Skutki picia kawy na pusty żołądek – układ pokarmowy, metabolizm, samopoczucie

Picie kawy na pusty żołądek bywa codzienną rutyną przed pracą. Zaspokaja uczucie głodu, rozgrzewa, pobudza. Kawa, pita z umiarem, korzystnie wpływa na zdrowie, ale w nadmiarze bywa przyczyną różnych problemów. Sprawdź, co może powodować picie kawy na czczo!

Kawa na czczo – wady i zalety

Kawa stanowi nieodłączną część poranka wielu osób. Jest doceniana ze względu na znajdującą się w ziarnach kofeinę, ale zawiera także wiele innych substancji. W zależności od czynników, takich jak świeżość ziaren i kraj pochodzenia, zawartość składników jest różna. Dzięki nim kawę charakteryzuje złożona aktywność biologiczna, m.in.: działanie przeciwnowotworowe, związane z obecnością antyoksydantów, hamowanie zmian miażdżycowych w następstwie zdolności modyfikacji LDL oraz działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne. Kawa sama w sobie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Wątpliwości wzbudza jednak kawa pita na pusty żołądek, zwłaszcza spożywana w nadmiernych ilościach. Jej umiarkowane dawkowanie nie powoduje wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, trawiennych czy metabolicznych. Co więcej, regularnie pita na czczo kawa wspiera korzystnie pracę wielu procesów zachodzących w organizmie, a nawet sprzyja profilaktyce niektórych chorób. Czy można zatem pić kawę na pusty żołądek? Tak, ale odpowiednio, inaczej należy liczyć się z przykrymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Kawa na czczo a układ pokarmowy

Kawa na pusty żołądek wpływa na pH jego błon śluzowych, powodując wzrost kwasowości. Stan objawia się zgagą, niestrawnością i bólami brzucha, choć niemałe znaczenie w powstawaniu dolegliwości ma sam brak pokarmu w żołądku. Kawa na czczo sprzyja także epizodom refluksowym układu pokarmowego. Jest to związane z osłabieniem napięcia dolnego zwieracza przełyku oraz ze stymulacją produkcji gastryny i kwasów solnych. Nadużywana kawa pita na czczo, szczególnie czarna, pozbawiona dodatków, które mogłyby osłabić jej działanie i wpłynąć na wchłanianie składników pokarmowych, z czasem zwiększa ryzyko poważniejszych powikłań. Jednym z nich jest tzw. przełyk Barreta, którego istotą są zmiany w komórkach wyściełających przełyk na podobieństwo tych znajdujących się w jelicie cienkim.

Picie kawy na czczo – skutki dla wchłanialności składników odżywczych

Kawa na czczo ogranicza wchłanianie składników odżywczych. Kofeina bowiem wpływa na szybsze opróżnianie żołądka i tempo pasażu jelit, a to skraca czas przebywania treści pokarmowej w układzie trawiennym i możliwość wchłonięcia wszystkich cennych substancji w nim zawartych. Kawa na czczo przeczyszcza i pobudza nerki do produkcji moczu, dlatego powszechnie uważa się, że „wypłukuje” ważne elektrolity. Zmienia ona jednak tylko stopień ich absorpcji przez organizm. Kawa na pusty żołądek wpływa na biodostępność dla ustroju składników, takich jak: foliany, witaminy z grupy B i D, wapń i magnez. Jednym z elementów najbardziej narażonych na spadek absorpcji, aż 5-krotny, jest żelazo. Jeśli jesteś kawoszem, a do tego porannym, wykonuj badanie żelaza co jakiś czas, aby uniknąć przykrych powikłań związanych z jego niedoborami. 

Kawa na czczo – odchudzanie

Mimo że kawa na czczo działa korzystnie na perystaltykę jelit, to mechanizm spadku wagi możliwy jest dzięki właściwościom przyspieszającym przemianę materii, głównie rozpad i wykorzystanie cukrów i tłuszczów. Ale uważaj! Kawa nie stanowi cudownego środka odchudzającego, a bywa podstępna. Jej składniki, zwłaszcza fityniany, wpływają na dostępność glukozy, spowalniając jej trawienie. O ile to pożądany efekt w procesie walki z nadwagą, to kawa na czczo obniża jednocześnie glikemię poprzez zwiększenie sekrecji insuliny i uwrażliwienie organizmu na nią. W konsekwencji możesz odczuwać senność po wypiciu kawy, a po jej strawieniu i obniżeniu poziomu kofeiny – wilczy głód. 

Kawa na pusty żołądek a nawodnienie

Kawa z mlekiem czy mała czarna pite na czczo mają działanie diuretyczne, czyli moczopędne, ale tylko spożywane w dużych ilościach w krótkim czasie. Regularne i umiarkowane picie kawy na czczo znosi ten efekt, ponieważ każda filiżanka wlicza się do dobowego bilansu wody, podobnie jak herbata czy soki. Sporadyczne picie kawy na pusty żołądek, ale w dużych ilościach, może powodować przekroczenie zapotrzebowania organizmu na wodę, dlatego ten, chcąc zoptymalizować jej poziom, wydala nadmiar z moczem i potem w szybkim tempie. Wrażeniu odwodnienia po kawie na czczo sprzyja też jej skład, wpływający na zmianę wchłanialności pokarmu i regulujący aktywność zwieraczy. 

Inne skutki uboczne

Kawa na pusty żołądek podnosi poziom stresu, ponieważ stymuluje produkcję kortyzolu, który i tak jest wysoki. Poza tym zaburza równowagę serotoniny, tzw. hormonu szczęścia, przez co bywa przyczyną pogorszenia samopoczucia. Podnosi także ciśnienie tętnicze krwi, w tym wartości rozkurczowe i skurczowe o ok. 5–15 mm Hg. Co więcej, zwiększa ryzyko rozwoju kamicy nerkowej.

Autor: Agata Oleszkiewicz

Bibliografia

1. J. Ciborska, J. Kłobukowski, Wpływ kawy i herbaty na wartości wskaźników białkowych oraz ciśnienia krwi i tętna dorosłych osób, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2012, nr 3.
2. M. Pełczyńska, P. Bogdański, Prozdrowotne właściwości kawy, „Varia Medica” 2019, nr 4.
3. W. Żukiewicz-Sobczak i in., Wpływ spożycia kawy na organizm człowieka, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2012, nr 1.

Oceń artykuł