Częste oddawanie moczu – co jest przyczyną?

Częstotliwość oddawania moczu to kwestia indywidulana, na którą przekłada się dieta oraz ilość i rodzaj płynów wypijanych w ciągu doby. Częstomoczem określamy oddawanie moczu więcej niż 8 razy dziennie. Duża częstotliwość mikcji może wynikać z wypijania moczopędnych napojów, takich jak kawa czy herbata, może też być świadectwem poważnych chorób dotykających układ moczowy.

Częste oddawanie moczu − co oznacza?

Częste wydalanie moczu koreluje z wypijaniem napojów wzmagających diurezę. Do takich napojów zaliczamy herbatę, która zawiera w składzie teinę – związek chemiczny działający moczopędnie. Podobne właściwości wykazuje kofeina obecna w kawie, lecz chemicznie identyczna z kofeiną. Napary z liści pokrzywy, brzozy czy ziela skrzypu polnego także wywierają działanie wzmagające produkcję moczu.

Częstomocz − przyczyny

Jakie choroby najczęściej wpływają na częste oddawanie moczu?

Zapalenie pęcherza moczowego

Infekcje bakteryjne układu moczowego dotykają w przeważającej mierze kobiet, co związane jest z bliskością ujścia cewki moczowej i odbytu. Sprawcami zapalenia pęcherza moczowego są najczęściej drobnoustroje flory jelitowej. U osoby borykającej się z infekcją układu moczowego, oprócz częstomoczu, dochodzi do pojawienia się innych objawów dyzurycznych, czyli:

pieczenia, bólu przy mikcji;
uczucia parcia na pęcherz w niedługim czasie po jego opróżnieniu;
epizodów nietrzymania moczu;
stanów podgorączkowych lub gorączki;
obecności krwi bądź ropnej treści w moczu.

W celach diagnostycznych wystarczy wykonać ogólne badanie moczu, gdyż często samo zmętnienie tego płynu wskazuje na obecność stanu zapalnego. Badanie mikroskopowe moczu pozwala na ocenę osadu i rozpoznanie występowania nadmiaru białych lub czerwonych krwinek w polu widzenia. W laboratoriach Diagnostyki wykonasz również posiew moczu, czyli badanie na obecność bakterii.

Cukrzyca

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna związana z występowaniem zbyt wysokiego poziomu glukozy we krwi, wynikająca z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny – hormonu produkowanego przez trzustkę. Hormon ten odpowiada za obniżanie stężenia cukru we krwi (glikemii). Organizm diabetyka stara się usunąć nadmiar glukozy wraz z moczem, przez co nerki zostają nadmiernie obciążone. Wczesne objawy cukrzycy to: wzmożone pragnienie, czyli polidypsja oraz zwiększone oddawanie moczu – poliuria. Innym charakterystycznym symptomem choroby jest nykturia, czyli częste wydalanie moczu w nocy (więcej niż 2 razy).

Diagnostyka cukrzycy opiera się na pomiarze poziomu glukozy we krwi oraz na teście doustnego obciążenia glukozą (DTTG, ang. OGTT).

Choroby nerek

Częste wydalanie moczu może występować w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek lub w fazie wielomoczu ostrej niewydolności tego narządu. Objawy chorób nerek to: znużenie, osłabienie, senność, bladość skóry, zaparcia, obrzęki kończyn dolnych, wzrost ciśnienia tętniczego.

Schorzeniem, któremu towarzyszy częstomocz, jest moczówka prosta, czyli choroba wynikająca z:

niedoboru wazopresyny na skutek zaburzeń pracy przysadki mózgowej lub podwzgórza (zabiegi chirurgiczne, choroby zapalne, guzy, uraz głowy);
braku odpowiedzi nerek na wazopresynę; ten rodzaj schorzenia określany jest jako moczówka nerkowa, bowiem może wynikać z przewlekłej choroby nerek lub być skutkiem uszkodzenia tego narządu poprzez zażywanie niektórych leków.

Objawy moczówki prostej to:

wzmożone pragnienie, co koreluje ze wzrostem ilości wydalanego moczu na dobę (wielomocz, poliuria)
nykturia – częste oddawanie moczu w nocy;
zmęczenie, osłabienie, problemy z pamięcią i koncentracją wynikające z częstego wybudzania się w nocy.

Moczówkę prostą należy różnicować z cukrzycą, bowiem obie choroby wywołują podobne objawy. W laboratorium wykonuje się oznaczenie stężenia glukozy, sodu i potasu we krwi oraz badanie ogólne moczu.

Ciąża

Począwszy od pierwszego trymestru ciąży kobiety odczuwają potrzebę zwiększonej częstotliwości oddawania moczu, co związane jest z wytwarzaniem dużych ilości progesteronu – hormonu odpowiedzialnego na utrzymanie ciąży. Czynnikiem powodującym ucisk na pęcherz moczowy u ciężarnych jest powiększająca się macica oraz rozluźnione mięśnie w obrębie układu moczowego.

W ciąży należy regularnie wykonywać badanie ogólne moczu, gdyż infekcja układu moczowego stwarza niebezpieczeństwo dla zdrowia płodu oraz matki. W pierwszym trymestrze ciąży nieleczone zapalenie pęcherza moczowego może przyczynić się do poronienia, a w trzecim trymestrze do przedwczesnego porodu.

Zapalenie prostaty

Prostata (inaczej gruczoł krokowy, stercz) zlokalizowana jest wokół cewki moczowej, bezpośrednio pod pęcherzem moczowym u mężczyzn. Zapalanie tego gruczołu wywołują bakterie pochodzące z jelita grubego, które mogą zostać przeniesione z okolic odbytu do ujścia cewki moczowej, skąd przemieszczają się do pęcherza moczowego i prostaty.

Badania laboratoryjne służące rozpoznaniu tego schorzenia to: badanie ogólne moczu, posiew moczu, badanie wydzieliny gruczołu krokowego, pomiar stężenia PSA (ang. Prostate Specific Antigen) we krwi. Wzrost stężenia PSA we krwi towarzyszy stanom zapalnym prostaty, lecz test wykonywany jest głównie w diagnostyce i różnicowaniu przerostu prostaty.

Objawy stanu zapalnego prostaty to silny ból w okolicy krocza, wzrost temperatury ciała, dreszcze. Często powyższym symptomom towarzyszy wzmożone parcie na pęcherz, zwłaszcza w nocy. Chory oddaje mocz często i w małych ilościach.

Łagodny przerost prostaty

Do przerostu gruczołu krokowego dochodzi u co 2. mężczyzny po 50. roku życia. Powiększanie się prostaty skutkuje zwężeniem światła cewki moczowej, powodując problemy ze swobodnym oddawaniem moczu. Mężczyźni cierpiący na tę przypadłość zgłaszają takie objawy jak: częste oddawanie moczu (również w nocy), spowolniony strumień moczu, parcie na pęcherz, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

Badaniem, jakie można wykonać celem rozpoznania przerostu prostaty jest określenie poziomu antygenu sterczowego (PSA) we krwi. Rozrost gruczołu krokowego powoduje podwyższenie stężenia PSA.

Częste oddawanie moczu − skonsultuj się z lekarzem!

Częstomocz może mieć prozaiczną przyczynę: być może spożywasz dużo moczopędnych płynów. Jednakże może być także oznaką poważnej choroby. O zleceniu badań laboratoryjnych powinien zadecydować lekarz. Diagnostykę laboratoryjną wykonać możesz w laboratoriach Diagnostyki.

Bibliografia: