Wzdęcia w ciąży – kiedy się pojawiają?

Nudności i wymioty to charakterystyczne dolegliwości dla pierwszych tygodni ciąży. Jednak wiele przyszłych mam już w tym początkowym okresie obserwuje u siebie znaczne powiększenie obwodu brzucha. Są to wzdęcia, spowodowane najczęściej zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie kobiet ciężarnych. Zazwyczaj pojawiają się w pierwszym trymestrze, a na dalszych etapach zastępują je inne dolegliwości, np. zgaga. Może zdarzyć się też tak, że uczucie dyskomfortu związane z gromadzeniem się gazów w jelitach trwa przez całą ciążę. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat wzdęć w ciąży.

Jak rozpoznać wzdęcia w ciąży?

Nudności, wymioty, senność i ból w dole brzucha – to objawy, które najczęściej towarzyszą przyszłym mamom w początkowym etapie ciąży. Na podstawie tych charakterystycznych symptomów kobieta orientuje się, że w jej organizmie właśnie zachodzą poważne zmiany i sięga po test ciążowy. Niedługo po pierwszej wizycie u ginekologa można zaobserwować, że obwód brzucha znacznie się powiększył. Nie jest to jeszcze brzuch ciążowy, lecz wzdęcie.

Wzdęcia to charakterystyczna dolegliwość ze strony układu pokarmowego przyszłych mam. Charakteryzują się nadmiernym wydęciem brzucha, które jest zupełnie nieadekwatne do aktualnego wieku ciąży. Oprócz tego wzdęciom mogą towarzyszyć dolegliwości, takie jak:

niekomfortowe uczucie napompowanego, rozdętego brzucha;
bulgotanie w jamie brzusznej;
ból brzucha o charakterze ucisku;
zaparcia;
uczucie ogólnego dyskomfortu.

Wzdęty brzuch często sprawia wrażenie, że kobieta jest już w bardziej zaawansowanej ciąży.

Wzdęcia w ciąży – przyczyny

Wzdęcia to powszechny problem, który dotyczy nie tylko kobiet ciężarnych. Ich fizjologiczną przyczyną jest gromadzenie się nadmiaru gazów w jelitach. Dzieje się to z powodu połykania powietrza podczas spożywania posiłków, jedzenia ciężkostrawnych dań czy picia napojów gazowanych. Przyczyną może być także pośpiech, stres lub nieprawidłowa mikroflora jelitowa. Wzdęty brzuch w ciąży może mieć oczywiście przyczyny fizjologiczne, jednak znacznie częściej są one spowodowane zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie kobiety. Na początku ciąży zwiększa się produkcja progesteronu. Hormon ten odpowiada m.in. za rozluźnianie mięśni jelitowych i – co za tym idzie – za znaczne spowolnienie procesów trawiennych. Zmniejszona perystaltyka jelit sprzyja gromadzeniu się gazów i potęguje uczucie dyskomfortu. Jeśli wzdęcia pojawiają się na późniejszym etapie ciąży, często odpowiada za nie rosnąca macica, która uciska narządy wewnętrzne (w tym jelita) i może znacznie utrudniać ich pracę. Z tego powodu gazy nie są swobodnie wydalane z organizmu.

Wzdęty brzuch w ciąży – kiedy pojawiają się wzdęcia?

Wzdęcia najczęściej pojawiają się w pierwszym trymestrze ciąży lub na ostatnim etapie oczekiwania na dziecko. W większości przypadków stają się one mniej dokuczliwe w drugim trymestrze (między 14. a 27. tygodniem), jednak niektóre przyszłe mamy zmagają się z nimi przez całą ciążę.

Pierwszy trymestr

Wzdęcia na początku ciąży – podobnie jak nudności, wymioty czy poczucie senności – mają związek z gwałtownymi zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w organizmie przyszłych mam. Dolegliwość ta pojawia się bardzo często między 1. a 13. tygodniem ciąży, a jej bezpośrednią przyczyną jest zwiększona produkcja progesteronu. Objawy mogą nasilać się pod wpływem niewłaściwej diety, w której pojawiają się napoje gazowane, produkty wzdymające (np. kapusta, soczewica, brukselka, brokuły, kalafior) oraz tłuste potrawy w dużych ilościach.

Trzeci trymestr

Wzdęcia zazwyczaj ustępują między 14. a 27. tygodniem ciąży, aby powrócić w trzecim trymestrze – między 28. a 40. tygodniem ich przyczyną jest rosnące dziecko i stale powiększająca się macica, która uciska na inne narządy. Na tym etapie trudno już odróżnić wzdęcia od ciążowego brzucha, ale wciąż można rozpoznać je po bulgotaniu w brzuchu oraz po ogólnym dyskomforcie. Na tym etapie wraz ze wzdęciami pojawia się zgaga.

Wzdęcia w ciąży – kiedy powinny stać się powodem do niepokoju?

Wzdęcia w ciąży to normalna dolegliwość. Są jednak sytuacje, kiedy stają się powodem do niepokoju. Wzdęcia powinny samoistnie mijać, ale jeśli tak się nie dzieje, warto zgłosić tę dolegliwość lekarzowi. Z wizytą u ginekologa nie należy zwlekać, jeśli wraz z poczuciem rozdętego brzucha pojawią się inne symptomy, takie jak:

podwyższona temperatura ciała;
skurcze macicy;
krew w stolcu;
zaparcia;
krwawienie z dróg rodnych;
ostra biegunka.

Przyszłe mamy powinny uważnie obserwować wszystkie sygnały, jakie wysyła ich ciało, i zgłaszać je lekarzowi. W czasie oczekiwania na dziecko trzeba regularnie sprawdzać stan swojego zdrowia. Pomogą w tym badania krwi dla ciężarnych – mowa tu przede wszystkim o podstawowej morfologii, ale także o kontroli poziomu TSH i glukozy. Nieprawidłowe działanie hormonów tarczycy w ciąży wymaga leczenia farmakologicznego, natomiast cukrzyca ciążowa to stan, który – jeśli nie jest odpowiednio leczony – może bardzo negatywnie wpłynąć na zdrowie matki i dziecka.

Co pomaga na wzdęcia w ciąży?

Wzdęcia w ciąży nie wymagają leczenia farmakologicznego. Można jednak zminimalizować dyskomfort poprzez wprowadzenie kilku dobrych nawyków do codziennego życia. Jeśli spodziewasz się dziecka i dokuczają Ci wzdęcia:

unikaj spożywania posiłków w pośpiechu i w stresie;
ogranicz tłuste potrawy oraz napoje gazowane;
ogranicz spożywanie produktów wzdymających, takich jak: kapusta, groch, fasola czy brukselka;
jedz małe porcje co 2–3 godziny;
bądź aktywna fizycznie według swoich aktualnych możliwości;
noś luźne ubrania, które nie uciskają brzucha.

Pamiętaj, że przyszła mama nie powinna sięgać po żadne preparaty – nawet ziołowe – na własną rękę.

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

H. Baston, Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.

ciąża i poród