28. tydzień ciąży – rozwój dziecka i samopoczucie przyszłej mamy

Omawiany tydzień ciąży to początek 7. miesiąca i pierwszy tydzień 3. trymestru. Przyszła mama ma przed sobą ostatni etap oczekiwania na dziecko, a dolegliwości charakterystyczne dla zaawansowanej ciąży dają o sobie znać. Mózg malucha intensywnie się rozwija, jego układ oddechowy staje się coraz bardziej dojrzały. Jeśli dojdzie do przedwczesnego porodu, dziecko ma duże szanse na przeżycie. Sprawdź, czego spodziewać się w tym okresie.

28. tydzień ciąży – który to miesiąc?

Omawiany tydzień ciąży to jej 7. miesiąc i zarazem pierwsze dni 3. trymestru. Do porodu pozostało ok. 12 tygodni. To doskonały czas, aby zacząć kompletować wyprawkę dla noworodka i zapisać się do szkoły rodzenia. Warto też wykorzystać ten czas na przygotowanie ciała do porodu – wsparcia wymagają nie tylko mięśnie dna miednicy, lecz także mięśnie pleców, obciążone przez powiększającą się macicę, oraz mięśnie proste brzucha. 

Większość przyszłych mam zaczyna odczuwać dolegliwości charakterystyczne dla zaawansowanej ciąży. Ogromne znaczenie mają na tym etapie wsparcie najbliższego otoczenia oraz regularne wizyty u lekarza prowadzącego.

28. tydzień ciąży – waga dziecka. Jak wygląda dziecko?

W 28. tygodniu ciąży dziecko osiągnęło już wielkość dojrzałego kokosa i w dalszym ciągu intensywnie rośnie. Waży ok. 1000 g i mierzy ok. 38 cm. Wartości te są uśrednione, ponieważ parametry zależą od indywidualnych uwarunkowań genetycznych danej osoby. Ważne jednak, aby maluch mieścił się w siatkach centylowych. Zarówno zbyt mała masa płodu w stosunku do wieku ciąży (hipotrofia), jak i za duża waga (hipertrofia) niosą ze sobą zwiększone ryzyko powikłań okołoporodowych, a oprócz tego mogą świadczyć o chorobach. Wartości odbiegające od normy stanowią podstawę do dalszej diagnostyki.

Dziecko przypomina już typowego noworodka, choć jest znacznie od niego mniejsze. Jego ruchy stają się coraz bardziej skoordynowane, co wynika z intensywnego rozwoju mózgu. Oczy nie tylko się otwierają, ale także poruszają się na boki. Dziecko nabywa nową umiejętność – potrafi mrugać. Podczas badania USG prawdopodobnie zobaczysz, jak ssie kciuk, ziewa i porusza kończynami, mimo że ma już znacznie mniej miejsca w jamie macicy.

Rozwój dziecka w 28. tygodniu ciąży

W 28. tygodniu ciąży dziecko intensywnie rośnie i zwiększa swoją wagę. Do momentu rozwiązania przybędzie mu 2000 g lub więcej. Jego narządy są już w pełni wykształcone i przystosowują się do pełnienia swoich właściwych funkcji. Oto najważniejsze fakty na temat rozwoju dziecka w tym okresie:

• serce malucha wciąż bije szybko, bo z prędkością ok. 150 uderzeń na minutę;
• płuca przygotowują się do samodzielnego oddychania. Pojawiają się pęcherzyki płucne, a maluch cały czas trenuje oddychanie poprzez wdychanie i wydychanie płynu owodniowego;
• mózg intensywnie się rozwija. Na tym etapie staje się pofałdowany. Jego rozwój będzie kontynuowany przez długi czas po zakończeniu okresu prenatalnego;
• dziecko zaczyna mieć sny. Świadczą o tym m.in. intensywne ruchy gałek ocznych, charakterystyczne dla fazy snu REM. Można je zaobserwować podczas badania USG 4D;
• dziecko intensywnie się porusza, choć ma coraz mniej miejsca w jamie macicy. Jeśli wcześniej nie liczyłaś jego ruchów, teraz możesz zacząć to robić. Za normę uznaje się 10 ruchów na godzinę. Jeśli są one zbyt rzadkie, skonsultuj się z lekarzem.

Dolegliwości przyszłej mamy w 28. tygodniu ciąży

Początek 3. trymestru oznacza pojawienie się nowych dolegliwości charakterystycznych dla zaawansowanej ciąży. Powiększająca się macica i rosnące w jej wnętrzu dziecko powodują szereg nieprzyjemnych objawów. Wśród nich najczęściej się pojawiają:

• zgaga, zaparcia i wzdęcia oraz inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego;
• migrenowe bóle głowy;
• żylaki;
• obrzęki w okolicach kostek i rąk. Przyszłe mamy często noszą obuwie w większym rozmiarze;
• zawroty głowy i trudność w utrzymaniu równowagi;
• bezsenność powodowana przez trudności w przyjęciu odpowiedniej pozycji podczas snu;
• bolesne skurcze łydek, które pojawiają się w godzinach nocnych;
• krwawienie z nosa i dziąseł;
• bóle w dole brzucha, które przypominają zbliżającą się miesiączkę. Zazwyczaj są one efektem rozciągania się więzadeł;
• zwiększone parcie na pęcherz;
• świąd skóry i pojawianie się rozstępów;
• duszności i skłonności do zadyszki;
• skurcze przepowiadające.

