Zaburzenie miesiączkowania może świadczyć o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organizmu kobiety. Spóźniający się okres bardzo często kojarzy się z ciążą, a brak miesiączki po 45. roku życia może zwiastować menopauzę. Zobacz, jakie są najczęstsze przyczyny zaburzenia miesiączkowania i jakie badania można wykonać.
Cykl miesiączkowy − jak wygląda prawidłowy?
Cykl miesiączkowy związany jest z pracą jajników oraz błony śluzowej macicy, która co miesiąc przygotowuje się na przyjęcie i zagnieżdżenie zarodka. Jeżeli to nie nastąpi, dochodzi do menstruacji, czyli złuszczania się błony śluzowej macicy.
Cykl miesiączkowy u większości kobiet trwa ok. 28 dni, choć jego prawidłowa długość u części kobiet mieści się w zakresie 21-35 dni. Za pierwszy dzień cyklu uznaje się 1. dzień pojawienia się menstruacji, a za ostatni − dzień poprzedzający krwawienie. Pierwsza miesiączka przyjść powinna do 16. roku życia (niektóre źródła podają, że pierwotny brak miesiączki diagnozowany jest, jeżeli krwawienie nie pojawi się do 14. roku życia). Jeżeli tak się nie stało, należy skonsultować się z ginekologiem. Kobieta menstruuje do czasu menopauzy, która nastąpić może między 45.-55. rokiem życia.
Krwawienie, powinno trwać 2-6 dni. Niektóre źródła wyliczają, że w trakcie miesiączki kobieta traci przeciętnie między 10 a 48 ml krwi, może lepiej jednak przyjąć za innymi wyliczeniami, że utrata krwi jest na ogół mniejsza niż 80 ml. Z reguły w okresie okołomenopauzalnym krwawienie jest silniejsze.
Zaburzenie miesiączkowania − co oznacza?
Zaburzenia miesiączkowania zdarzają się zarówno u nastolatek, których układ hormonalny i rozrodczy wciąż jeszcze ewoluują jak i u kobiet wchodzących w okres przekwitania, kiedy to praca jajników powoli zostaje wygaszana.
Co uznać można za zaburzenia miesiączkowania? To wszelkie zmiany zachodzące w cyklu, które odbiegają od normy. Zalicza się do nich m.in. pierwotny i wtórny brak miesiączki, zbyt skąpe lub zbyt obfite krwawienie (powyżej 100 ml w czasie menstruacji), nieregularne cykle (za krótkie – polymenorrhoea lub za długie − oligomenorrhoea) czy w końcu anormalne dolegliwości bólowe w czasie menstruacji.
Nieprawidłowe cykle miesiączkowe wskazują na zmiany w pracy układu hormonalnego, nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu rozrodczego lub inny proces chorobowy, jaki toczy się w organizmie kobiety (brak miesiączki jako objaw współtowarzyszący).
Zaburzenia miesiączkowania − przyczyny
Istnieje bardzo wiele przyczyn zaburzeń miesiączkowania. Zaliczyć do nich należy m.in.:
- Zaburzenia w pracy podwzgórze-przysadka;
- Guzy w okolicy przysadki mózgowej lub podwzgórza;
- Zespół policystycznych jajników;
- Zbyt duże wydzielanie androgenów przez nadnercza lub jajniki;
- Zbyt wysoki poziom prolaktyny;
- Przedwczesne wygasanie jajników;
- Zaburzenia anatomiczne, takie jak całkowite zrośniecie błony dziewiczej czy nieprawidłowa budowa narządów rodnych;
- Niedoczynność tarczycy i inne zaburzenia pracy tego gruczołu;
- Pierwotna niewydolność jajników;
- Schorzenia ogólnoustrojowe;
- Nieprawidłowa praca nadnerczy.
Nie należy zapominać także o przyczynach czynnościowych zaburzenia miesiączkowania, które związane mogą być ze stresem, nieprawidłowym odżywianiem (zwłaszcza z zaburzeniami odżywiania takimi jak anoreksja), zbyt dużą utratą masy ciała, zbyt wysoką masą ciała czy intensywnymi treningami (szczególnie u kobiet-sportowców wyczynowych).
Za nadmierne krwawienie w czasie miesiączki odpowiadać mogą mięśniaki i polipy macicy, adenomioza, zaburzenia pracy endometrium lub dysfunkcja jajników. Zbyt długie cykle często wywołane są przez zespół policystycznych jajników, PCOS, czy hiperprolaktynemię. Bolesne miesiączki występują zwykle w skutek zbyt dużej aktywności skurczowej macicy. Ból towarzyszy, np. zapaleniu przydatków, zapaleniu miednicy mniejszej, polipom, mięśniakom i zrostom lub endometriozie.
Warto wspomnieć także o przyczynach fizjologicznych, związanych z naturalnym cyklem życia kobiety. Zaburzenia miesiączkowania po 45. roku życia najczęściej wskazują na wchodzenie w okres menopauzy. Warto jednak potwierdzić to u ginekologa, który zleci odpowiednie badania diagnostyczne. Brak okresu spowodowany może być również ciążą − odnotowuje się ją jako najczęstszą przyczynę zatrzymania menstruacji u kobiet zdrowych, aktywnych seksualnie, w okresie rozrodczym. Brak okresu może również być skutkiem ubocznym stosowania antykoncepcji hormonalnej.
Zaburzenie miesiączkowania − jakie badania wykonać?
O tym, jakie badania należy wykonać w Twoim przypadku, powie Ci ginekolog, który przeprowadzi wywiad i badanie ginekologiczne. Następnie może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych, poczynając morfologii, badania układu krzepnięcia i testu ciążowego z krwi.
Często, w zależności od obrazu klinicznego, zlecane jest także oznaczenie poziomu hormonów w odpowiedniej fazie cyklu. Badania mogą obejmować:
- Prolaktynę,
- Estradiol,
- Lutropinę (LH),
- TSH,
- Folikulotropinę (FSH),
- Progesteron.
Wszystkie badania wykonać można w laboratoriach Diagnostyki. Dodatkowo, ginekolog zalecić może wykonanie cytologii, o ile nie jest ona wykonywana regularnie, raz do roku.
Brak okresu − przyczyn jest wiele!
Przyczyny braku okresu czy innych problemów z menstruacją mogą być naprawdę różne. Katalog schorzeń i dolegliwości jest ogromny, dlatego nie należy diagnozować się na własną rękę. Udaj się w takim wypadku na wizytę do ginekologa, który zaleci szereg badań. Znajdziesz je na diag.pl.
Bibliografia:
- Grażyna Jarząbek-Bielecka, Elżbieta Sowińska-Przepiera, Andrzej Kędzia, Witold Kędzia, Problem zaburzeń miesiączkowania u dziewcząt, [w:] Endokrynol. Ped. 2019.18.1.66:23-28
- https://wylecz.to/ginekologia/brak-okresu-jakie-sa-przyczyny-braku-miesiaczki/
- https://wylecz.to/ginekologia/zaburzenia-miesiaczkowania/
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/253859,zaburzenia-miesiaczkowania
Aldosteron – co to jest? Badania i normy Poprzedni wpis 