Krew w nasieniu to niepokojący objaw, który może towarzyszyć zagrażającym zdrowiu stanom. W części przypadków hematospermia ma charakter idiopatyczny, jednak każdy jej przypadek powinien zostać skonsultowany na wszelki wypadek z lekarzem.
Krew w nasieniu może być wynikiem stanu zapalnego, podrażnienia lub urazu, ale i poważniejszych problemów. To objaw niecharakterystyczny dla konkretnej jednostki chorobowej. Sprawdź, jakie mogą być przyczyny pojawienia się krwi w nasieniu. Dowiedz się, do jakiego lekarza powinien zgłosić się mężczyzna zmagający się z hematospermią oraz na czym polega jej leczenie.
Krew w nasieniu – co to znaczy?
Obecność krwi w nasieniu w nomenklaturze medycznej określana jest jako hematospermia. Dokładna częstość występowania tego schorzenia nie jest znana. W młodym wieku, jeśli dolegliwości tej nie towarzyszą inne niepokojące objawy, w większości przypadków jest ona krótkotrwałą nieprawidłowością, która ustępuje samoistnie. Za jej powstanie odpowiada wówczas przejściowe (przemijające) krwawienie w obrębie aparatu nasieniotwórczego (pęcherzyków nasiennych) bez widocznej przyczyny. Wówczas mówi się, że krew w spermie ma charakter idiopatyczny. Oznacza to, że jej powstanie nie jest związane z toczącym się w organizmie procesem chorobowym. Szacuje się, że w około 60% przypadków nie udaje się ustalić przyczyny wystąpienia krwi w nasieniu.
Do jakiego lekarza się zgłosić przy obecności krwi w spermie?
Za pojawienie się krwi w nasieniu może odpowiadać szereg różnego typu chorób. Dlatego też każdy przypadek hematospermii powinien być skonsultowany z lekarzem. Specjalistą zajmującym się tego rodzaju przypadłościami jest urolog. Lekarz określi lub wykluczy podłoże chorobowe krwi w nasieniu.
Mnogość przyczyn pojawienia się krwi w nasieniu obliguje lekarza do dokładnej oceny stanu zdrowia pacjenta. Rozpoznanie podłoża omawianej przypadłości stawiane jest na podstawie:
- badania podmiotowego – szczegółowego wywiadu,
- badania fizykalnego narządów płciowych zewnętrznych – prącia oraz jąder, badania per rectum (przez odbyt) gruczołu krokowego,
- wyników badań laboratoryjnych, np. posiewu nasienia, badania ogólnego moczu, posiewu moczu; w przypadku podejrzenia przyczyn zapalnych wykonuje się badania w kierunku drobnoustrojów wywołujących choroby weneryczne,
- badań obrazowych – transrektalnego USG (TRUS, określanego też jako USG przezodbytnicze), USG dróg moczowych, które wykonuje się na wypełnionym pęcherzu moczowym, a w razie niepewności diagnostycznej sięga się po rezonans magnetyczny.
Jeśli badanie gruczołu krokowego zaniepokoi lekarza, pacjent zostaje skierowany na badanie oceniające stężenie antygenu PSA, czyli antygenu gruczołu krokowego. Jest to test przesiewowy z krwi, pomocny w wykryciu bezobjawowego raka prostaty. Określany bywa jako marker nowotworu prostaty.
Krew w spermie – możliwe przyczyny
Za pojawienie się krwi w nasieniu mogą odpowiadać zaburzenia powstałe w różnych częściach układu moczowo-płciowego – nasienie podczas ejakulacji przechodzi długą drogę od kanalików nasiennych do cewki moczowej. Wśród możliwych przyczyn wymienia się m.in.:
- zwężenie cewki moczowej,
- zaburzenia rozwojowe, np. poszerzenie żył w odcinku sterczowym,
- uraz lub polip cewki moczowej,
- torbiele lub zwapnienia pęcherzyków nasiennych,
- niedrożność nasieniowodu,
- poszerzone naczynia żylne prostaty,
- łagodny przerost gruczołu krokowego,
- choroby przenoszone drogą płciową, takie jak: rzeżączka, chlamydia, opryszczka,
- złogi lub zwapnienia w gruczole krokowym,
- zmiany zapalne gruczołu krokowego, cewki moczowej, najądrza, pęcherzyków nasiennych (wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby).
Przyczyną krwi w nasieniu mogą być również genetyczne zaburzenia krwawienia. Szacuje się, że hematospermia w 0,3% przypadków spowodowana jest chorobami nowotworowymi – guzami złośliwymi lub łagodnymi (np. rakiem jądra, najądrza, prostaty). Należy też wspomnieć, że krew w nasieniu może pojawić się po biopsji prostaty. Dotyczy to nawet 80% mężczyzn. Za krew w spermie odpowiadają również inne procedury mające na celu leczenie chorób układu moczowego, zastrzyki na hemoroidy, radioterapia czy wazektomia.
Inne możliwe przyczyny obecności krwi w spermie to: gruźlica moczowo-płciowa, kłykciny kończyste, uraz obejmujący miednicę i mosznę, stan po wprowadzeniu ciała obcego do cewki moczowej, schistosomatoza (inaczej bilharcjoza, choroba pasożytnicza, którą wywołuje przywra z rodzaju Schistosoma). Inne choroby układowe, którym może towarzyszyć obecność krwi w nasieniu, to: nadciśnienie tętnicze, szkorbut, przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby, amyloidoza.
Jakie objawy mogą towarzyszyć krwi w nasieniu?
Obecności krwi w nasieniu mogą towarzyszyć inne objawy, w tym m.in.:
- podwyższona temperatura ciała,
- ból lub obrzęk moszny,
- dolegliwości dyzuryczne,
- krwiomocz – obecność krwi w moczu,
- ból podczas stosunku, wytrysku czy oddawania moczu,
- tkliwość jąder, moszny, pachwin,
- zaczerwienienie okolic intymnych.
Należy w tym miejscu wspomnieć również, że przewlekła obecność krwi w spermie może mieć negatywny wpływ na męską płodność. W krwinkach czerwonych znajdują się bowiem substancje, które wykazują działanie toksyczne na spermę i mogą wpływać na potencjał płodny plemników.
Krew w spermie – leczenie
Leczenie krwi w spermie bywa różne w zależności od podłoża powstania tego stanu. Idiopatyczne przypadki hematospermii, jeśli nie ustąpią samoistnie – co zazwyczaj ma miejsce – bywają leczone masażem prostaty. W przypadku gdy za obecność krwi w nasieniu odpowiada uraz, zaleca się przykładanie zimnych okładów i odpoczynek. Jeśli stwierdzona zostanie choroba weneryczna, lekarz postępuje zgodnie ze schematem postępowania adekwatnym do danego schorzenia. W sytuacji, gdy przyczyną krwi w męskim nasieniu jest niedrożność przewodu moczowo-płciowego, rozwiązaniem okazuje się leczenie chirurgiczne.
Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska
Bibliografia
- H. Fuse i wsp., Hematospermia: etiology, diagnosis, and treatment, „Reproductive Medicine and Biology” 2011, t. 10, nr 3, s. 153–159.
- J. Reynard i wsp., Oksfordzki podręcznik urologii, Czelej, Lublin 2011.
- Y. Suh i wsp., Etiologic classification, evaluation, and management of hematospermia, „Translational Andrology and Urology” 2017, t. 6, nr 5, s. 959–972.