Pamiętaj, że każda kobieta ma swój indywidualny zestaw ciążowych dolegliwości. U niektórych przyszłych mam nudności mogą występować do końca ciąży, a inne nawet nie wiedzą, czym jest zgaga.

Jakie badania należy wykonać w 28. tygodniu ciąży?

Omawiany tydzień ciąży to doskonały moment, aby umówić się na USG 3. trymestru. Badanie wykonywane przez powłoki brzuszne ma na celu ocenę anatomii płodu oraz sprawdzenie tempa jego wzrostu. W czasie tego badania lekarz sięga po siatki centylowe, aby stwierdzić, czy dziecko osiągnęło odpowiedni rozmiar w stosunku do wieku ciąży. Ginekolodzy sprawdzają także długość szyjki macicy – jeśli nadmiernie się skróciła, trzeba założyć pessar, czyli specjalny krążek, który ma zapobiec postępowaniu tego procesu. 

Przyszła mama powinna wykonać rutynowe badania krwi dla ciężarnych. Osoby, które mają cukrzycę ciążową lub kłopoty z tarczycą, powinny skontrolować także inne parametry, takie jak poziom cukru czy stężenie TSH we krwi. Od 25. tygodnia ciąży można też zgłaszać się na badanie KTG, które monitoruje pracę serca dziecka oraz czynność skurczową. Na tak wczesnym etapie powinno być ono jednak wykonywane tylko na wyraźne zalecenie lekarza.

Brzuch w 28. tygodniu ciąży – jak wygląda?

Ciążowy brzuch jest już wyraźnie widoczny. Macica powiększa się wraz z rosnącym dzieckiem, a w jej wnętrzu znajduje się coraz więcej płynu owodniowego. Zmiana garderoby to już konieczność. Na tym etapie nawet nieco pulchniejsze przyszłe mamy mogą pochwalić się charakterystycznymi krągłościami. Brzuch znajduje się jeszcze dość wysoko, ale jego kształt pozostaje sprawą indywidualną. 

W 3. trymestrze przyrost wagi powinien już nieco zwolnić. Szacuje się, że maksymalny przyrost masy ciała mieści się w granicach 0,5 kg tygodniowo. Szybsze tycie często wynika z problemów hormonalnych, które wymagają podjęcia odpowiedniego leczenia. Niekiedy bywa też wynikiem błędnego przekonania, że w ciąży powinno się jeść „za dwoje”. Warto jednak pamiętać, że odpowiednia dieta, połączona z umiarkowaną aktywnością fizyczną, pomoże utrzymać wagę na odpowiednim poziomie i ułatwi powrót do formy po porodzie.

Poród w 28. tygodniu ciąży

Poród w 28. tygodniu obarczony jest dużym ryzykiem dla dziecka, jednak jego szanse na przeżycie poza łonem matki są znacznie większe niż jeszcze 2–3 tygodnie wcześniej. Wszystko dzięki pęcherzykom płucnym, które zmniejszają ryzyko RDS (zespołu niewydolności oddechowej noworodków) o kolejne 20%. Dziecko urodzone w tym czasie to skrajny wcześniak, który wymaga wsparcia specjalistycznej aparatury medycznej. Jednak dzięki rozwojowi współczesnej medycyny zyskuje nie tylko szanse na przeżycie, ale również może szybko dorównać swoim rówieśnikom.

Pamiętaj, że nie każdy skurcz pojawiający się na tym etapie oznacza poród! Skurcze przepowiadające (zwane też skurczami Braxtona-Hicksa) przygotowują macicę do porodu i można je łatwo odróżnić od właściwej akcji porodowej: mijają pod wypływem spaceru lub ciepłej kąpieli.

O co zadbać w 28. tygodniu ciąży?

Omawiany tydzień ciąży to idealny moment, aby zapisać się do szkoły rodzenia i wziąć udział w treningach przygotowujących ciało do porodu. Fizjoterapeuta uroginekologiczny nie tylko poleci ćwiczenia na mięśnie dna miednicy, ale może także wykonać specjalny masaż dla ciężarnych, skupiony m.in. na łagodzeniu dolegliwości dolnej części pleców.

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

1. M. Fraś i in., Styl życia kobiet w ciąży, „Hygeia Public Health”, 2012, 47(4), s. 412–417.
2. G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
3. K. Laskowska, Ciąża. Poradnik, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2022.
4. K. Podsiadło, Analiza czynników ryzyka i epidemiologia porodu przedwczesnego oraz jego wpływ na dobrostan płodu. Praca na stopień doktora nauk medycznych, Katedra Perinatologii, Klinika Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Gdańsk 2014.

Oceń artykuł