Candida glabrata: jakie są objawy?

Kandydozy stanowią poważny problem kliniczny i są wyzwaniem dla medycyny na całym świecie. Wynika to m.in. z szybkości zwiększania się kolonizacji grzybów i ich rozprzestrzeniania w organizmie człowieka. Jedną z najczęściej diagnozowanych kandydoz jest zakażenie wywołane grzybem Candida glabrata. To patogen, który prowadzi do infekcji powierzchniowej lub układowej. Zakażenie Candida glabrata może objąć pochwę, gardło, jamę ustną. Leczenie wymaga konsultacji z lekarzem.

Czym jest Candida glabrata?

Candida glabrata to rodzaj grzybów naturalnie zasiedlających organizm człowieka. Kolonizują jelito grube i jamę ustną, a ich nadmiernemu namnażaniu się zapobiega układ odpornościowy. Jednak w przypadku jego dysfunkcji dochodzi do niekontrolowanego i nadmiernego wzrostu grzybów i wywołania objawów ze strony sromu, pochwy, przewodu pokarmowego czy układu moczowego. Candida glabrata, zaraz po Candida albicans, jest najczęstszą przyczyną kandydoz.

Przyczyny zakażenia Candida glabrata

Namnażaniu się i rozprzestrzenianiu Candida glabrata po organizmie sprzyja upośledzona reakcja układu immunologicznego spowodowana np. długotrwałym niedoborem odporności. Pacjentami wysokiego ryzyka zakażenia Candida glabrata są:

osoby przyjmujące w ostatnich 30 dniach leki immunosupresyjne;
pacjenci przyjmujący w okresie ostatnich 60 dni kortykosteroidy;
chorzy, u których pomimo stosowanej antybiotykoterapii doszło do rozwoju i utrzymywania się dłużej niż 96 godzin wysokiej gorączki, powyżej 38 stopni Celsjusza.

W grupie ryzyka znajdują się również osoby, u których w przeszłości doszło do zakażenia grzybiczego. Dane dotyczące przyczyny nawrotu infekcji są niejednoznaczne, co uniemożliwia postawienie jednoznacznej diagnozy. Przypuszcza się, że nawrotom zakażenia może sprzyjać rezerwuar jelitowy grzybów candida.

Do rozwoju kandydozy prowadzą także niekiedy schorzenia autoimmunologiczne i przewlekłe, np. zaburzenia hormonalne, choroby hematologiczne, dysfunkcje układu pokarmowego, cukrzyca, otyłość. Osłabiając układ immunologiczny, sprzyjają one rozwojowi przewlekłej kandydozy. Skutkiem tego jest np. przewlekła grzybica skóry. Najczęściej dotyka ona kobiety z zaburzeniami endokrynologicznymi.

Zakażenie Candida glabrata – objawy

Objawy zakażenia Candida glabrata pojawiają się ze strony zainfekowanego miejsca, np. kandydoza przewodu pokarmowego przyczynia się do niespecyficznych dolegliwości w postaci: wzdęć, pobolewania brzucha, przelewania treści pokarmowej, uczucia pełności, biegunek fermentacyjnych. W przypadku grzybicy skóry dochodzi do rozwoju zmian w postaci rozległego zaczerwienienia, przesuszenia jej i nadmiernego łuszczenia się. Candida glabrata w gardle przebiega pod postacią przypominającą anginę. Dochodzi do zakażenia błon śluzowych jamy ustnej, co objawia się białym ropnym nalotem, powiększeniem się migdałków i bólem gardła. Candida glabrata układu moczowego przebiega pod postacią zapalenia pęcherza, co objawia się pieczeniem, częstym oddawaniem moczu, bólem podbrzusza, uczuciem niepełnego wydalania moczu.

Zakażenie candida narządów płciowych

Kandydoza narządów płciowych jest stale rosnącym problemem i najczęstszym powikłaniem namnożenia grzyba w organizmie. Infekcja znacznie częściej rozwija się u kobiet. Szacuje się, że nadmierna ilość grzybów występuje nawet u 50% kobiet niedoświadczających żadnych objawów [1]. Wśród czynników predysponujących do rozwoju Candida glabrata w pochwie wskazuje się m.in. na: częste przyjmowanie antybiotyków, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej, niekontrolowaną i nieustabilizowaną hiperglikemię, ciążę. Grzybica dróg rodnych powoduje przewlekłe uczucie silnego pieczenia i swędzenia okolic płciowych. Charakterystycznym objawem zakażenia jest biała, serowata wydzielina z pochwy. Ponadto może dojść do obrzęknięcia i zaczerwienienia warg sromowych.

