Ciężkostrawne posiłki, jedzenie w biegu, silny stres są częstą przyczyną zgagi, zaparć czy biegunek. Dlatego w domowej apteczce warto mieć zioła wspomagające trawienie. Sprawdź, które sprawdzą się w tej roli i jak odpowiednio przygotować z nich napar do picia!
Jak działają zioła ułatwiające trawienie?
Rośliny tzw. przyprawne cieszą się szerokim uznaniem od pokoleń. Każda z nich wywiera mniejszy lub większy wpływ na układ trawienny, dlatego warto wiedzieć, jakie zioła pomagają na trawienie i kiedy można po nie sięgnąć. Ich dobroczynne działanie rozpoczyna się już w jamie ustnej, kiedy to składniki zawarte w liściach, w kwiatach czy w innych elementach morfotycznych rośliny stymulują wydzielanie śliny, jednego z istotnych czynników odpowiadających za pracę układu trawiennego w niższych jego poziomach. Zioła poprawiające trawienie przyczyniają się bowiem do zwiększania wydzielania żółci. Wiele z nich działa moczopędnie i pobudzająco na apetyt. Charakteryzują je też właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. Ich stosowanie wskazane jest zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu doraźnym nieprzyjemnych dolegliwości pokarmowych, takich jak: zgaga, odbijanie, gazy, wzdęcia, zaparcia i biegunka.
Po zioła warto sięgać w formie herbaty do posiłków ciężkostrawnych lub po jedzeniu. Warto też dodawać je do potraw w trakcie ich przyrządzania. Zioła na trawienie i przemianę materii zawdzięczają skuteczność substancjom biologicznie aktywnym, w tym m.in. alkaloidom, glikozydom, śluzom, goryczom, olejkom eterycznym i flawonoidom. Istotne znaczenie na wydajność procesów metabolicznych w organizmie człowieka mają też zawarte w ziołach przyprawnych sole mineralne, witaminy oraz inne enzymy, np. hormony roślinne. Dobroczynnemu działaniu herbat na trawienie sprzyja gorąca woda, niezbędna do sporządzenia napoju.
Mimo wielu zalet ziółka na trawienie najlepiej stosować doraźnie. Długotrwałe picie wywarów może obciążać żołądek, jelita czy nerki. Co więcej, regularne picie takich herbat bywa przeciwwskazane w przebiegu niektórych chorób. Najlepiej przed stosowaniem ziół skonsultować się z lekarzem.
Jakie zioła pomagają na trawienie?
Jednym z cenionych ziół jest mięta. Przede wszystkim dlatego, że usprawnia przepływ żółci w drogach żółciowych, wzmaga produkcję soków trawiennych oraz łagodzi stany zapalne przewodu pokarmowego. Działa rozkurczowo i wiatropędnie, dlatego stanowi wsparcie po ciężkostrawnych posiłkach, np. mięsnych, serowych, mącznych i zawierających nasiona warzyw strączkowych.
Na trawienie dobre są herbatki rumiankowe. Za sprawą właściwości rozkurczających oraz regeneracyjnych sprawdzają się one w walce z zaparciami, zgagą, bólem brzucha i kolką. Rumianek możesz stosować na objawy choroby refluksowej, zespołu jelita drażliwego czy wrzodów żołądka.
Pomocny w problemach gastrycznych bywa koper włoski. Wpływa on przede wszystkim na dyskomfort w okolicach brzucha. Reguluje gromadzenie się gazów, ułatwia ich uwalnianie z przewodu pokarmowego. Przyspiesza procesy opróżniania jelit i trawienie u niemowląt.
Pamiętaj, że jeśli zaobserwujesz trudności z wypróżnianiem czy inne niepokojące objawy ze strony układu pokarmowego, np. czarny stolec, metaliczny posmak w ustach czy nietypowe treści wymiotów, udaj się do lekarza. Konieczne może być wykonanie badania kału, które wskaże rodzaj nieprawidłowości ze zdrowiem.
Zioła na trawienie i odchudzanie
W walce z dolegliwościami trawiennymi sprawdzi się m.in. imbir ze względu na właściwości podkręcające metabolizm. Usprawnia pracę żołądka, korzystnie wpływa na perystaltykę jelit. Cenny jest też cynamon. Przyczynia się do zwiększenia tempa przemiany materii, zapobiega wzdęciom, zmniejsza uczucie ciężkości w żołądku. Cynamon bywa cenny w chorobie wrzodowej, zatruciach pokarmowych i nadkwaśności w przełyku. Wraz z imbirem sprawdza się na trawienie i odchudzanie. Stymulująco, zwłaszcza na aktywność dróg żółciowych i pracę wątroby, działa kurkuma. Jest ona również ważnym elementem diet odchudzających. Wspomaga metabolizm tłuszczów, sprzyja ograniczaniu odkładania się tkanki tłuszczowej. Możesz pić z niej napój na stany zapalne żołądka i jelit oraz w dolegliwościach związanych z niestrawnością.
Jak stosować zioła na układ trawienny?
Najczęściej stosowanym wyrobem z ziół są herbaty, czyli napary. Do ich przygotowania wykorzystuje się miękkie części rośliny: suszone lub świeże kwiaty, liście, łodygi. W zależności od smaku, jaki preferujesz, i efektu, który chcesz osiągnąć, proporcje ziół mogą być różne. Optymalnie zastosuj 50 g świeżego i 25 g suszonego surowca na 500 ml wody. Ziółka na trawienie można łączyć, tworząc ciekawe wariacje smakowe, bogate w dodatkowe właściwości wspierające pracę organizmu.
Przygotowanie naparu ziołowego na trawienie przypomina parzenie herbaty. Porcję ziół zalej gorącą wodą i pozostaw pod przykryciem na 10–15 minut, a następnie odcedź. Zioła na trawienie pij zawsze ciepłe! Mimo ich różnorodności pod względem smaku i aromatu większość ziół po zaparzeniu charakteryzuje się jasnozieloną lub żółtawą barwą.
Co ciekawe, niektóre z polecanych ziół na trawienie nie nadają się na napar, ale można z nich przygotować odwar (wywar). Dotyczy to szczególnie twardych części roślin, np. kory, korzeni, kłączy czy nasion. Jeśli dysponujesz całym krzewem i zużyjesz na herbatę liście czy kwiaty, nadal możesz wykorzystać dobrodziejstwa rośliny! Rozdrobniony surowiec zalej wodą. Gotuj przez kilka lub kilkanaście minut. Po odcedzeniu odwar jest gotowy do spożycia.
Autor: Agata Oleszkiewicz
Bibliografia
- K. Kiewlicz, Rośliny zielarskie w gospodarstwie domowym, Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowice, Barzkowice 2017.
- M. Leśniecka, Zielska, zioła, ziółka, Tower Press 2000, Gdańsk 2000.
- H.P. Lis, Kuchnia Słowian. O żywności, potrawach i nie tylko, Libron, Kraków 2009.
Rozszerzone źrenice – o czym mogą świadczyć? Poprzedni wpis 