała: nogach, rękach, plecach, brzuchu i twarzy. W niektórych przypadkach pojawia się miejscowo, innym razem obejmuje całe ciało. Jej charakterystycznymi objawami są silny świąd i pieczenie skóry. Nasilają się, gdy osoba uczulona zaczyna intensywnie się drapać.
Typowa wysypka uczuleniowa ma postać wyprysków – są to przeważnie drobne, zaczerwienione grudki, z których może sączyć się wydzielina. Skóra osoby uczulonej ma tendencję do nadmiernego łuszczenia się, twardnienia lub pękania. Nieleczone i nawracające objawy alergiczne mogą prowadzić do atopowego zapalenia skóry (AZS) – ten uciążliwy problem charakteryzuje się suchością skóry, swędzeniem, pieczeniem oraz uszkodzeniem naskórka w okolicach kolan, łokci czy pachwin.
Ile trwa wysypka alergiczna?
Wysypka na skórze występuje po bezpośrednim kontakcie osoby uczulonej z konkretnym alergenem. Niekiedy trwa kilka godzin, a czasem znika dopiero po kilku dniach. Czasem bywa też jednym z objawów wstrząsu anafilaktycznego, czyli najgroźniejszej dolegliwości, jaka może spotkać alergików. Typowa wysypka uczuleniowa powinna ustać po wyeliminowaniu alergenu.
Sama alergia, bez względu na jej przyczynę, może trwać wiele lat, a nawet całe życie. Badania wykazują, że nie ma tu reguły – niektóre uczulenia z biegiem czasu łagodnieją, a inne z roku na rok stają się coraz bardziej uciążliwe. Z kolei nietolerancje pokarmowe dotyczące niemowląt często mają charakter przejściowy i ustępują, gdy organizm dziecka dojrzewa i staje się bardziej odporny.
Wysypka alergiczna – jak sobie z nią radzić?
Najlepszą metodą leczenia wysypki alergicznej jest odizolowanie osoby uczulonej od szkodliwej substancji. Bywa to dość trudne w przypadku powszechnych alergenów, które znajdują się w powietrzu. W takim przypadku lekarz prawdopodobnie zaleci stosowanie leków przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów łagodzących reakcje alergiczne. Do często stosowanej formy terapii należy tzw. odczulanie, czyli seria zabiegów, które mają na celu zmniejszenie wrażliwości organizmu na działanie konkretnej substancji.
Gdy pojawia się wysypka uczuleniowa, działaj szybko i systematycznie. Skóra pokryta wypryskami wymaga odpowiedniego nawilżenia oraz miejscowego zastosowania kremu poleconego przez lekarza. Środek ten powinien charakteryzować się przede wszystkim prostym składem.
Kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku wysypki alergicznej?
Jeśli wysypka alergiczna pojawiła się na Twojej skórze po raz pierwszy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Alergolog zleci niezbędne badania, które pomogą w zidentyfikowaniu substancji uczulającej i ustali konkretną metodę leczenia. Oprócz tego lekarz udzieli Ci kompleksowych porad na temat postępowania w przypadku pojawienia się wysypki, tj. wskaże odpowiedni krem lub balsam. Po zdiagnozowaniu problemu i szczegółowej konsultacji nie musisz chodzić do specjalisty za każdym razem, kiedy pojawi się wysypka uczuleniowa.
Wysypka alergiczna u niemowląt – na co zwrócić uwagę?
Szacuje się, że ponad 70% dzieci mieszkających w mieście cierpi na różnego rodzaju alergie. Młodzi rodzice często spotykają się z wysypkami na skórze niemowląt. Lekarzem pierwszego kontaktu w tym przypadku pozostaje pediatra, który w razie podejrzenia alergii kieruje do alergologa. Ten specjalista zleca przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki, a więc wykonanie tzw. panelu alergicznego. To badanie sprawdza reakcję dziecka na kilkanaście najczęstszych substancji uczulających.
Małe dzieci często zmagają się z przejściowym uczuleniem na białka mleka krowiego lub białka jaj, a niekiedy także na niektóre materiały. Najczęściej stosowaną metodą leczenia jest czasowa eliminacja alergenów z diety mamy karmiącej oraz kąpiel w emolientach.
Autor: Marta Drzazga
Bibliografia
- Ł. Durajski, Alergie. Fakty i mity, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
- D. Myłek, Oswoić alergie: skąd się biorą uciążliwe dolegliwości i jak sobie z nimi radzić, Stowarzyszenie Larix, Warszawa 2020.
- K. Obtułowicz, Alergologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- A. Zejfler, Kompleksowa terapia problemów skórnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
