Jakie są objawy anginy bakteryjnej?

Angina bakteryjna, czyli ostre zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, zwykle rozwija się w wyniku zakażenia paciorkowcem. Najczęściej występuje u dzieci w wieku szkolnym. Angina należy do chorób zakaźnych i można się nią zarazić poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub z wydzieliną jego dróg oddechowych. Zwykle anginie towarzyszą: ból gardła, trudności w połykaniu, wysoka gorączka i obecność charakterystycznego wysięku na migdałkach. Niekiedy jednak w przebiegu paciorkowcowego zapalenia gardła nie pojawiają się żadne dolegliwości. Dowiedz się więcej, jakie mogą być objawy, przyczyny i ile trwa angina bakteryjna.

Co to jest angina?

Angina, czyli ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, jest stanem zapalnym błony śluzowej górnych dróg oddechowych. W jej przebiegu często dochodzi do zajęcia także okolicznej tkanki limfatycznej, przede wszystkim migdałków podniebiennych. Stan zapalny rozwija się w wyniku zakażenia lub podrażnienia błony śluzowej gardła.

Jakie mogą być przyczyny anginy bakteryjnej?

Angina bakteryjna występuje zwykle u dzieci i jest spowodowana zakażeniem paciorkowcem. Najczęściej dotyczy osób między 5. a 15. rokiem życia. W większości przypadków za rozwój objawów odpowiada Streptococcus pyogenes, rzadziej przyczyną są paciorkowce beta-hemolizujące, które należą do innych grup, np. C i D. Do zakażenia bakterią dochodzi najczęściej w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, nawet jeśli przechodzi ona infekcję bezobjawowo. Paciorkowiec przenosi się drogą kropelkową, np. podczas kaszlu lub przez kontakt z wydzieliną dróg oddechowych zakażonego pacjenta. Najwięcej przypadków anginy występuje późną jesienią, zimą i wczesną wiosną. U dorosłych z kolei zapalenie gardła i migdałków jest najczęściej spowodowane przez zakażenia wirusami, czyli tzw. chorobą przeziębieniową. Zwykle za rozwój objawów odpowiadają: rynowirusy i koronawirusy, wirusy paragrypy i RSV (ang. respiratory syncytial virus).

Ile trwa angina bakteryjna?

Okres wylęgania się anginy paciorkowcowej wynosi średnio od 12 godzin do 4 dni. Większość zapaleń gardła ustępuje samoistnie w ciągu 3–4 dni. Chory może pozostawać źródłem zakażenia aż do 24 godzin od rozpoczęcia skutecznego leczenia właściwym antybiotykiem. Jeżeli choroba ustąpiła bez konieczności stosowania leków, pacjent przestaje być zakaźny po mniej więcej 7 dniach po ustaniu objawów. Często angina pojawia się w niedługim czasie także u innych domowników, bo istnieje wysokie ryzyko przeniesienia paciorkowca na osoby z otoczenia chorego.

Jakie mogą być objawy anginy bakteryjnej?

W przebiegu anginy bakteryjnej objawy pojawiają się nagle. Najczęściej należą do nich silny ból gardła i trudności w połykaniu. Zwykle towarzyszą im także:

ból głowy;
gorączka, często powyżej 38 stopni Celsjusza (brak gorączki zmniejsza prawdopodobieństwo rozpoznania anginy);
objawy zapalenia błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, czyli zaczerwienie i obrzęk tych okolic oraz obecność kremowobiałej wydzieliny i powiększenie migdałków;
obecność białego wysięku na języku, który następnie znika, co odsłania żywoczerwoną „malinową” śluzówkę;
obrzęk języczka podniebiennego;
wybroczyny, czyli czerwone plamki na podniebieniu;
powiększenie i ból podczas dotykania węzłów chłonnych w okolicy szyi.

Niekiedy w przebiegu anginy bakteryjnej pojawiają się także objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak: ból brzucha, nudności i wymioty. Występują one jednak rzadziej i zwykle dotyczą dzieci. W przypadku bakteryjnego zapalenia gardła i migdałków nie ma natomiast nieżytu nosa ani kaszlu.

Często zakażeniu paciorkowcem nie towarzyszą żadne dolegliwości. Wówczas chory staje się bezobjawowym nosicielem. Może jednak stanowić źródło zakażenia dla osób w swoim otoczeniu.

Jak wygląda rozpoznanie i leczenie anginy bakteryjnej?

Paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków często ustępuje samoistnie, nawet jeżeli nie zostanie wprowadzone żadne leczenie. Angina może jednak wiązać się z powikłaniami w przyszłości. Z tego powodu warto udać się na konsultację do lekarza pierwszego kontaktu lub pediatry, gdy zauważysz niepokojące objawy u siebie lub swojego dziecka.

Rozpoznanie anginy bakteryjnej

Nagłe pojawienie się takich objawów, jak: gorączka, wysięk na migdałkach i powiększenie węzłów chłonnych, zwłaszcza u dziecka w sezonie jesienno-zimowym, nasuwa podejrzenie anginy bakteryjnej. Można ją potwierdzić za pomocą:

„szybkiego” testu, który bada obecność antygenu paciorkowca w wymazie z gardła;
posiewu z materiału pobranego z tylnej ściany gardła i migdałków podniebiennych.

Pamiętaj jednak, że decyzję o wyborze badań podejmuje lekarz. Na podstawie ich wyników specjalista ustala także dalszy sposób postępowania.

Leczenie anginy bakteryjnej

Angina bakteryjna często ustępuje samoistnie po kilku dniach. Jeżeli jednak badania potwierdzają, że przyczyną choroby jest zakażenie bakteryjne, lekarz może zadecydować o wprowadzeniu leczenia właściwym antybiotykiem.

Podczas choroby zadbaj o odpoczynek i właściwe nawodnienie, zwłaszcza gdy infekcji towarzyszy gorączka. Aby zmniejszyć ból i obniżyć wysoką temperaturę ciała, możesz zastosować paracetamol, preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. ibuprofen, lub produkty do ssania, które mają działanie miejscowe na błonę śluzową gardła.

Jakie mogą być powikłania anginy bakteryjnej?

Powikłania po przebyciu anginy bakteryjnej występują niezwykle rzadko. Na ogół dotyczą one dzieci. Mogą zaliczać się do nich np.:

powikłania ropne, takie jak ropień okołogardłowy, zapalenie ucha środkowego, zatok przynosowych i szyjnych węzłów chłonnych;
powikłania immunologiczne, głównie gorączka reumatyczna i kłębuszkowe zapalenie nerek;
inne powikłania, w tym zapalenie płuc czy opon mózgowo-rdzeniowych.

Autor: Monika Nowakowska