O czym świadczy swędząca skóra głowy?

Swędząca skóra głowy to dolegliwość, która utrudnia codzienne funkcjonowanie. Uporczywy świąd może dopaść Cię w najmniej spodziewanym momencie – np. na rozmowie o pracę lub podczas ważnej uroczystości rodzinnej. Częstą przyczyną świądu jest łupież, ale lista możliwych powodów okazuje się znacznie dłuższa. Znajdują się na niej m.in.: nieprawidłowa pielęgnacja, alergia kontaktowa lub atopowe zapalenie skóry (AZS). W skutecznym leczeniu świądu kluczową rolę odgrywa szybka diagnoza.

Swędząca skóra głowy – kogo dotyczy?

Swędząca skóra głowy, wbrew obiegowej opinii, nie musi być przyczyną niewystarczającej higieny. Paradoksalnie problem często dotyka osób, które przywiązują bardzo dużą wagę do pielęgnacji, jednak nie używają do tego odpowiednich środków. Niektóre szampony – mimo dobrej reklamy – okazują się drażniące dla określonych typów skóry. Im częste są podrażnienia, tym bardziej uciążliwy staje się świąd. Z kolei intensywne drapanie powoduje stany zapalne. Na swędzenie skóry głowy narażone są osoby w każdym wieku. Do grupy podwyższonego ryzyka zaliczają się alergicy, w przypadku których świąd jest jedną z możliwych reakcji na obecność alergenu.

Przyczyny swędzącej skóry głowy

Aby skutecznie zwalczyć problem swędzącej skóry głowy, w pierwszej kolejności poznaj jego prawdziwą przyczynę. Wszawica lub łupież wymaga czasowego zastosowania określonych środków pielęgnacyjnych. Natomiast atopowe zapalenie skóry (AZS) czy alergia należą do przypadłości, które potrzebują odpowiednio ukierunkowanej terapii.

Nieprawidłowa pielęgnacja

Za problemem swędzącej skóry głowy często stoi nieodpowiednia pielęgnacja. Winnymi mogą okazać się np. źle dobrany szampon lub wątpliwej jakości odżywka. Częste mycie w gorącej wodzie i suszenie z użyciem strumienia powietrza o zbyt wysokiej temperaturze sprawiają, że skóra głowy staje się przesuszona. W konsekwencji naskórek szybciej się złuszcza, a głowa zaczyna swędzieć. Pamiętaj, że do nadmiernej suchości prowadzą także inne czynniki. W tej grupie znajdują się m.in.:

zanieczyszczenie powietrza,
nadmierna ekspozycja na szkodliwe działanie promieni UV,
zmiany hormonalne (np. niedoczynność tarczycy),
zaburzenia wydzielania potu i łoju.

Na pierwszy rzut oka widać, że swędząca skóra głowy to złożony problem. Jeśli mimo wzorowej pielęgnacji nadal się z nim zmagasz, poszukaj przyczyn w innych schorzeniach i przypadłościach.

Łupież

Uciążliwe swędzenie skóry głowy może być wywołane przez łupież zwyczajny, zwany także suchym. Są to charakterystyczne białe łuski, które pojawiają się na czubku głowy i na skroniach. Dzieje się to wtedy, gdy skóra głowy jest zbyt sucha. Świąd towarzyszący tej dolegliwości jest jednak mniejszy niż swędzenie skóry, którego doświadczają osoby zmagające się z łupieżem tłustym. Wygląda on bardzo nieestetycznie – objawia się dość dużymi, tłustymi płatami w kolorze żółtawym. Skóra głowy staje się zaczerwieniona, a silny świąd sprawia, że trudno powstrzymać się przed drapaniem. W takiej sytuacji nietrudno o stan zapalny.

Alergia kontaktowa

Za swędzeniem skóry głowy może stać alergia kontaktowa. Świąd to reakcja na alergeny zawarte w niektórych kosmetykach lub ozdobach do włosów. Do najczęściej stosowanych substancji, które mogą uczulać, należą:

nikiel – znajdziesz go w biżuterii i spinkach,
parafenylenodiamina – to popularny składnik farby do włosów,
laurylosiarczan – znajduje się w niektórych szamponach,
formalina – stosuje się ją m.in. do prostowania włosów,
substancje zapachowe – składniki większości kosmetyków.

W przypadku nadwrażliwości skóry wyeliminuj używany kosmetyk do włosów i zastąp go hipoalergicznym odpowiednikiem.

Atopowe zapalenie skóry (AZS)

Przy atopowym zapalenie skóry (AZS) czerwone, swędzące wypryski mogą pojawić się również na głowie. Zmiany tego rodzaju niestety mają tendencję do powracania i zaostrzania się. W walce z nimi pomogą Ci maści na bazie sterydów zalecone przez dermatologa, emolienty do kąpieli oraz hipoalergiczne szampony do mycia włosów. Do chorób skóry, które wywołują swędzenie głowy, należą także łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) i łuszczyca.

Wszawica

Swędzenie głowy może być wywołane przez wszy. Te pasożyty najczęściej rozprzestrzeniają się w dużych skupiskach ludzi, np. w zakładach pracy lub w przedszkolach, gdzie wykonuje się dużo czynności kontaktowych. Świąd spowodowany jest ugryzieniem nosiciela przez pasożyta. Jeśli problem ten dotknie Cię lub kogoś z Twojej rodziny, sięgnij po specjalny preparat z apteki, który działa podobnie jak szampon.

Swędząca skóra głowy – jakie badania warto zrobić?

Jeśli nie popełniasz błędów w pielęgnacji, przyczyna swędzenia skóry głowy prawdopodobnie jest bardziej złożona. W pierwszej kolejności udaj się do dermatologa, który przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad i zleci wykonanie niezbędnych badań. Jeśli głównym podejrzanym jest alergia, zostaniesz poproszony o wykonanie testu skórnego lub z próbki krwi. Na podstawie tego badania zostaną zidentyfikowane alergeny, których musisz unikać podczas codziennej pielęgnacji. Gdy lekarz podejrzewa, że świąd ma związek np. z zaburzeniami hormonalnymi, zleci wykonanie tzw. profilu tarczycowego. To badanie krwi, które wykazuje poziom hormonów tarczycy (TSH, T3, T4).

Swędząca skóra głowy – domowe sposoby i leczenie

Leczenie świądu powinno skupić się przede wszystkim na wyeliminowaniu głównej przyczyny dolegliwości, czyli np. alergenu. Niezależnie od tego możesz sięgnąć po delikatne kosmetyki i emolienty. Istnieją też proste, domowe sposoby, aby uchronić skórę głowy od przesuszenia. Jeśli chcesz pozbyć się świądu:

nie susz włosów pod ręcznikiem – „turban” to idealne środowisko dla rozwoju bakterii i grzybów, które mogą wywołać stan zapalny i świąd,
nie myj głowy zbyt gorącą wodą,
rozważnie używaj suszarki – zrezygnuj z gorącego strumienia powietrza, a przed rozpoczęciem suszenia zabezpiecz włosy odpowiednim preparatem.

Pamiętaj, że domowe sposoby nie zastąpią terapii zaleconej przez lekarza.

Autor: Marta Drzazga

Bibliografia

M. Błaszczyk-Kostanecka i in., Dermatologia w praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
S. Jabłońska i in., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
R. Nowicki, Atopowe zapalenie skóry, Wydawnictwo Medical Education, Warszawa 2017.
A. Zejfler, Kompleksowa terapia problemów skórnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.