Rozpoznanie zakażenia Candida glabrata

Diagnostyka zakażenia Candida glabrata jest złożona i opiera się na kilku badaniach. W celu rozpoznania kandydozy konieczne jest przeprowadzenie posiewu (badania mikrobiologicznego). Do jego wykonania niezbędne jest pobranie wymazu od pacjenta. Materiał posłuży do wyhodowania grzybów, których ilość i rodzaj zostanie poddany analizie mikroskopowej. U niektórych pacjentów konieczne może być pobranie wycinków tkanek, popłuczyn pęcherzykowo-oskrzelikowych lub płynu mózgowo-rdzeniowego. Pobranie wymazu lub materiału od pacjenta jest jedynym skutecznym sposobem na jednoznaczne rozpoznanie grzybicy.

Uzupełnieniem diagnostyki są badania serologiczne w celu wykrycia obecności antygenu i skierowanych przeciw niemu przeciwciał organizmu. Bardzo pomocne w interpretacji wyników są zgłaszane przez pacjenta objawy. Natomiast u chorych, u których zakażenie grzybicze przebiega skąpoobjawowo, a odpowiedź immunologiczna organizmu jest upośledzona, rozpoznanie kandydozy jest utrudnione. Podejrzenie kandydozy powinien nasuwać utrzymująca się długotrwale gorączka, która nie ulega obniżeniu pomimo stosowanych antybiotyków. Warto wiedzieć, że jedynie 10% zakażeń grzybiczych przebiega bez gorączki [2]. W pozostałych przypadkach, szczególnie w początkowej fazie zakażenia, jest ona myląca i wskazuje na infekcję wirusową.

Jak skutecznie wyleczyć Candida glabrata?

Obecnie medycyna nie dysponuje jednym skutecznym środkiem zwalczającym zakażenie grzybicze. Leczenie kandydozy polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych. Najczęściej preparaty mają postać żeli i maści do stosowania miejscowego. W przypadku zakażenia układowego pacjent przyjmuje tabletki lub zastrzyki o działaniu przeciwgrzybiczym. Warto wiedzieć, że większość ze stosowanych preparatów jest toksyczna i nie może być podawana dla wszystkich pacjentów. Wśród przeciwwskazań do przyjmowania niektórych leków przeciwgrzybiczych wskazuje się na: dysfunkcje pracy serca, niewydolność nerek, choroby wątroby, okres ciąży i karmienia piersią. Środki farmakologiczne wymagają indywidualnego dobrania leku i dawki do pacjenta. Leczenie grzybicy powinno się zawsze odbywać tylko pod opieką lekarza. Co więcej, Candida glabrata wykazuje odporność na większość stosowanych leków, co utrudnia skuteczne leczenie. W takich sytuacjach konieczne jest stosowanie połączenia różnych środków. Dlatego, jeśli zauważysz u siebie objawy wskazujące na zakażenie kandydozą, koniecznie skonsultuj się ze specjalistą. Wiedz, że samowyleczenie zakażenia grzybem nie jest możliwe.

Autor: Emilia Kruszewska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

E. Bukowska i in., Grzyby drożdżopodobne w wymazach z narządów płciowych u kobiet i mężczyzn z objawami wskazującymi na możliwość infekcji grzybiczej, „Mikologia Lekarska” 2013, 20(4), s.128–132.
M. Staniszewska i in., Patogeneza i leczenie zakażeń Candida Spp., „Postępowanie Mikrobiologiczne” 2014, 53(3), s.229–240.
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwo Ginekologicznego dotyczące etiopatogenezy i leczenia nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu, „Ginekologia Polska” 2011, 82, s.869–873.
E. Tsimbalari i in., Analiza pokrewieństwa genetycznego szczepów C. glabrata opornych na leki z grupy azoli wyizolowanych z materiałów klinicznych chorych hospitalizowanych w Samodzielnym Publicznym centralnym Szpitalu Klinicznym, „Postępy Nauk Medycznych” 2015, XXVIII (4B), s.10–15.